معامله دسته‌ای به مجموعه‌ای از سفارش‌های اشاره دارد که به طور هم‌زمان اجرا می‌شوند. معاملات دسته‌ای با تلفیق چندین سفارش خریدوفروش به‌عنوان یک تراکنش بزرگ در زمان صرفه‌جویی می‌کند. در ایالات متحده، معاملات دسته‌ای فقط در بازار آزاد مجاز است و صرفاً مربوط به سفارشاتی است که در ساعات غیر بازار انجام می‌شود.
هنگامی که پردازش دسته‌ای در حال انجام است، نیازی به تعامل کاربران نیست. این امر پردازش دسته‌ای را از پردازش ساده متمایز می‌کند که شامل پردازش تراکنش‌ها در یک‌زمان است و نیاز به تعامل کاربر دارد.

سفارش گروهی یا دسته‌ای چیست؟

معاملات دسته‌ای نوعی از معاملات سهام یا اوراق قرضه است که در آن معاملات چندین اوراق بهادار مشابه در یک معامله تکمیل می‌شود. تراکنش دسته‌ای معمولاً در زمانی انجام می‌شود که سودمندترین قیمت خرید یا فروش را ایجاد می‌کند.
ازآنجایی‌که معاملات مداوم در بازارهای سرمایه بخصوص آتی و فارکس در طول هفته انجام می‌شود، پردازش سفارش دسته‌ای در بازارهای سهام رایج‌تر است.
پردازش دسته‌ای به سفارش‌های سازمانی و خرده‌فروشی اجازه می‌دهد حداقل یک‌بار در روز انجام شوند. پردازش دسته‌ای تکنیکی برای خودکارسازی و پردازش چندین تراکنش به‌عنوان یک گروه واحد است.

تعریف معامله سفارشی یا دسته‌ای

در بورس‌ها، مجموعه‌ای از سفارش‌ها برای یک دوره خاص جمع‌آوری می‌شوند تا زمانی که همه آنها به یکباره اجرا شوند، گویی همه آنها در یک سفارش منفرد هستند. معاملات دسته‌ای برای سفارش‌های اجرا نشده انباشته شده پس از بسته‌شدن معاملات روز قبل محدود به ابتدای روز معاملاتی است.
شرکت‌ها، سرمایه‌گذاران و معامله گران معاملات دسته‌ای را به‌عنوان راهی برای انجام معاملات متعدد با یک بانک انجام می‌دهند. همچنین به شما این امکان را می‌دهد تا در سفارش‌های بزرگ قیمت‌گذاری بهتری داشته باشید، بدون اینکه مجبور باشید آنها را به‌صورت جداگانه تحویل بگیرید.

جامع ترین آموزش رایگان بورس در وب سایت همیارسرمایه (لطفا به صفحه اشاره شده مراجعه کنید)

درک معامله دسته‌ای

معاملات دسته‌ای مفهومی است که تنها یک‌بار در روز در بازار ایالات متحد برای پردازش سفارشاتی که در ساعات غیر بازار جمع شده‌اند استفاده می‌شود. در طول سایر ساعات معاملات معمولی بازار، از معاملات متداول استفاده می‌شود.
معامله دسته‌ای توسط معامله گران بزرگ نهادی برای حفظ تراکنش‌های خود استفاده می‌شود. اگر یک سرمایه‌گذار نهادی بخواهد کل سهام را در یک‌زمان خریداری کند، به مردم هشدار می‌دهد که سرمایه‌گذار به عملکرد آتی اوراق بهادار اطمینان بالایی دارد. این به طور بالقوه می‌تواند باعث شود که سایر سرمایه‌گذاران سهام را خریداری کنند که می‌تواند بر قیمت خرید تأثیر منفی بگذارد و تقاضا برای سهام را افزایش دهد.
سودمندی معاملات دسته‌ای در باز شدن بازار هر روز مشهود است. به‌عنوان‌مثال، مؤسساتی که سفارش‌های سرمایه‌گذاران منفرد را در صندوق‌های مختلف تجمیع می‌کنند، ممکن است سفارش‌هایی را خارج از ساعت بازار انجام دهند. این سفارش‌ها ممکن است بسیار بزرگ باشند، اما می‌توانند توسط معامله‌گران و سرمایه‌گذاران یا شرکت‌های تجاری کوچک‌تر نیز متعادل شوند.
به‌طورکلی، معاملات دسته‌ای معمولاً در سهام با حجم بالا که در ساعات غیر معاملاتی سفارش‌های انباشته دارند، استفاده می‌شود. بدون معاملات دسته‌ای، قیمت‌های بازار ممکن است در معاملات آغازین هر روز نوسانات بیشتری داشته باشند.
برای واجد شرایط بودن معامله دسته‌ای بازار افتتاحیه، قیمت سفارش اوراق بهادار باید با همتای بازار مناسب در زمان باز شدن بازار مطابقت داده شود. این امر اکثر معاملات دسته‌ای را محدود می‌کند که شامل سفارش‌های بازار باشند. بااین‌حال، می‌تواند شامل هرگونه محدودیت یا توقف سفارش‌های پذیرفته شده با قیمت بازار نیز باشد.

معامله مستمر

یکی از اجزای اصلی بازار معاملات مستمر است که قیمت اوراق بهادار را حفظ می‌کند. معاملات دسته‌ای محدود به بازار باز است تا اطمینان حاصل شود که قیمت سهام منصفانه و عادلانه است و از یک معامله دسته‌ای به دسته دیگر نوسان نمی‌کند.
معاملات مستمر روشی برای معامله دستورات امنیتی است و شامل اجرای فوری دستورات پس از دریافت توسط بازارسازان است. بیشتر در ساعات عادی یک بازار بورس، صرافی از معاملات مداوم استفاده می‌کند.
معاملات مستمر تابعی از فرآیندهای مبادله استاندارد است که از طریق بازارسازانی که خریداران و فروشندگان را مطابقت می‌دهند و سپس معاملات را بلافاصله با قیمت درخواستی انجام می‌دهند، تسهیل می‌شود.
در معاملات مستمر، اوراق بهادار از طریق یک فرآیند پیشنهادی/فروشی که توسط یک بازارساز تسهیل می‌شود، قیمت‌گذاری می‌شوند.
در معاملات روزانه مسئول تطبیق خریداران و فروشندگان بازارسازان هستند. در بازار بورس، بازارساز برای یک اوراق بهادار با قیمت پایین پیشنهاد می‌دهد و اوراق بهادار را برای سرمایه‌گذار می‌خرد و از طریق فرآیند تطبیق خریدار و فروشنده در بازار ثانویه اوراق بهادار را به سرمایه‌گذار به قیمت پیشنهادی می‌فروشند. آنها می‌توانند افرادی باشند که برای یک صرافی کار می‌کنند، یا از سیستم‌های فناوری توسط صرافی استفاده می‌کنند.

معامله سفارشی یا دسته‌ای چگونه کار می‌کند؟

معامله گروهی یا دسته‌ای سفارش ترکیبی از چندین سفارش در یک دسته پردازشی است. انتخاب دسته‌ای، یعنی انتخاب بین سفارش‌های، می‌تواند توسط یک سیستم هوشمند کنترل و بهینه شود. کارمند مربوطه می‌تواند بر اساس معیارهای مختلفی در برنامه فیلتر کند؛ بنابراین، در دسته سفارش، سفارش‌های خاصی به طور هم‌زمان پردازش می‌شوند.
همان‌طور که گفته شده است، معاملات دسته‌ای معمولاً در زمانی انجام می‌شود که سودمندترین قیمت خرید یا فروش را ایجاد می‌کند. به‌عنوان‌مثال، اگر به دنبال فروش 1000 سهم هستید، نمی‌خواهید همه 1000 سهام را به یکباره بفروشید؛ زیرا این امر باعث می‌شود قیمت فروش شما تحت‌تأثیر افزایش تقاضا قرار گیرد. در عوض، سفارش‌های کوچک‌تری را در طول زمان اجرا می‌کنید تا زمانی که دقیقاً به 1000 سهم برسد. این به شما این امکان را می‌دهد که از تأثیرگذاری بر قیمت بازار جلوگیری کنید و درعین‌حال سهام کافی را بفروشید تا باعث تحرکات بزرگ در بازار نشوید.
همچنین برای معامله‌گران کوچک و سرمایه‌گذارانی که به الگوریتم‌های معاملاتی بالا دسترسی ندارند نیز مهم است زیرا معاملات دسته‌ای معاملات شما را خصوصی نگه می‌دارد و سود را به حداکثر می‌رساند.
با استفاده از معاملات دسته‌ای، برای معامله گران دشوار است که ارزیابی کنند که یک سرمایه‌گذار نهادی در یک اوراق بهادار خاص چقدر جایگاه بزرگی را به خود اختصاص داده است. هرچه معامله دسته‌ای بزرگ‌تر باشد، زمان بیشتری برای تکمیل آن نیاز است. معاملات دسته‌ای کوچک‌تر را می‌توان نسبتاً سریع تکمیل کرد.
برای اجتناب از این احتمال (و هر پیامد منفی دیگر)، سرمایه‌گذاران بسیار باتجربه معمولاً هنگام فروش بلوک‌های بزرگ سهام به‌جای اینکه هر سفارش را به‌صورت جداگانه در زمان وقوع انجام دهند، از سفارش‌های دسته‌ای استفاده می‌کنند.

سفارش گروهی یا دسته‌ای در بازار سرمایه ایران

در بازار بورس ایران اکثر سفارش گروهی یا دسته‌ای در ابتدای ساعت معاملات بازار و توسط کارگزاری‌ها به دو صورت انجام می‌شود.

• معاملات «ددد»

اگر تعداد زیادی افراد عادی متقاضی خرید سهام عادی باشند؛ برای صرفه‌جویی در زمان همه سفارش‌های افراد معمولی توسط کارگزاری جمعمی شود و ثبت آن‌ها به‌صورت گروهی انجام می‌شود. (طرفین معامله افراد معمولی هستند)
در معاملات «ددد» کارگزار یک نامه رسمی و اسامی از خریداران را به شرکت خدمات بورس ارسال می‌نماید و شرکت خدمات بورس بعد از آنکه به تمام خریدارها کد معاملاتی تخصیص دهد، اسامی افراد را به همراه کد معاملاتی تخصیص‌یافته به آنها برای کارگزاری ارسال می‌کند.
درصورتی‌که به‌اندازه خریدارهای سهام فروشنده وجود داشته باشد، معامله صورت می‌گیرد. درصورتی‌که کارگزار تخصیص سهام را به شرکت بورس واگذار کرده باشد؛ شرکت بورس فهرست خریداران را برای کارگزاری ارسال نمی‌کند بلکه به صورت اتومات سهام از کد «ددد» به خریدار اختصاص می یابد.

• معاملات «ررر »

در این نوع معاملات دسته‌ای، سهام شرکت‌های دولتی به فروش می‌رسد. در این معامله کارگران و کارکنان همین شرکت‌ها خریدار و سازمان خصوصی‌سازی فروشنده است.
معاملات «ررر» به دو صورت اعتباری و نقدی توسط سازمان خصوصی‌سازی انجام می‌شود.
در بازار سهام ایران با بررسی سابقه و جزئیات معامله سفارش گروهی یا دسته‌ای که در تابلو معاملات ثبت می‌شوند، می‌توان دررابطه‌با نحوه حرکت سهام در بازار به اطلاعات مفیدی دست‌یافت.

نمونه‌ای از معامله گروهی یا دسته‌ای

در معاملات دسته‌ای، شما تعداد زیادی سهام یکسان را از شرکت‌های مختلف خریداری می‌کنید و همه آنها را به یکباره می‌فروشید. به‌عنوان‌مثال، اگر می‌خواهید 10000 سهم را به قیمت 1000 تومان بخرید، اما در حال حاضر فقط برای 5000 سهم پول کافی دارید، می‌توانید 5000 سهم را اکنون و 5000 سهم دیگر را بعداً (زمانی که پول کافی دارید) معامله کنید.
این روش به شما این امکان را می‌دهد که سبد خود را بدون نیاز به پرداخت هزینه اضافی در هر معامله متنوع کنید.
از معاملات دسته‌ای می‌توان برای اوراق قرضه و همچنین سهام نیز استفاده کرد. بااین‌حال، اوراق قرضه نقدینگی کمتری نسبت به سهام دارند و ممکن است به دلیل تاریخ سررسید یا در دسترس نبودن بازار، همیشه در زمان‌های خاصی در دسترس نباشند.
این مهم است که نه‌تنها کسانی که معاملات دسته‌ای را انجام می‌دهند، دقیقاً بدانند که چه کاری انجام می‌دهند، بلکه همچنین اینکه چرا آنها را انجام می‌دهند تا در نهایت افشا نشوند، مهم است.

برخی از مزایای استفاده از پردازش دسته‌ای عبارت‌اند از:

• عملکرد بهتر؛ پردازش دسته‌ای با پردازش چندین تراکنش به طور هم‌زمان معاملات را بهینه می‌کند. این به شما امکان می‌دهد هزاران تراکنش را بدون مدیریت فرآیندهای پیچیده به‌سرعت پردازش کنید.
•  هنگام پردازش سفارش دسته‌ای، همه تراکنش‌های آن دسته در همان روز پست می‌شوند. در مورد تراکنش‌های آنلاین، می‌توانید دو تراکنش را هم‌زمان ارسال کنید و یکی می‌تواند امروز و دیگری فردا ارسال کند. این می‌تواند باعث سردرگمی در روند حسابداری شما شود.
  • یک سفارش دسته‌ای به‌عنوان یک واحد پردازش می‌شود، بنابراین اگر در هنگام پردازش یک دسته با مشکلی در سیستم یا ارتباط مواجه شدید، می‌توانید به‌راحتی تشخیص دهید که آیا فایل پردازش شده است یا خیر! با تراکنش‌های آنلاین، تعیین اینکه کدام تراکنش‌های فردی پردازش نشده‌اند می‌تواند دشوارتر باشد.

نتیجه

معامله دسته‌ای برای سرمایه‌گذاران صنعتی بزرگ و همچنین برای برخی از سرمایه‌گذاران خصوصی مفید است. اما برای اینکه معامله دسته‌ای مؤثر باشد، سرمایه‌گذار باید اطلاعات و تحلیل‌های کافی دررابطه‌با سهام خاص در نظر گرفته داشته باشد.
معاملات دسته‌ای فقط در ابتدای یک روز معاملاتی برای سفارش‌های اجرا نشده‌ای که پس از بسته‌شدن روز قبل انباشته شده‌اند مجاز است.