سهام مدیریتی چیست؟ سهام مدیریتی چقدر ارزش دارد؟
از مهم‌ترین اصطلاحات بازار سرمایه می‌توان به سهام و انواع آن، به‌خصوص تعریف سهام مدیریتی چیست؟ اشاره کرد. معمولاً شرکت‌ها دارای کلاس‌های متفاوتی از سهام هستند که هرکدام از آنها حقوق متفاوتی مانند حق رأی و حق سهام یا سرمایه را به سهامداران اعطا می‌کنند. در مقاله آموزشی سهام مدیریتی چیست؟ سهام مدیریتی چقدر ارزش دارد؟ شما در مورد رایج‌ترین انواع سهام که ممکن است یک شرکت منتشر کند بیشتر می‌خوانید.
آشنایی با انواع طبقه از سهام
اکثر شرکت‌ها فقط یک‌طبقه از سهام دارند، سهام عادی، اما به طور فزاینده‌ای برای شرکتهای خصوصی کوچک نیز رایج است که طبقات مختلف سهام داشته باشند. این ممکن است به دلایل مختلفی انجام شود، مانند اینکه بتوان سود سهام پرداخت شده به سهامداران مختلف را تغییر داد، سهام بدون رأی، سهام برای کارمندان یا اعضای خانواده، و غیره ایجاد کرد.
بر اساس قانون طبقات مختلف سهام و حقوق مربوط به آنها باید در اساسنامه شرکت درج شود. پس از آن می‌توان سهم‌های جدید را صادر کرد. سهام موجود را می‌توان به طبقات مختلف تبدیل کرد (تبدیل سهام). انواع رایج سهام در ادامه ذکر شده است.
جامع ترین آموزش رایگان بورس در وب سایت همیارسرمایه (لطفا به صفحه اشاره شده مراجعه کنید)
سهام شناور چیست؟
سهام شناور مقدار یا درصدی از کل سهام شرکت که بتوان آن را خریدوفروش کرد می‌باشد به طور مثال شرکتی وارد بورس می‌شود و ۲۰ درصد سهام شرکت داخل بورس عرضه می‌شود و بقیه سرمایه‌گذاران این ۲۰ درصد را خریدوفروش می‌کنند. این ۲۰ درصد چون بین سهامدارها عرضه شده و قابلیت خریدوفروش را دارد سهام شناور نامیده می‌شود ولی باقی سهام شرکتی یعنی ۸۰ درصد باقیمانده به‌اصطلاح درصدی از سهام شرکت هستند که سهامدارهای اصلی قصد دارند آن را به‌منظور کنترل شرکت و یا مشارکت در مدیریت آن حفظ کنند و در نتیجه قصد فروش آن را ندارند.
این ۸۰درصد به‌اصطلاح سهام مدیریتی و یا کنترلی شرکت است که در اختیار تعدادی سهامدار خاص می‌باشد و در بورس معامله نمی‌شود که در ادامه این مطلب به آن خواهیم پرداخت.
پس درصد سهام شناور شرکت وقتی سهامدارهای اصلی قصد عرضه سهام جدید را ندارند همان ۲۰ درصدی هست که در بازار بورس در حال معامله‌شدن است.
برای آشنایی بیشتر با مفهوم درصد شناوری سهام،پیشنهاد می شود مقاله منتشر شده در سایت همیار سرمایه با عنوان”موج سواری سهامداران با درصد سهام شناور آزاد” را مطالعه نمایید.
میزان سهام لازم برای کنترل شرکت
چه میزان سهام برای کنترل یک شرکت و مدیریت آن لازم است؟ یکی از موضوعات بسیار مهم در شرکت‌ها اختیار مدیریت شرکت است؛ به همین دلیل تعداد سهامی که باعث شود سهامدار در هیئت‌مدیره، یک مدیر داشته باشد (سهام مدیریتی) یا اکثریت هیئت‌مدیره را در اختیار بگیرد (سهام کنترلی) از ارزش بسیار زیادی برخوردار است و چهبسا تنها جابه‌جایی و تغییر یک سهم موجب تحقق این امر شده و یا برعکس چنین وصفی را از سهام سلب کند. بنابراین دانستن میزان سهام لازم برای مدیریت شرکت امر مهمی است به‌ویژه اینکه عموم مردم و حتی برخی از کارشناسان چنین می‌پندارند که صرف داشتن ۵۱ درصد سهام یک شرکت به معنای داشتن کنترل و تعیین اکثریت هیئت‌مدیره آن شرکت است که این امر پندار غلطی است که در ادامه به آن پرداخت خواهد شد.
تفاوت سهام مؤثر در شرکتهای مختلف
در ابتدا باید به این موضوع اشاره کرد که تعداد سهام یا شریک لازم جهت اتخاذ تصمیم در شرکت‌ها بسته به نوع شرکت و تصمیم متفاوت است و پیش از تعیین تعداد شریک و سهام جهت تصمیم‌گیری باید نوع شرکت لحاظ نمود.
اهمیت سرمایه در شرکتهای سهامی
در شرکتهای سهامی (اعم از سهامی عام یا خاص) اصولاً سرمایه مهم است نه تعداد سهامداران. چهبسا شرکتی هزار سهامدار داشته باشد؛ ولی کنترل شرکت در اختیار برای مثال فقط ۵ سهامدار باشد. زیرا در شرکتهای سهامی هر سهم یک رأی دارد، برخلاف شرکتهای تعاونی که هر سهامدار (صرفنظر از میزان سهام) فقط یک رأی دارد؛ بنابراین و اصولاً هر سهامدار که سهامش بیشتر باشد در شرکت سهامی حق رأی بیشتری دارد.
انواع سهام در شرکت‌ها
انواع سهام در شرکت‌ها به موارد زیر تقسیم می‌شود:
سهام مؤسس
سهامی است که بدون دریافت سرمایه و صرفاً به دلیل قدردانی از زحمات مؤسسین یک شرکت به آنان تعلق می‌گیرد. صاحبان سهام مالک شرکت نیستند و فقط از سود شرکت منتفع می‌شوند به همین دلیل نخواهند توانست در هنگام انحلال شرکت ارزش اسمی سهامشان را مطالبه کنند.
سهام عادی
سهامی است که دارنده خود را به مالک شرکت تبدیل می‌کند. این سهام به صاحبانش حق رأی می‌دهند و آنها را از سود و زیان شرکت منتفع می‌سازد و این سهام می‌تواند به‌صورت با نام یا بی‌نام صادر شود.
سهام ممتاز
سهامی است که دارنده را مزایای ویژه‌ای برخوردار می‌کند. این مزایا می‌تواند شامل امتیازاتی چون حق رأی بیشتر، سود بیشتر و تضمینی، انحصار در تصمیم‌گیری، انحصار عضویت در هیئت‌مدیره، تقدم در هنگام انحلال شرکت باشد.
سهام بانام
سهامی است که در وجه شخص خاص صادر می‌شود. نقل‌وانتقال سهام در دفتر ثبت سهام درج می‌شود بنابراین تنها شخصی می‌تواند ادعای مالکیت سهام را کند که نام و مشخصات او به‌عنوان دارنده سهام در دفتر ثبت شده باشد.
سهام بی‌نام
سهامی است که دروجه‌حامل صادر می‌شود و نام دارنده بر روی ورقه سهم درج نمی‌گردد. نقل‌وانتقال این سهام تابع تشریفات خاصی نیست. در نتیجه هرکسی که ورقه سهم را در دست داشته باشد می‌تواند ادعای مالکیت سهام را داشته باشد.
سهام تشویقی
سهامی است که باهدف بهبود کارایی و تداوم فعالیت کارکنان کلیدی یک شرکت به آنها تعلق می‌گیرد. صاحبان سهام از کلیه حقوق و تکالیف سهامداران عادی شرکت برخوردار می‌شوند.
سهام وثیقه
سهامی است که به جهت وجود تضمینی برای جبران خسارت ناشی از سوءمدیریت به اعضای هیئت‌مدیره تعلق می‌گیرد. این سهام با نام بوده و غیر قابل نقل‌وانتقال است.
سهام ترجیحی
اینها معمولاً دارای حق ترجیحی نسبت به مقدار ثابتی از سود سهام هستند که به‌عنوان درصدی از ارزش اسمی (اسمی) سهم بیان می‌شود. سهام ترجیحی اغلب بدون رأی (یا بدون رأی به جز زمانی که سود سهام آنها معوق است) هستند. آنها گاهی اوقات قابل بازخرید هستند و ممکن است در اولویت بازگشت سرمایه در انحلال قرار گیرند. اغلب آنها حق سهیم‌شدن در سرمایه مازاد را ندارند.
سهام مدیریتی
سهامی است که صاحبش را از حق انتخاب حداقل یک عضو در هیئت‌مدیره بهره‌مند می‌کند. این سهام معمولاً به سهامداران اصلی شرکت تعلق می‌گیرد که یا تعداد سهام زیادی دارند و یا نسبت قابل‌توجهی از سهام کل شرکت را دارا هستند.
سهام کنترلی
مجموعه سهامی است که به دلیل عبور از تعداد و میزان توافق شده به صاحبش قدرت کنترل شرکت را می‌دهد و حق انتخاب اکثریت اعضای هیئت‌مدیره را برای او به وجود می‌آورد.
سهام مدیریتی چیست؟
بخشی از سهام یک شرکت که حق رأی آن توانایی قراردادن یک یا چند عضو هیئت‌مدیره را داشته باشند سهام مدیریتی نامیده می‌شود.
معمولاً برای اعضای مؤسس یک شرکت صادر می‌شود تا آنها را قادر سازد کنترل بیشتری نسبت به سایر سهامدارانی که پس از ادغام به شرکت می‌پیوندند، حفظ کنند.
سهام مدیریتی مقداری از سهام شرکت است که دارنده آن حداقل یک عضو در هیئت‌مدیره می‌تواند انتخاب کند. حتی شما می‌توانید به خودتان رأی بدهید و درصورتی‌که خودتان سهام مدیریتی شرکتی را داشته باشید، می‌توانید یکی از اعضای هیئت‌مدیره شرکت باشید. به همین خاطر برای سهامی که می‌خواهید به‌صورت عمده معامله شود، قیمتی به‌مراتب بالاتر از قیمت بازار آگهی می‌شود و اگر این عرضه عمده تعدادش به‌قدری نباشد که سهام کنترلی یا مدیریتی باشد، یعنی خریدار نتواند خودش از اعضای هیئت‌مدیره شرکت کند، ممکن است قیمت این نوع عرضه عمده پایین‌تر باشد و در حد قیمت بازار و تابلو معاملاتی، معاملات خرد باشد.
به عبارتی دسته‌ای از سهام که دارای حق رأی اضافی هستند تا کنترل شرکت را در دستان خاص حفظ کنند سهام مدیریتی است. این ممکن است با اعطای چندین رأی به هر سهم (مثلاً ده رأی) یا با داشتن ارزش اسمی کمتر برای چنین سهامی انجام شود، به‌طوری‌که به‌ازای هر 100 تومان سرمایه‌گذاری شده، سهام بیشتری (و بنابراین رأی بیشتری) وجود داشته باشد. چنین سهامی اغلب برای اجازه‌دادن به مالکان اصلی یک شرکت برای حفظ کنترل پس از انتشار سهام اضافی برای سرمایه‌گذاران خارجی استفاده می‌شود.
سهام مدیریتی میزانی از سهام یک شرکت است که دارنده آن طبق اساسنامه اختیار تغییر حداقل یک موضوع را در هیئت‌مدیره شرکت را دارد. سهامداران اصلی یا نسبتی از سهام شرکت یا تعداد سهام منتشر شده زیادی دارند که به شکل قابل‌توجهی به آنها اجازه می‌دهد تا با اعمال‌نظر بتوانند بر تصمیمات شرکت اثر بگذارند و کنترل کنند.
معمولاً افراد حقیقی یا حقوقی که دارای ۱۶ تا ۵۰ درصد سهام یک شرکت باشند، دارای سهام مدیریتی هستند.
این مدل سرمایه‌گذاری باتوجه‌به ماهیت است و بایستی بیش از یک سال ادامه داشته باشد پس در ترازنامه جزو دارایی‌های غیرجاری محاسبه و درج می‌گردد.
سهام مدیریتی حق رأی اضافی را برای سهامداران فراهم می‌کند. سهام مدیریتی معمولاً دارای چندین رأی هستند درحالی‌که سایر طبقات سهام معمولاً فقط یک رأی در هر سهم دارند.
همانطور که گفته شد، سهام مدیریتی به میزان سهمی که با دارابودن آن می‌توان حداقل یک عضو هیئت‌مدیره را با رأی مستقیم انتخاب کرد گفته می‌شود و اگر سه عضو هیئت‌مدیره را انتخاب، این سهم به‌قدری اضافه می‌شود که بتوان به آن سهام کنترلی گفته شود.
سهام کنترلی چیست؟
سهام کنترلی به دارایی متعلق به سهامداران عمده یک شرکت سهامی عام اشاره دارد. این سهامداران یا اکثریت سهام موجود یا بخشی از سهام را خواهند داشت که به‌اندازه کافی قابل‌توجه است تا به آنها اجازه اعمال‌نفوذ کنترلی بر تصمیمات اتخاذ شده توسط شرکت را بدهد.
به حداقل میزان سهام موردنیاز برای‌آنکه دارنده آن قادر به تعیین اکثریت اعضای هیئت‌مدیره شرکت باشد، سهام کنترلی نامیده می‌شود.
هنگامی که شرکت‌ها بیش از یک‌طبقه از سهام عادی دارند، سهام باقدرت رأی یا وزن آراء برتر، نسبت به طبقه پایین سهام حق رأی، سهام کنترلی در نظر گرفته می‌شود.
سهامدارانی که اکثریت سهام یک شرکت را کنترل می‌کنند، به طور مؤثر قدرت رأی کافی برای دیکته‌کردن تصمیمات شرکت دارند. به‌این‌ترتیب، سهام آنها را می‌توان سهام کنترلی نامید.
دارنده سهام کنترلی از دو طریق می‌تواند در شرکت اعمال‌نفوذ کند: اول اینکه یک یا چند عضو هیئت‌مدیره را تعیین کند و دیگر اینکه با در اختیار گرفتن اکثریت اعضای هیئت‌مدیره بتواند مدیرعامل شرکت را نیز منصوب کند.
کسب بلوک مدیریتی در شرکت
میزان سهام لازم برای اینکه در یک شرکت بتوان کنترل یک یا چند عضو هیئت‌مدیره را به دست گرفت، بستگی به ترکیب سهامداران شرکت و تعداد اعضای هیئت‌مدیره شرکت دارد در حال حاضر تعداد اعضای هیئت‌مدیره در اکثریت شرکت‌ها ۵ است.
اگر فرض کنیم ترکیب سهامداران به نحوی باشد که سهم خوردی وجود نداشته باشد، در آن صورت میزان سهام لازم برای کسب یک عضو هیئت‌مدیره ۷.۱۹ درصد اما اگر تعداد اعضای هیئت‌مدیره به ۷ عضو افزایش یابد، در آن صورت با میزان کمتری (۶.۱۲ درصد) می‌توان یک عضو هیئت‌مدیره داشت.
از سوی دیگر معمولاً در هیئت‌مدیره‌ها می‌توان با مذاکره رای سایر اعضا را به نفع خود گرفت. درهرصورت می‌توان بلوک مدیریتی یک شرکت را با بیش از ۵۰ درصد مالکیت شرکت تصاحب کرد و مدیریت شرکت نیز به دارنده این بلوک خواهد رسید.
سهام کنترلی به دارنده بلوک این امکان را می‌دهد که از آخرین اخبار شرکت سریع‌تر و دقیق‌تر اطلاعات کسب کند. این اطلاعات به‌طورقطع در تصمیم‌گیری در بازار سهام اثرگذار است که البته در چهارچوب دستورالعمل دارندگان اطلاعات نهانی کنترل می‌شود.
به طور خلاصه
سهامی که دارنده آن اختیار تعیین حداقل یک عضو را در هیئت‌مدیره شرکت دارد، سهام مدیریتی است و سهام کنترلی، حداقل میزان سهام موردنیاز برای اینکه دارنده آن قادر به تعیین اکثریت اعضای هیئت‌مدیره شرکت باشد.
سهام مدیریتی و کنترلی ازاین‌رو ارزشمندتر از سهام قیمت خرد است که دارندگان سهام مدیریتی یا کنترلی در خصوص دارایی‌ها و تصمیم‌گیری‌های شرکت دخالت مستقیم دارند. شخص حقیقی یا حقوقی که سهام مدیریتی دارند می‌توانند در هیئت‌مدیره تصمیم‌گیری کند و به عبارتی در راهبری شرکت دخالت کند.
نکته مهم دارندگان سهام کنترلی و مدیریتی در تصمیمات شرکت تأثیرگذار هستند و به همین دلیل ارزش آنها از سهام خرد بالاتر است. اما درصورتی‌که تعداد سهام کمتر از حدنصاب باشد و نتواند انتخاب یک کرسی هیئت‌مدیره را به دارندگان سهام بدهد، می‌تواند مانند سایر سهام معامله شود.
دیدگاهتان را بنویسید