نرخ بهره بخش مهمی از سیستم مالی است. اما آیا می‌دانید نرخ بهره چیست؟ نرخ بهره چگونه بر سهام تاثیر می گذارد؟چگونه کار می‌کنند؟ و برای چه چیزی کاربرد دارند؟ در اینجا نگاهی از بالابه‌پایین به نرخ‌های بهره ارائه می‌کنیم چرا که می‌خواهیم به همه کمک کنیم تا به مصرف‌کننده‌ای باسواد مالی و باهوش‌تر تبدیل شوند.

دوره تحلیل تکنیکال مقدماتی 0 تا 100

بدون امتیاز 0 رای

استاد وحید ساجد

27 ساعت (9 جلسه 3ساعته)

12

1,900,000 تومان

دوره تحلیل تکنیکال پیشرفته

بدون امتیاز 0 رای

استاد وحید ساجد

27ساعت (9جلسه 3ساعته)

35

2,100,000 تومان

کارگاه روانشناسی معاملات

بدون امتیاز 0 رای

مهرناز سلطانی

9ساعت (3جلسه 3ساعته)

157

1,000,000 تومان

نرخ بهره چیست؟

نرخ بهره هزینه‌ای است که بانک مرکزی برای کنترل عرضه پول از وام و پیش‌پرداخت دریافت می‌کند. نرخ بهره معمولاً هر سه ماه یکبار بر اساس شرایط اقتصادی یک کشور تجدیدنظر می‌شود.
نرخ بهره به مبلغی اطلاق می‌شود که وام‌دهنده برای هر نوع بدهی از وام‌گیرنده دریافت می‌کند که عموماً به‌صورت درصدی از اصل بیان می‌شود. اساساً، نرخ بهره هزینه قرض گرفتن پول است. دارایی قرض گرفته شده می‌تواند به‌صورت پول نقد، دارایی‌های بزرگ مانند وسیله نقلیه یا ساختمان یا فقط کالاهای مصرفی باشد. در مورد دارایی‌های بزرگ‌تر، نرخ بهره معمولاً به‌عنوان “نرخ اجاره” استفاده می‌شود.
زمانی که یک شخص، بانک یا سایر مؤسسات مالی مانند موسسه اعتباری وام می‌دهند، معمولاً انتظار دارند که در طول دوره وام، پول وام داده شده جبران شود. این به این دلیل است که آنها می‌توانند از آن پول برای کار دیگری استفاده کنند، مانند خرید خودرو یا سرمایه‌گذاری آن برای کسب درآمد بیشتر که غرامت بهره نامیده می‌شود و نرخ بهره به‌ازای هر دوره وام سررسید می‌شود.
بانک‌ها همچنین می‌توانند در ازای نگهداری پول خود در حساب‌های پس‌انداز، به مردم و شرکت‌ها سود پرداخت کنند.

موضوع نرخ بهره

نرخ بهره با میزان ریسک مرتبط با وام‌گیرنده نسبت مستقیم دارد. بهره به‌عنوان جبران زیان ناشی از استفاده به دارایی منظور می‌شود. در مورد پول قرض‌دادن، وام‌دهنده می‌توانست به‌جای دادن وام، پول را در یک سرمایه‌گذاری دیگر سرمایه‌گذاری کند یا در مورد دارایی‌های، وام‌دهنده می‌توانست با استفاده از دارایی خود درآمد ایجاد کند. بنابراین، در ازای این فرصت‌های ازدست‌رفته، نرخ‌های بهره به‌عنوان غرامت اعمال می‌شود.
نرخ بهره را می‌توان در دوره‌های مختلف مانند ماهانه، سه‌ماهه یا سالانه اعمال کرد. بااین‌حال، در بیشتر موارد، نرخ بهره سالانه است.
نرخ سود همچنین می‌تواند به نرخی که بانک به مشتریان خود برای نگهداری سپرده در بانک پرداخت می‌کند اشاره کند.

کاربردهای واقعی نرخ بهره

نرخ‌های بهره برای طیف وسیعی از ابزارهای مالی رایج اعمال می‌شود. این شامل:

• نرخ وام مسکن
• وام خودرو
• وام‌های تجاری
• وام‌های شخصی
• گواهی سپرده (CD)
• اوراق‌قرضه
• وام‌های بانکی
• وام دانشجویی

هر ابزار مالی و هر قرارداد با بانک یا سایر وام‌دهندگان، نرخ‌های بهره خاص خود را خواهد داشت.

نرخ بهره چگونه کار می‌کند؟

برای وام‌ها، نرخ بهره بر میزان پولی که در مجموع بازپرداخت می‌کنید، تأثیر می‌گذارد. نرخ سود به اصل وام اعمال می‌شود که کل مبلغ وام در ابتدای دوره است
فرمول نرخ بهره به محاسبه مقدار پولی که باید برای وام‌گرفته شده بازپرداخت شود و سود سرمایه‌گذاری در سپرده‌های سرمایه‌گذاری شده بستگی دارد.
وام‌دهنده و وام‌گیرنده بر روی یک درصد کارمزد، معمولاً به‌صورت سالانه، توافق می‌کنند که به آن نرخ درصدی سالانه (APR) می‌گویند. APR مخفف نرخ درصد سالانه است و معمولاً برای اشاره به آنچه بازپرداخت می‌کنید (یعنی با وام) استفاده می‌شود. در مقابل، AER مخفف نرخ معادل سالانه است و معمولاً برای سودی که بابت پس‌انداز به شما پرداخت می‌شود، استفاده می‌شود.
ما نرخ‌های بهره را توضیح می‌دهیم و معنای آن‌ها برای حساب‌های پس‌انداز را با جزئیات بیشتر بررسی می‌کنیم.
فرض کنید امروز 100 میلیون تومان پول داریم که حاضریم به مدت یک سال با نرخ بهره سالانه 5 درصد وام بدهیم. در پایان سال، 100 میلیون تومان به‌اضافه 5 میلیون تومان سود (0.05 × 100)، در مجموع 105 میلیون تومان را پس می‌گیریم. رابطه کلی این است:

پول امروز (1 + نرخ بهره) = پول سال آینده

همچنین می‌توانیم سؤال دیگری بپرسیم: بیشترین مبلغی که امروز برای دریافت 105 میلیون تومان در سال آینده می‌پردازم چقدر است؟
اگر نرخ بهره 5 درصد باشد، بیشترین مبلغی که من می‌پردازم 100 میلیون تومان است. من 101 میلیون تومان پرداخت نمی‌کنم، زیرا اگر 101 میلیون تومان داشتم و آن را با 5 درصد سرمایه‌گذاری می‌کردم، سال آینده 106 میلیون تومان داشتم. بنابراین، ما می‌گوییم که ارزش پول در آینده باید تنزیل شود، و 100 میلیون تومان “ارزش فعلی تنزیل شده” 105 میلیون تومان در سال آینده است. رابطه کلی این است:

پول امروز = پول سال آینده (1 + نرخ بهره)

هر چه نرخ بهره بالاتر باشد، امروز پول باارزش‌تر و ارزش فعلی پول در آینده کمتر است.
حالا، فرض کنید من حاضرم پولم را برای سال دوم قرض بدهم.:
من 105 میلیون تومان وام می‌دهم، مبلغی که در سال آینده دارم، 5 درصد و 110.25 میلیون تومان در پایان سال دوم دارم. توجه داشته باشید که من در سال دوم 5.25 میلیون تومان اضافی کسب کرده‌ام زیرا سودی که در سال اول به دست آورده‌ام در سال دوم نیز سود دریافت می‌کند.
منظور ما از اصطلاح “بهره مرکب” این است. بهره‌ای که پول به دست می‌آورد، سود نیز به دست می‌آورد. پول باقی‌مانده در سرمایه‌گذاری‌های دارای بهره می‌تواند به مبالغ بسیار زیادی تبدیل شود. گفته شده است که آلبرت اینشتین گفته است که بهره مرکب بزرگ‌ترین نیرو در جهان است.
قانون ساده 72، می‌گوید که اگر پول شما با بهره مرکب سرمایه‌گذاری شود چقدر طول می‌کشد تا دوبرابر شود. عدد 72 تقسیم بر نرخ بهره، تعداد تقریبی سال‌هایی را نشان می‌دهد که طول می‌کشد تا پول شما دوبرابر شود. به‌عنوان‌مثال، با نرخ بهره 5 درصد، حدود چهارده سال طول می‌کشد تا پول شما دوبرابر شود (14.4= 5÷72)، درحالی‌که با نرخ بهره 10 درصد، حدود هفت سال طول می‌کشد (7.2= 10÷72).

انواع نرخ بهره

درحالی‌که نرخ بهره ساده و مرکب از رایج‌ترین روش‌ها برای محاسبه نرخ بهره هستند، اما انواع مختلفی از نرخ‌های بهره بر اساس ارزش واقعی پول و نحوه محاسبه سود نیز وجود دارد. به‌عنوان‌مثال، اینکه آیا بهره به‌صورت روزانه، ماهانه یا سالانه تغییر می‌کند یا جمع آوری می‌شود. برای انتخاب بهتر، باید با این اصطلاحات آشنا شوید:

1.  نرخ بهره ساده
2. نرخ بهره مرکب
3. نرخ بهره  اسمی
4. نرخ بهره واقعی
5. نرخ بهره ثابت
6. نرخ بهره متغیر
7. نرخ بهره بین بانکی
8. نرخ بهره درصد سالانه
9. نرخ بهره موثر

نرخ بهره ساده چیست؟

سود ساده منحصراً بر اساس مبلغ اصلی پرداخت می‌شود. اصطلاح سود ساده نرخی است که بانک‌ها معمولاً برای محاسبه نرخ بهره‌ای که از وام‌گیرندگان دریافت می‌کنند استفاده می‌کنند.

فرمول سود ساده چیست؟

فرمول سود ساده این است: اصل x نرخ بهره x زمان
بنابراین، برای مثال، اگر شخصی وام 100.000 میلیونی را با نرخ بهره 15 درصد طی پنج سال دریافت کند، محاسبه به این صورت خواهد بود: (100,000 میلیون x  0.15) x  5 = 750,000 میلیون. این بدان معناست که وام‌گیرنده 750.000 میلیون سود در طول دوره پنج‌ساله وام بدهکار خواهد بود. وقتی اصل وام را درج می‌کنید، آن شخص در مجموع 850.000 در طول دوره وام پنج‌ساله دریافت می‌کند.

نمونه‌هایی از نرخ بهره ساده چیست؟

وام‌های دانشجویی و وام مسکن برای خانه‌ها اغلب وام‌های با بهره ساده ارائه می‌دهند.

 بهره مرکب چیست؟

سود مرکب، بهره‌ای است که نه‌تنها به اصل، بلکه به سود دوره پرداخت قبلی نیز پرداخت می‌شود. بنابراین هر ماه، وام‌گیرنده سود اصل به‌اضافه سود ماه قبل، یعنی اصل پول به‌اضافه سود ماه قبل از آن را پرداخت می‌کند.
بهره مرکب نه‌تنها بر اساس مبلغ اصلی بلکه بر اساس بهره انباشته دوره‌های قبلی نیز محاسبه می‌شود. به همین دلیل است که به آن “بهره بر سود” نیز می‌گویند. بانک‌ها اغلب از سود مرکب برای محاسبه نرخ‌های بانکی استفاده می‌کنند. در اصل، نرخ‌های مرکب بر روی دو جزء کلیدی وام – اصل و بهره – محاسبه می‌شود.

فرمول بهره مرکب چیست؟

فرمول بهره مرکب این است: اصل x [(1 + نرخ بهره) n – 1].

در این محاسبه، “n” تعداد دوره‌های ترکیبی است.

A = P (1+ (r/n))^nt – P

P = مبلغ اصلی

i = نرخ بهره سالانه

n = تعداد دوره‌های ترکیب برای یک سال

برخلاف سود ساده، مبلغ بهره مرکب برای همه‌سال‌ها یکسان نخواهد بود زیرا سود انباشته دوره‌های قبل را نیز در نظر می‌گیرد.

نمونه‌هایی از بهره مرکب چیست؟

سود مرکب معمولاً با کارت‌های اعتباری مرتبط است یا برای وام‌های ساده‌تر مانند سرمایه‌گذاری و معاملات تجاری اعمال می‌شود.

بهره اسمی

نرخ بهره اسمی تورم را در نظر نمی‌گیرد. این بدان معناست که شما بدون توجه به تورم، همان مبلغ را در طول عمر وام پرداخت خواهید کرد (یا کسب درآمد خواهید کرد). سود اسمی همچنین می‌تواند به سود وام قبل از هر کارمزد یا بهره مرکب یا به نرخ بهره تعیین شده توسط فدرال رزرو اشاره کند.
NIR ( Nomial Interest Rate) نرخ بهره‌ای است که ممکن است قبلاً به آن عادت کرده باشید. این موردی است که اغلب در پروفایل مؤسسات مالی و تبلیغات وام یافت می‌شود. همچنین به‌عنوان نرخ پایه یا نرخ کوپن نیز شناخته می‌شود. NIR تورم  را در نظر نمی‌گیرد. اما به‌محض اینکه این رقم برای تورم تنظیم شود، افزایش قابل‌توجهی در پرداخت سود شما وجود خواهد داشت.

بهره واقعی

نرخ بهره واقعی تورم را در نظر می‌گیرد. نرخ‌های بهره واقعی با تورم تعدیل می‌شوند و با کم‌کردن نرخ تورم مورد انتظار یا واقعی از نرخ بهره اسمی محاسبه می‌شوند. نرخ بهره واقعی در درجه اول توسط مؤسسات وام‌دهنده، سرمایه‌گذاران و وام‌گیرندگان (همراه با نرخ بهره اسمی) برای تصمیم‌گیری بهتر در مورد وام‌های خود استفاده می‌شود.

بهره ثابت

نرخ بهره ثابت دقیقاً همان‌طور است که به نظر می‌رسد. یک سود مشخص و ثابت که به یک وام یا خط اعتباری گره‌خورده است که باید همراه با اصل آن بازپرداخت شود. نرخ ثابت رایج‌ترین شکل بهره برای مصرف‌کنندگان است، زیرا محاسبه آن آسان و درک آن آسان و پایدار است. هم وام‌گیرنده و هم وام‌دهنده دقیقاً می‌دانند که چه تعهداتی با نرخ بهره به‌حساب وام یا اعتبار مرتبط است.
برای مثال، وام 10.000 میلیون‌تومانی از بانک به وام‌گیرنده را در نظر بگیرید. باتوجه‌به نرخ بهره ثابت 5 درصد، هزینه واقعی وام، با ترکیب اصل و بهره، 10500 میلیون تومان است. این مبلغی است که باید توسط وام‌گیرنده بازپرداخت شود.
نمونه‌ای از نوع بهره ثابت می‌تواند وام مسکن باشد. با وام مسکن، شما (وام‌گیرنده) موافقت می‌کنید که پرداخت‌های منظمی را به وام‌دهنده در یک دوره زمانی معین انجام دهید که به‌عنوان مدت وام مسکن شناخته می‌شود. نرخ بهره برای یک دوره معین “ثابت” است، به این معنی که افزایش یا کاهش نخواهد یافت.

بهره متغیر

نرخ‌های بهره متغیر به بازار بستگی دارد. درحالی‌که نوع سود قبلی یک نرخ تعیین شده است، بنابراین شما دقیقاً می‌دانید که چه چیزی می‌پردازید، اما یک نوع سود متغیر، همان‌طور که از نام آن پیداست، در طول زمان تغییر می‌کند. با بالا و پایین‌رفتن نرخ بهره بازار، نرخ بهره وام نیز افزایش می‌یابد. نرخ‌های بهره متغیر اغلب برای کارت‌های اعتباری، وام مسکن و وام‌ها استفاده می‌شود.
اگر نرخ‌های بهره پایه افزایش یابد، وام‌گیرنده وام با نرخ متغیر ممکن است مجبور شود سود بیشتری بپردازد، زیرا نرخ بهره وام زمانی افزایش می‌یابد که به نرخ بهره اصلی گره بخورد.
بانک‌ها این کار را انجام می‌دهند تا از خود در برابر افت بیش از حد نرخ‌های بهره محافظت کنند، تا جایی که وام‌گیرنده ممکن است کمتر از ارزش بازار برای بهره وام یا اعتبار بپردازد. برعکس، وام‌گیرندگان نیز مزیتی به دست می‌آورند.
اگر نرخ اصلی پس از تأیید اعتبار یا وام کاهش یابد، آنها مجبور نخواهند بود برای وام با نرخ متغیری که به نرخ بهره اصلی مرتبط است اضافه‌پرداخت کنند.

 نرخ بین‌بانکی

نرخ بین‌بانکی نرخ بهره‌ای است که برای وام‌های کوتاه‌مدت بین بانک‌ها تعلق می‌گیرد. بانک‌ها ممکن است از بانک‌های دیگر پول قرض کنند تا اطمینان حاصل کنند که نقدینگی کافی برای نیازهای فوری خود دارند، یا زمانی که پول نقد اضافی در دست دارند، وام بدهند. سیستم وام بین‌بانکی کوتاه‌مدت است.
اصطلاح نرخ بین‌بانکی به‌سادگی نرخی است که بانک‌ها هنگام مبادله ارز از یکدیگر پول می‌گیرند. نکته اصلی در اینجا این است که نرخ‌های بین‌بانکی بسیار پایین‌تر از نرخ‌هایی است که از مشتریان معمولی دریافت می‌کنند.

نرخ درصد سالانه

نرخ درصد سالانه مبلغ کل سود شما است که سالانه بر روی کل هزینه وام بیان می‌شود. این معمولاً به‌صورت درصد نمایش داده می‌شود و سالانه شارژ می‌شود. APR یک معیار استاندارد است که برای تسهیل مقایسه هزینه وام‌گرفتن آسان برای وام‌گیرندگان، حتی در مواردی که بهره و کارمزدها بسیار متفاوت است، استفاده می‌شود.
APR نسبتاً ساده محاسبه می‌شود و این نرخ اصلی به‌اضافه حاشیه‌ای است که بانک یا وام‌دهنده از مصرف‌کننده هزینه می‌کند. نتیجه نرخ درصد سالانه است.

نرخ بهره مؤثر

نرخ بهره مؤثر نرخ استفاده‌ای است که وام‌گیرنده در واقع بابت یک وام می‌پردازد. همچنین می‌توان آن را نرخ بهره بازار یا بازده تا سررسید در نظر گرفت. این نرخ ممکن است با نرخ ذکر شده در سند وام، بر اساس تجزیه‌وتحلیل عوامل متعدد، متفاوت باشد. نرخ مؤثر بالاتر ممکن است وام‌گیرنده را به سمت وام‌دهنده دیگری سوق دهد. این عوامل عبارت‌اند از تعداد دفعات ترکیب بدهی در طول سال، میزان واقعی بهره پرداختی و مبلغی که سرمایه‌گذار برای بدهی پرداخت کرده است.

چرا بانک‌های مرکزی نرخ سود را تغییر می‌دهند؟

بانک‌های مرکزی نرخ بهره را برای کنترل افزایش تورم تغییر می‌دهند. مثلاً وقتی تورم خیلی بالاست، بانک مرکزی نرخ سود خود را افزایش می‌دهد. افزایش نرخ بهره منجر به هزینه کمتر در اقتصاد می‌شود که نرخ تورم را کاهش می‌دهد.
برعکس، آنها نرخ را کاهش می‌دهند تا اقتصاد را تحریک کنند و هزینه‌ها را افزایش دهند و در نتیجه فعالیت و رشد اقتصادی را ارتقا دهند.

در زمان افزایش نرخ سود سپرده های بانکی باید به چه بخشهایی توجه کنید؟

بانک مرکزی نرخ سود سپرده های بانکی را افزایش دهد اما رشد اقتصادی را کند کرده است. این کار تاثیر شدیدی بر بازار بورس و سهام دارد چرا که کاهش رشد اقتصادی منجر به کاهش رشد سودآوری و در نتیجه قیمت‌های پایین‌تر سهام می شود. از طرفی افزایش نرخ بهره باعث می‌شود سرمایه داران دارایی‌های خود را به بانک منتقل کند تا از این طریق سود بیشتری دریافت کنند و این باعث کاهش نقدینگی در بورس و رکود بازار سهام میشود.

در زمان کاهش نرخ سود سپرده های بانکی باید به چه بخشهایی توجه کنید؟

اگر بانک مرکزی به شکل مستمر نرخ سود سپرده‌های بانکی را کاهش دهد، تعمدا به دنبال سرعت بخشیدن به رشد اقتصادی است چرا که با این کار نقدینگی را از بانک ها به سمت بازارهایی نظیر بازار بورس هدایت می‌کند. در این زمان ممکن است شما بخواهید که پرتفوی خودتان را برای سرمایه گذاری در شرکت های تغییر دهید که مستقیماً از رشد اقتصادی سود خواهند برد. در چنین شرایطی طلا و مسکن بهترین گزینه برای سرمایه گذاری هستند.

نرخ بهره چگونه بر سهام تأثیر می‌گذارد؟

نوسانات نرخ بهره همواره تأثیرات متفاوتی بر اقتصاد داشته است و بازارهای سهام به‌عنوان ستون فقرات اقتصاد، بار عمده این نوسانات را در همه زمان‌ها متحمل می‌شوند.
در اصل، بدون درنظرگرفتن سایر رویدادهایی که بر بازار سهام تأثیر می‌گذارد، نرخ بهره و سهام تمایل به حرکت در جهت مخالف دارند. درحالی‌که تغییرات در نرخ‌های بهره چندین ماه یا حتی سال‌ها طول می‌کشد تا در اقتصاد اعمال شود، بازارهای سهام به‌سرعت به تغییرات نرخ بهره واکنش نشان می‌دهند. به این دلیل که بر انتظارات سرمایه‌گذاران در مورد عملکرد آتی سهام تأثیر می‌گذارد.
هنگامی که بانک مرکزی نرخ بهره را افزایش می‌دهد، تأثیر دومینویی بر سایر هزینه‌هایی که بانک‌ها از مشتریان خود وضع می‌کنند، خواهد داشت. به نوبه خود، بانک‌ها هزینه بیشتری را از مصرف‌کنندگان برای اعتبار دریافت می‌کنند و قدرت مخارج آنها را تضعیف می‌کنند.
با جلوگیری از نرخ بالای اعتبار، مصرف‌کنندگان، وام‌های کمتری دریافت خواهند کرد و با آنچه که از پولشان باقی می‌ماند، مجبور خواهند بود با اعتبار موجود مبلغ بیشتر بپردازند. این اثر موجی باعث کاهش کل درآمد قابل‌تصرف در کشور و کاهش تقاضا برای کالاها و خدمات خواهد شد.
شرکت‌های دولتی از اثرات افزایش نرخ بهره مستثنی نیستند. هزینه استقراض برای کسب‌وکار بالاتر خواهد بود، از جمله پرداخت‌های بالاتر بدهی فعلی. بازپرداخت تغییریافته به این معنی است که سود کمتری وجود دارد و در نهایت، قیمت سهام ممکن است کاهش یابد.
در حال حاضر ثابت شده است که نرخ بهره تأثیر بزرگی بر بازارهای سهام دارد. در واقع‌ رابطه بین این دو معکوساست. با افزایش نرخ بهره، فعالیت‌های بازار سهام نیز شروع به کاهش می‌کند. صنایعی که سرمایه بر هستند با نرخ‌های بهره بالاتر تحت‌تأثیر منفی قرار می‌گیرند، اما با کاهش آنها بیشترین سود را خواهند داشت. بنابراین توصیه می‌شود در صورت افزایش نرخ بهره، از سرمایه‌گذاری در بخش‌های املاک و مستغلات و خودرو اجتناب کنید. همچنین مشاهده می‌شود که بخش‌های IT و داروسازی نسبتاً کمتر تحت تأثیر نرخ‌های بهره بالاتر قرار دارند. در واقع، نوسانات نرخ ارز، افزایش سطح فرسایش، رقابت و محدودیت‌های عمدتاً بر بخش فناوری اطلاعات تأثیر می‌گذارد و نسبت به نرخ‌های بهره حساس نیستند. از سوی دیگر، داروسازی یک بخش تدافعی است و فضای کافی برای سرمایه‌گذاران جهت سرمایه‌گذاری در شرایط نوسان و نامطمئن بازار باقی می‌گذارد.
بخش بانکی بیشترین سود را در هنگام افزایش نرخ بهره می‌برد. بااین‌حال، نرخ‌های بهره را نمی‌توان صرفاً مسئول نوسانات قیمت سهام دانست زیرا عوامل دیگری نیز دخیل هستند.

عوامل مؤثر بر نرخ بهره

1. نیروهای عرضه و تقاضا

نرخ بهره تحت‌تأثیر تقاضا و عرضه اعتبار در یک اقتصاد است. افزایش تقاضا برای اعتبار در نهایت منجر به افزایش نرخ بهره یا قیمت وام می‌شود. برعکس، افزایش عرضه اعتبار منجر به کاهش نرخ بهره می‌شود. عرضه اعتبار زمانی افزایش می‌یابد که مجموع پولی که قرض گرفته شده است افزایش یابد.
به‌عنوان‌مثال، زمانی که پول در بانک‌ها سپرده می‌شود، به نوبه خود توسط بانک‌ها برای فعالیت‌های سرمایه‌گذاری یا وام‌دادن آن در جای دیگر استفاده می‌شود. همان‌طور که بانک‌ها پول بیشتری را وام می‌دهند، اعتبار بیشتری در دسترس است و بنابراین وام‌گرفتن افزایش می‌یابد. هنگامی که این اتفاق می‌افتد، هزینه استقراض کاهش می‌یابد (به دلیل اقتصاد عرضه و تقاضا).

2. تورم

هر چه نرخ تورم بیشتر باشد، نرخ بهره بالاتر می‌رود. این به این دلیل است که بهره به‌دست‌ آمده از پول وام داده شده باید تورم را جبران کند. به‌دلیل جبران کاهش قدرت خرید پول که در آینده بازپرداخت می‌شود، وام‌دهندگان نرخ‌های بهره بالاتری را دریافت می‌کنند.

3. دولت

در برخی موارد، سیاست پولی دولت بر میزان نرخ بهره تأثیر می‌گذارد. همچنین زمانی که دولت اوراق بهادار بیشتری خریداری می‌کند، پول بیشتری به بانک‌ها تزریق می‌شود تا برای وام‌دهی استفاده شود و در نتیجه نرخ بهره کاهش می‌یابد. زمانی که دولت این اوراق را می‌فروشد، پول بانک‌ها تخلیه می‌شود و به بانک‌ها پول کمتری برای مقاصد وام می‌دهد و منجر به افزایش نرخ بهره می‌شود.

اگر بخواهیم نرخ بهره را با دیدگاه اقتصادی کلان بررسی کنید باید گفت دو سیاست اقتصادی مهم موجود دارد: سیاست های پولی انبساطی و انقباضی.
منظور از سیاست انبساطی؛ کلیه اقداماتی است که برای افزایش تولید و رفع بیکاری انجام می‌شود. در این سیاست بانک مرکزی حجم پول را در جامعه افزایش می دهد تا بالا بردن تقاضای مردم برای خرید کالا، چرخه تولید را فعال کند و نرخ بیکاری را کاهش دهد.

مفهوم سیاست انقباضی چیست؟ اگر تورم در جامعه بالا رفته باشد، بایستی از طریقی حجم پول در جامعه کاهش پیدا کند تا با کاهش تقاضا برای خرید، تورم و روند کاهشی به خود بگیرد.
با افزایش تورم، بانک ها شروع به جمع‌آوری نقدینگی از دست مردم می کنند و با سپرده گذاری در حساب به آنها سود میدهند به این درصد سود پرداختی نرخ بهره می گویند. این کار نقدینگی را بر جامعه کم کرده و با افزایش ارزش پول تورم هم کاهش پیدا میکند.

نحوه پیش‌بینی تغییرات نرخ بهره

شاخص‌هایی که بر تغییرات نرخ بهره تأثیر می‌گذارند در سطح جهانی متفاوت هستند. بهبود شاخص‌ها یا پیش‌بینی‌های خوش‌بینانه نشان می‌دهد که اقتصاد خوب عمل می‌کند. این باعث می‌شود که نرخ بهره متعاقباً افزایش یابد. بااین‌حال، اگر شاخص‌ها یا پیش‌بینی‌ها نتایج ضعیفی را نشان دهند، منجر به کاهش نرخ بهره برای تشویق استقراض و افزایش جریان نقدی اقتصادی می‌شود.
دو شاخص پیش‌بینی‌کننده، عمده وجود دارد:

• اطلاعیه‌های مهم

مدیران بانک مرکزی اعلامیه‌های مهمی می‌دهند که اغلب نادیده گرفته می‌شوند. بااین‌حال، این اطلاعیه‌ها نقش حیاتی در پیش‌بینی تغییرات نرخ بهره ایفا می‌کنند. اطلاعیه‌های اقتصادی عمده بینش‌هایی را در مورد نحوه نگاه بانک به تورم ارز، شرایط اقتصادی و چشم‌اندازهای آتی ارائه می‌دهند.
هرزمان که رهبران بانک مرکزی بیانیه مثبتی ارائه می‌دهند، معامله‌گران می‌توانند ارزهای خاصی را پیش‌بینی کنند تا شاهد افزایش نرخ باشند. در چنین شرایطی، معامله‌گران باید تمرکز کنند و برای خرید ارزهای خاص در زمان مناسب آماده شوند.

• تحلیل‌های پیش‌بینی

از طریق تحلیل‌های پیش‌بینی شده نیز می‌توان تغییرات نرخ بهره را پیش‌بینی کرد. بانک‌ها، کارگزاری‌ها و معامله‌گران باتجربه در درجه اول از تغییرات نرخ بهره آگاه هستند، زیرا تقریباً هر بار پیش‌بینی می‌شود.
می‌توانید پیش‌بینی‌هایی را در نظر بگیرید که از نظر عددی به یکدیگر نزدیک هستند، آنها را میانگین بگیرید و پیش‌بینی دقیق‌تری داشته باشید.
در بازار کریپتو یا فرکس، اگر مشاهده کردید که نرخ بهره یک جفت‌ارز در حال کاهش است، بهتر است از آن جفت‌ارز دوری کنید. روش دیگر، سرمایه‌گذاری در جفت‌ها با افزایش نرخ‌ها برای بازدهی بالاتر احتمالی را در نظر بگیرید.

نتیجه‌گیری

هنگامی که برای خرید کالاهای مصرفی بادوام مانند خودرو یا حتی استفاده از مسکن، وام می‌گیریم، ابتدا باید نرخ بهره را در نظر بگیریم، زیرا این مبلغ اضافی قابل‌پرداخت بر روی مبلغ اصلی است. این همچنین برای هر کسب‌وکاری اهمیت زیادی دارد که از بانک‌ها و سایر مؤسسات مالی برای افزایش ظرفیت، ایجاد کارخانه‌های جدید، نوسازی و غیره وام می‌گیرد. بنابراین، سود کل نقش مهمی در سودآوری هر کسب‌وکاری ایفا می‌کند. این به نوبه خود بر قیمت سهام تأثیر می‌گذارد.
هر موسسه‌ای اعم از بانک یا بازار سهام که نرخ بهره بالاتری ارائه می‌دهد، سرمایه‌گذار را جذب می‌کند. نوسانات نرخ بهره همیشه تأثیرات متفاوتی بر اقتصاد داشته است. یکی از نتایج بالا رفتن نرخ بهره افزایش انتقال سرمایه و دارایی از بازارهایی مانند ارزهای دیجیتال و صندوق‌های مالی و بانکها جهت دریافت بهره خواهد بود و منجر به گردش پول کمتر شده و تورم را افزایش می‌دهد. همین امر موجب نوسان هرچه بیشتر در بازارهای مشابه مانند بورس می شود.