محاسبه NAV شرکت های سرمایه گذاری
در مقالات پیشین در رابطه ارزش گذاری به نسبت p/e توضیح دادیم و چند مثال را هم بررسی کردیم.
سراغ ارزش گذاری شرکتهای سرمایه‌گذاری یا همان بحث navمیرویم که در واقع این روش ویژه شرکتهای سرمایه‌گذاری صندوق های سرمایه گذاری، شرکت های هلدینگ (شرکتهای هلدینگ کمی عظیم تر از شرکتهای سرمایه‌گذاری هستند) و ویژه شرکت هایی است که در امر سرمایه گذاری و پرتفو گردانی و سبدگردانی فعالیت می‌کنند است. محاسبه NAV یکی از ملاک‌های ارزیابی عملکرد صندوق‌ها در نظر گرفته می شود. سرمایه‌گذاران با خرید واحدهای سرمایه‌گذاری در داراییهای صندوق سهیم می‌شوند.
این روش بسیار ساده است و خیلی راحت می توانید از آن استفاده کنید اما برای اینکه این روش را یاد بگیرید و بتوانید ارزش شرکتهای سرمایه گذاری را خیلی سریع برآورد کنید نیاز است که حداقل ۵-۴ شرکت را به عنوان مثال انتخاب کنید و اینکه تمرین کنید، محاسبه nav شرکت‌ها را ببینید برای این شرکت ها چگونه محاسبه می شود.
گفتیم که nav ویژه شرکتهای سرمایه‌گذاری است. برای مثال در اینجا یک شرکت سرمایه گذاری مثل نماد وتوشه که اسم شرکت سرمایه گذاری پارس توشه است را بررسی می کنیم.
این شرکت بیشتر در زمینه لوازم خانگی برقی فعالیت می کند.
شرکتهای سرمایه‌گذاری جدا از عده ای معدود مابقی عمدتاً در صنعت خاص سرمایه‌گذاری می‌کنند. بعضی‌ها در صنعت پالایشگاهی سرمایه‌گذاری می‌کنند بعضی ها ویژه صنعت پتروشیمی هستند و بعضی‌ها هم در صنعت خودرو سازی برخی هم در صنعت انبوه سازی و ساختمان سازی فعالیت می کنند. هر شرکت سرمایه‌گذاری، پایه فعالیتش را در زمینه ای قرار داده و در آن صنعت سرمایه‌گذاری می‌کند.
شرکت پارس با نماد “وتوشه” قیمتی که در ۲۱ اردیبهشت ماه معامله می شد ۲۴۴۸ ریال بوده و می خواهیم بررسی کنیم که این قیمت ۲۴۴۸ ریال ارزش سرمایه گذاری در این شرکت را دارد یا ندارد!؟
طبیعتاً باید به سراغ محاسبه ارزش ذاتی سهام آن شرکت برویم. اما اصلاً نسبت P/E که قبلا توضیح دادیم برای شرکتهای سرمایه‌گذاری کاربردی ندارد. یعنی شما نمی‌توانید بگویید برای شرکت سرمایه گذاری نسبت p/e اش را حساب کنید و مثلاً عددn باشد و به سراغ سرمایه گذاری در آن شرکت بروید. بر اساس یک سری استانداردهای حسابداری و اینکه آن سود ممکن است مشکلاتی داشته باشد که با استفاده از نسبت p/eبه آسانی نتوان از آن استفاده کرد اما یک تعداد خیلی اندکی از شرکت های سرمایه گذاری هستند که این نسبت P/E برای آنها هم کاربرد دارد ولی سعی کنید در صنعت سرمایه گذاری از نسبت P/E استفاده نکنید.
برای اینکه ببینیم ارزش ذاتی سهام این شرکت (وتوشه ) چه عددی هست باید به سراغ navبرویم.
NAV مخفف کلمه Net Asset Value است یا ارزش خالص دارایی ها می باشد. ما رویکردهای مختلفی برای ارزش گذاری سهام داریم. برای مثال رویکرد ارزش گذاری مبتنی بر داراییهای آن شرکت. برای آشنایی بیشتر می توانید مقاله ” NAV چیست ” را مطالعه نمایید.
رویکرد ارزش گذاری مبتنی بر شرکت یعنی چی؟
یعنی اگر بخواهیده ارزش یک شرکت را حساب نمائید روی ترازنامه آن شرکت در قسمت داراییها می توانید ببیند در واقع شرکت چه دارایی‌هایی را تحت تملک خود دارد و آن داراییها را ارزش گذاری می کند.
در نسبت P/E هم میزان سودآوری شرکت را بررسی میکردیم و با استفاده از آن سود آوری که شرکت داشت می‌گفتیم ارزش سهام این شرکت چقدر است. فارغ از آنکه آن شرکت چقدر دارایی داشته یا چقدر بدهی.
اما درNAV در رویکرد مبتنی بر دارایی، مستقیم به سراغ ترازنامه میرویم و میخواهیم سمت راست ترازنامه را بررسی کنیم که چه اوضاعی دارد. رویکردهای مبتنی بر دارایی یکی از روش‌های شروع انحلال یا روش نقد شوندگی است که عموماً برای شرکت‌هایی که در مرز ورشکستگی و منحل شدن قرار دارند استفاده می‌شود.
مورد بعدی ارزش جایگزینی است:
که خب میخواهیم بگوییم اگر شرکتی را مجدد بخواهیم تاسیس کنیم و به بهره‌برداری برسانیم و شرکتی مثل شرکت فعلی شود، ما چقدر باید سرمایه گذاری کنیم!
اما روش خالص ارزش داراییها :
یا به اختصار به آن nav می‌گویند. برای شرکتهای سرمایه‌گذاری کاربرد دارد و بر ترازنامه آن شرکت و سمت راست ترازنامه، قسمت داراییها زوم می کند. می خواهد ببیند ارزش خالص داراییها چقدر است. این اصطلاحات شاید یکسری اصطلاحات پیچیده و سرسخت و اصطلاحات بزرگی باشند اما وقتی وارد محاسباتش می شوید می بینید که محاسباتش خیلی آسان و بسیار کاربری است.
برای محاسبه NAV باید ارزش روز داراییهای آن شرکت را منهای ارزش روز بدهی‌های شرکت کنیم به این روش خالص داراییهای شرکت می‌گویند.
NAV = بدهی‌ها – ارزش کل داراییها
ارزش روز دارایی ها را حساب می کنیم نتیجه آن (ارزش روز دارایی ها منهای ارزش روز بدهی) طبق قاعده حسابداری که در ترازنامه گفتیم ارزش روز حقوق صاحبان سهام می‌شود. یعنی ارزش روز مایملک چیزی که برای سهامداران از آن شرکت می ماند در واقع می شود ارزش ذاتی آن شرکت یا ارزش ذاتی سهام شرکت.
Nav یعنی ارزش روز دارایی ها منهای ارزش روز بدهی ها.
در اینجا ترازنامه یک شرکت سرمایه گذاری را مثال می زنیم. شرکت پارس توشه که میخواهیم nav اش را حساب کنیم. در این ترازنامه که شبیه یه حرف T بزرگ انگلیسی هست و سمت راست آن داراییهای شرکت را به شما نمایش می دهد سمت چپ آن هم در واقع بدهی‌ها و حقوق صاحبان سهام آن شرکت را نمایش می دهد.
اما در داراییها جمع داراییهای این شرکت برای یک دوره جاری برابر با ۳,۵۲۳,۵۲۴ (میلیون ریال) یا ۳۵۲ میلیارد تومان است.
۳۵۲ میلیارد تومان منهای جمع بدهی‌های این شرکت که حدود ۴۶ میلیارد تومان است می شود nav شرکت. اما این اعداد گفتیم در ترازنامه اعداد تاریخی هستند و ارزش روز نیستند.
در شرکت سرمایه‌گذاری را اگر نگاه کنیم، از ۳۵۲ میلیارد تومان دارایی جاری شرکت، ۲۹۰ میلیارد تومان داراییهای غیرجاری اش و بیش از ۶۰ میلیارد تومان دارایی های جاری است. خب نزدیک به ۹۰ درصد این جمع داراییها وابسته به داراییهای غیر جاری است.
از این ۲۹۰ میلیارد تومان ۲۸۲ میلیارد تومان سرمایه گذاریهای بلندمدت شرکت است. در واقع این سرمایه گذاریهای بلندمدت شرکت همان پرتفوی شرکت است که در این ترازنامه شما مشاهده می کنید
سرمایه گذاریهای بلندمدت پرتفوی، سهامی هست که ممکن است ۱۰۰ تا یا ۲۰۰ تا یا ۲۵۰ عدد شرکت سهام شان را خریداری کرده باشند. خب سرمایه گذاریهای بلندمدت را در این ترازنامه بخش کمی از دارایی جاری را به خود اختصاص داده است اما خیلی راحت می توانید ارزش روز آنها را حساب کنید.
به فرض اگر سهام پارس خزر را خریده یا اصلاً شرکت را ایجاد کرده باشد، هر سهم پارس خزر برایش مثلا ۱۰۰ تومان تمام شده است. شما می توانید به سایت tsetmcمراجعه کنید و ببینید ارزش روز سهام پارس خزر چه عددی هست. خیلی راحت می توانید ارزش روز دارایی هایش را حساب کنید.
شما طبیعتاً اگر در بازار سهام فعالیت داشتید یا این که تمایل داشتید فعالیت کنید، پرتفوی تشکیل می دهید. روز اولی که این پرتفوها را میخواهید تشکیل دهید به طور مثال ۱۰ میلیون تومان سرمایه می‌گذارید و این پورتفوی را تشکیل می دهید، بعد از یک ماه ، میخواهید ببینید که ارزش روز دارایی شما چقدر می باشد! چه کار باید کرد ؟
پرتفوی را که یک ماه پیش خرید بودید و ۱۰ میلیون هم سرمایه‌گذاری کرده بودید حالا بعد از این یک ماه ارزیابی می‌کنید که ببینید آن ۱۰ میلیون شما چقدر شده و ارزش روز آن چه عددی هست. در ترازنامه آن ۱۰ میلیون ثبت می‌شود اما شما دنبال این هستید که آن پرتفوی ۱۰ میلیونی که تشکیل دادید ارزش امروزش چه عددی است، یا مثلا ۱۱ تومان شده است یا ۹ میلیون و ۵۰۰ تومان شده.
در شرکتهای سرمایه‌گذاری هم همین است. سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت را در صورت وضعیت پورتفوی شرکت مورد نظر، بررسی می کنیم که ارزش این پورتفو اکنون چه عددی هست. در واقع شما می توانید حتی در صورت های مالی و ترازنامه آن شرکت یادداشت های توضیحی که در گزارش حسابرسی شده آمده را بینید که سرمایه گذاریهای بلندمدت شرکت از چه شرکت هایی تشکیل شده است.
اما چرا برای شرکتهای سرمایه‌گذاری فقط از nav استفاده می شود؟
خب به راحتی می توانید ارزش روز دارایی های ارزش روز داراییها در شرکتهای سرمایه‌گذاری که کارشان سرمایه گذاری و خرید و فروش سهام هست را محاسبه کنید. چون حداقل ۷۰ یا ۸۰ درصد داراییها و سهامی هستند که قیمت روز شان مشخص است و خیلی راحت می توانید به سایت tsetmc مراجعه کنید و قیمت روز داراییهای پرتفوی آن شرکت را ببینید که چقدر است.
اما برای یک شرکت تولیدی مثل فولاد مبارکه داراییهای آن شرکت چه هست؟ مثل یک کارخانه هست، یک زمین است، یک دفتر مرکزی در تهران دارد، خب اینها ارزش روزشان را به راحتی نمی شود حساب کرد شما چه طور میخواهید به راحتی ارزش روز کارخانه فولاد مبارکه را حساب کنید؟ خب طبیعتا این یا نشدنی است یا اگر این کار را بتوانید انجام دهید برآورد تان ممکن است خیلی با واقعیت انحراف داشته باشد، در واقع اینجا در ارزشی که شما حساب می کنید ممکن است بحث قضاوتی پیش آید و انحراف آن با واقعیت خیلی زیاد شود به همین خاطر می گویند بیشتر nav ، برای شرکت‌هایی استفاده می شود که ارزش روز دارایی شان را خیلی راحت می شود حساب کرد.
از این بحث که بخواهیم بگذریم برای ارزش روز بدهی، ما معمولاً در ترازنامه همان جمع بدهی ها را در نظر می گیریم که در ترازنامه هست.
اما ارزش روز دارایی را بخواهید حساب کنید منهای ارزش روز بدهی می‌شود ارزش روز حقوق صاحبان سهام.
پس در ترازنامه حقوق صاحبان سهام را استخراج می کنیم بعد یک سری آیتم ها را به این عدد حقوق صاحبان سهام اضافه می کنیم یا از آن کسر می کنم این فرایند محاسبه nav هست تا اینکه مبلغ حقوق صاحبان سهام به روز و آپدیت شود.
نکته ای که باید درنظر داشته باشید این است که NAVتنها ملاک ارزیابی کامل عملکرد یک صندوق سرمایه‌گذاری نیست و باید مواردی مثل بازده و ریسک صندوق نیز در نظر گرفت و بعد از مقایسه آنها با شاخص بورس و دیگر صندوق‌های مشابه، سرمایه‌گذاری انجام شود.
در مقالات آتی بیشتر در این مورد صحبت خواهیم کرد.
دیدگاهتان را بنویسید