چند استراتژی کاربردی برای جلوگیری از ضرر دهی در بازار بورس

بازار بورس یک بازار بسیار پیچیده است که پیش‌بینی در آن بسیار سخت بوده و برای اینکه بتوان به‌خوبی در آن عمل کرد و سود خوب به دست آورد، باید تجربه و دانش بالایی داشت. یکی ازبهترین شیوه‌ها در کسب سود بیشتر در این بازار، جلوگیری از ضرر دادن در آن است.وقتی یک معامله‌گر بتواند جلوی ضررهای بعضاً بی‌دلیل خود را بگیرد، مانع از دست رفتن سرمایه می‌شود و می‌تواند در ادامه سود بیشتری به دست آورد. همان‌طور که میدانید در بازار بورس میزان سودی که معامله‌گر به دست می‌آورد با میزان سرمایه موجود در بازار رابطه مستقیم دارد و به عبارتی درصد مشخصی از میزان سرمایه خود را در معامله به سود یا ضرر تبدیل می‌کند. وقتی سرمایه‌گذار ۱۰۰ تومان دراختیار داشته باشد و از یک معامله ۱۰ درصد سود کند میزان سرمایه به مقدار ۱۰ تومان افزایش پیدا می‌کند و اگر ۲۰۰ تومان داشته باشد به میزان ۲۰ تومان سود می‌کند. پس با جلوگیری از ضرر دهی در این بازار، هم از هدر رفتن سرمایه اولیه خود جلوگیریکرده و هم میزان سود بیشتری را در معاملات بعدی به دست می‌آورد. البته باید یادآورشد که نمی‌توان همیشه در این بازار سود به دست آورد و مطمئناً مواردی پیش می‌آید که با ضرر همراه است اما به کار بردن چند راهکار ساده و استراتژی کاربردی می‌تواند به میزان بسیار زیادی از این ضررها بکاهد. در ادامه مقاله به تعریف حد ضرر در بورس می‌پردازیم و سپس چگونگی تعیین حد ضرر در معاملات را بیان کرده و در پایان چند استراتژیبرای جلوگیری از ضرر دهی در بازار بورس را بیان می‌کنیم.

بهترین آموزش رایگان بورس را در همیار سرمایه ببینید (به صفحه اشاره شده مراجعه کنید)

سرفصل‌هایی که در این مقاله بررسی شده در زیر آمده است:

• حد ضرر در بورس چیست؟
• حد ضرر در معاملات بورس چگونه تعیین می‌شود؟
• چند استراتژی کاربردی برای جلوگیری از ضرر دهی در بازار بورس
• راهکارهای مختلف برای جلوگیری از ضرر در بازار بورس

حد ضرر در بورس چیست؟

به توقف یا بستن معامله در قیمتی خاص که در هنگام انجام معامله تعیین می¬شود و بر اساس استراتژی معامله می‌باشد حد ضرر می¬گویند. بسیاری از افراد در هنگام معامله و به دلیل هیجانات معامله تعیین حد ضرر را فراموش می‌کنند که این امر می‌تواند ضررهای زیادی را در ادامه کار به آن¬ها وارد کند. همیشه حد ضرر به‌عنوان بخش کوچکی از انجام یک معامله در نظر گرفته می‌شود که ازنظر معامله‌گران موفق در بازار بورس این دیدگاه کاملاً اشتباه است. زیرا وقتی یک معامله‌گر تحلیل درستی از بازار نداشته باشد، نمی‌تواند حد ضرر تعیین کند و عدم تعیین و به بکار بردن حد ضرر به این معناست که معامله‌گر دارای استراتژی نبوده و به‌نوعی در بازار قمار می‌کند. فراموش نکنید که اولین گام در جلوگیری از ضرر دهی در بازار بورس تعیین حد ضرر است. در حقیقت وقتی قیمت سهام به حد ضرر تعیین شده رسید سهام باید فروخته شود تا از ضرر بیشتر جلوگیری کند.
در بازار بورس از دست رفتن سود نیز به‌نوعی ضرر محسوب می‌شود. یعنی وقتی معامله‌ای در سود قرار گرفت باید حد ضرر قبلی تغییر کند و با تحلیل صحیح، در جای جدید قرار گیرد. در اصطلاح به این نوع از حد ضرر، حد ضرر شناور میگویند که در استراتژی‌های مختلف برای از دست رفتن سود و یا کاهش ضرر بسیار کمک‌کننده است. در بازارهای مختلف حد ضرر در نوع‌های متفاوتی وجود دارند، به‌طور مثال در بازاری مانند بازار بورس فارکس می‌توان حد ضرر خودکار تعیین کرد، یعنی به‌محض اینکه قیمت به نقطه مورد نظر رسید معامله به‌صورت خودکار بسته می‌شود. این مزیت سبب می‌شود که فرد مدام در استرس نباشد و همیشه پای چارت ننشیند. در زمان‌هایی که به کامپیوتر و اینترنت نیز دسترسی ندارد این امکان بسیار کمک‌کننده است. این قابلیت در بازار بورس ایران فعال نیست به همین دلیل در بازار بورس تهران حتماً حد ضرر خود را یادداشت کنید و به‌محض اینکه قیمت به آن نقطه رسید، از معامله خارج شوید تا بیشتر ضرر نکنید.

بسیاری از افراد در هنگام معامله و به دلیل هیجانات معامله تعیین حد ضرر را فراموش می‌کنند که این امر می‌تواند ضررهای زیادی را در ادامه کار به آن¬ها وارد کند. در بازار بورس فارکس می‌توان حد ضرر خودکار تعیین کرد، یعنی به‌محض اینکه قیمت به نقطه مورد نظر رسید معامله به‌صورت خودکار بسته می‌شود.

 

حد ضرر در معاملات بورس چگونه تعیین می‌شود؟

حد ضرر در معاملات بستگی به استراتژی معامله و تایم فریم معامله دارد. منظور از تایم فریم بازه‌های زمانی بوده که قیمت در آن بررسی شده و روند را تشکیل می‌دهد. معمولاً در بازار بورس ارز بازه‌های زمانی به چندحالت ۱ دقیقه، ۵ دقیقه، ۱۵ دقیقه، ۳۰ دقیقه، ۱ ساعته، ۴ ساعته، روزانه و هفتگی و ماهانه تقسیم می‌شود. طبیعی است که هر چه تایم فریم بزرگ‌تر باشد احتمال نوسانات قیمت بیشتر و حد ضرر بیشتر می‌شود. معمولاً در تعیین حد ضرر در معاملات بورس به شاخص ریسک به ریوارد توجه می‌کنند. شاخص ریسک به ریوارد یا ریسک به پاداش عبارت است از نسبت میزان ضرر یک معامله به میزان سود احتمالی آن. این نکته یکی از مهم‌ترین عوامل تعیین کننده حد ضرر است. باید در نظر داشت که معمولاً استراتژی‌هایی مناسب هستند که میزان ریسک به ریوارد آن‌ها ۱ یا کمتر از یک باشد. فرض کنید می‌خواهید معامله‌ای انجام دهید که در آن حد سود شما ۱۰ واحد و حد ضرر شما ۵ واحد است آنگاه میزان ریسک به ریوارد شما برابر با ۰٫۵ است بدین معنی که اگر در دو معامله پشت‌هم ضرر کنید و معامله سوم به سود رسد میزان ضرر شما صفر است و این یعنی استراتژی شما جز استراتژی‌های مناسب است. برای تعیین حد ضرر استراتژی‌ها باید به‌گونه‌ای آن‌ها را مشخص کنید که اولاً میزان ریسک به ریوارد شما زیاد نشود و ثانیاً میزان حد ضرر به مقداری نباشد که از در اثر نوسانات کوچک بازار، معاملات بسته شوند. زیرا اگر مقدار حد ضرر کم باشد نوسانات بازار سبب می‌شود که معاملات پشت‌هم به حد ضرر برخورد کنند و درنهایت به میزان زیادی ضرر حاصل می‌شود. همان‌طور که متوجه شدید تعیین میزان حد ضرر در معاملات نیازمند تبحر بالا بوده و انتخاب حد ضرر کم یا زیاد می‌تواند از هر دو سمت ضرر متفاوتی را برای معامله‌گر به همراه داشته باشد، درنتیجه تعیین حد ضرر پارامتر مهمی در جلوگیری از ضرر دهی در بازار بورس است.

برای تعیین حد ضرر استراتژی‌ها باید به‌گونه‌ای آن‌ها را مشخص کنید که اولاً میزان ریسک به ریوارد شما زیاد نشود و ثانیاً میزان حد ضرر به مقداری نباشد که از در اثر نوسانات کوچک بازار، معاملات بسته شوند. درنتیجه تعیین حد ضرر پارامتر مهمی در جلوگیری از ضرر دهی در بازار بورس است.

چند استراتژی کاربردی برای جلوگیری از ضرر دهی در بازار بورس

معمولاً خطوط حمایت و مقاومت می‌توانند جز استراتژی‌های جلوگیری از ضرر دهی در بازار بورس باشند و همان‌طور که در بخش قیلی ذکر شد تایم فریم نیز در این موضوع تأثیرگذار است. یکی از استراتژی‌هایی که می‌توان از آن در معاملات کوتاه‌مدت یا تایم فریم پایین استفاده کرد ، قرار دادن حد ضرر در محدوده حمایت موج نزولی قبلی است. البته باید در نظر داشت که این حد ضرر بیشتر از ۵ درصد نشود. در نظر داشته باشید که میزان آن به استراتژی شما بستگی دارد و باید طبق استراتژی عمل کنید. ذکر این نکته ضروری است که در بازارهای دوطرفه که معامله‌گر روی فروش نیز سود می‌کند حد ضرر بر اساس محدوده مقاومت تعیین می‌شود. سعی شود در معاملات تایم فریم‌های بالا، حد ضرر در محدوده حمایتی و بین ۱۰ تا ۱۵ درصد پایین‌تر از قیمت خرید تعیین شود. به خاطر داشته باشید اگر حد ضرر در فاصله کمی از قیمت خرید قرار گیرد نوسانات بازار احتمال برخورد با آن را زیاد می‌کند و سریعاً و پی‌درپی معاملات به حد ضرر برخورد می‌کنند و اگر فاصله آن از قیمت خرید زیاد باشد احتمال ریسک به ریوارد افزایش پیدا کرده و در صورت برخورد قیمت به حد ضرر، معامله‌گر میزان ضرر زیادی را متحمل می‌شود. پس حتماً در نظر داشته باشید که حد ضرر در محدوده عقلانی و با توجه به خطوط حمایتی و استراتژی معاملاتی انتخاب شود. وقتی خطوط مقاومتی یک سهم شکسته شد و قیمت در بالای محدوده مقاومتی خود را تثبیت کرد باید حد ضرر خود را به این خطوط مقاومتی منتقل کنید، زیرا دیگر این خطوط نقش مقاومتی ندارند و به خطوط حمایتی تبدیل شده‌اند. سعی کنید همیشه به حد ضرر تعیین شده خود پایبند باشید و اگر معاملات متعددی به حد ضرر برخورد کرد خود را سرزنش نکنید، به خاطر داشته باشید که بهترین عملکرد در بازار بورس عملکردی است که عقلانی بوده و به‌دوراز احساسات باشد.

معمولاً خطوط حمایت و مقاومت می‌توانند جز استراتژی‌های جلوگیری از ضرر دهی در بازار بورس باشند. سعی شود در معاملات تایم فریم‌های بالا، حد ضرر در محدوده حمایتی و بین ۱۰ تا ۱۵ درصد پایین‌تر از قیمت خرید تعیین شود.

راهکارهای مختلف برای جلوگیری از ضرر در بازار بورس

شاید یکی از مهم‌ترین و اساسی‌ترین دلیل در بازار بورس که موجب می‌شود فرد ضرر کند، استرس و احساساتی شدن است. استرس قدرت تصمیم‌گیری را افراد سلب می‌کند و اجازه نمی‌دهد که فرد به‌راحتی تحلیل مورد نظر خود را انجام دهد. غلبه بر استرس می‌تواند جز راهکارهایی باشد که مانع از به وجود آمدن ضررهای سنگین می‌شود. همچنین تمرین و تکرار برای جلوگیری از احساسی شدن در معاملات سبب می‌شود که از ضررهای سنگین جلوگیری شود. احساسی شدن در بازار بورس سبب می‌شود که فرد معاملات بدون دلیل و پشتوانه انجام دهد و معاملات بدون دلیل فقط و فقط ضرر مطلق به‌حساب می‌آیند. تصمیمات صحیح در سرمایه‌گذاری و معامله بر پایه تحقیقات و استراتژی‌های دقیق، و همچنین استراتژی‌هایی که امتحان خود را پس داده‌اند، می‌تواند جز راهکارهای جلوگیری از ضرر در این بازار باشد. همیشه به خاطر داشته باشید که به‌محض اینکه فرد فراموش کند که معامله در بازار بورس یک شغل و حرفه دقیق است، با ضررهای سنگین مواجه بشود و علاوه بر این نگاه قماربازانه به این بازار نیز ضررهای سنگین به همراه دارد. جلوگیری از طمع در معاملات نیز از راهکارهای جلوگیری از ضرر در این بازار است. طمع در بازار بورس سبب شده که بیش از ۷۰ درصد افراد در آن ضررهای زیادی کرده باشند و این بازار را برای همیشه کنار بگذارند. از دیگر مواردی که عمل نکردن به آن می‌تواند کمک قابل توجهی در جلوگیری از ضرر در این بازار را به همراه داشته باشد معاملات زیاد است. تعداد معاملات زیاد در روز حتماً تضمین‌کننده سود بیشتر نیست و می‌تواند ضررهای سنگین به همراه داشته باشد. انجام معامله در ساعات نامناسب و همچنین اعتماد به پیش‌بینی دیگران از دیگر این موارد است. علاوه بر این تا زمانی که فرد دانش کافی در این زمینه را به دست نیاورده است نباید معاملاتی با حجم زیاد انجام دهد. یکی دیگر از راهکارهای مقابله با ضرر در بازار بورس این است که به‌هیچ‌عنوان در زمان نزدیک به خبرهای مهم اقتصادی معامله نکنید.

جلوگیری از طمع در معاملات نیز از راهکارهای جلوگیری از ضرر در این بازار است. تعداد معاملات زیاد در روز حتماً تضمین‌کننده سود بیشتر نیست و می‌تواند ضررهای سنگین به همراه داشته باشد. به‌هیچ‌عنوان در زمان نزدیک به خبرهای مهم اقتصادی معامله نکنید.

همان‌طور که در کل مقاله اشاره شد اولین گام و مهم‌ترین گام برای جلوگیری از ضرر در بازار بورس داشتن حد ضرر است. استفاده و کمک از خطوط حمایتی و مقاومتی برای تشخیص درست میزان حد ضرر و داشتن استراتژی صحیح مانع از ضررهای بی‌دلیل در بازار بورس می‌شود. توجه به ریسک به ریوارد و تایم فریم زمانی نیز می‌تواند تأثیر بسزایی در این امر داشته باشد. باید در نظر داشت که علاوه بر عوامل تکنیکال عوامل احساسی و روانشناسی تأثیر زیادی در ضرر یا عدم ضرر در بازار بورس دارد. انجام معاملات در زمان‌های مناسب و عدم انجام تعداد معاملات زیاد در روز می‌تواند در جلوگیری از ضرر در بازار بورس تأثیر زیادی داشته باشد.