بازار بورس اوراق بهادار این شانس را به افراد می‌دهد که در سهام شرکت‌های مختلفی شریک شوند. در واقعیت و خارج از بازار اوراق مشارکت نیاز به سرمایه زیادی برای خرید سهام شرکت مدنظرتان را دارید. این نوع سرمایه‌گذاری درواقع هم به نفع شرکت و صاحبان آن و هم به نفع من و شماست.
البته باید این نکته را نیز در نظر گرفت که روند بازار همیشه صعودی نیست و گاهی هم بازار خرسی نصیب سهامداران و سرمایه‌گذاران می‌شود. بازیگران اصلی بازار بورس سهامداران آن هستند که با خرید و فروش‌ها و حجم‌هایی که سفارش می‌دهند بر روند کلی بازار تأثیرگذارند. همیشه در بین سهامداران هم نام حقیقی‌ها به چشم می‌خورد هم حقوقی‌ها.
درست است که هر دو به معامله و خرید و فروش در بازار مشغول‌اند اما تفاوت‌های عمده‌ای با یکدیگر دارند. با شناخت تأثیری که هر یک از این سهامداران بر بازار بورس دارند می‌توان آگاهانه‌تر عمل کرده و فعالیت‌های خود را برنامه‌ریزی کنید.
معمولاً حقوقی‌های سهم به دلیل اینکه حجم قابل‌توجهی از سهام را در اختیاردارند می‌توانند بر بازار و یا سهامداران حقیقی تأثیر بگذارند. با شناسایی خرید و فروش حقوقی‌ها و تحلیل رفتار آنها می‌توان دید جامع‌تری نسبت به بازار پیدا کرد.
حقیقی‌ها و حقوقی‌ها، بازیگران بازار بورس
سرمایه‌گذاران بازار بورس هم حقیقی‌ها هستند و هم حقوقی‌ها، واژگانی که بارها و بارها در بورس دیده و شنیده‌اید؛ اما این حقیقی و حقوقی‌ها چه کسانی هستند و چه تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند؟ هر کدام چه تاثیری و چه نقشی در بازار بورس دارد؟خرید حقوقی نشانه چیست؟ آیا می توان گاهی حرکات آن ها را در یک مسیر و در کنار یکدیگر پیش بینی کرد یا اینکه در رقابت با یکدیگر قرار دارند؟ و بررسی نسبت حقیقی به حقوقی در بورس چگونه است؟
افراد حقیقی یا سهامدار حقیقی ما هستیم یعنی افراد مستقلی که برای خود هویت جداگانه داریم و خود جهت دریافت کد بورسی اقدام کرده‌ایم.سهامداران حقوقی به مجموعه‌ای از افراد گفته می‌شود که باهدفی مشترک اقدام به تشکیل شرکت یا سازمان کرده و فعالیت می‌کنند.
گاهی علاوه بر افراد حقیقی، حقوقی‌ها یعنی شرکتها نیز کد بورسی مختص به خود را تحت عنوان سهامدار حقوقی دریافت کرده و به خرید و فروش سهام می‌پردازند. شرکت‌های سرمایه‌گذاری، شرکت‌های سبد گردانی و … همگی از سهامداران حقوقی محسوب می‌شوند.
خرید و فروش حقوقی و تفاوت آن با حقیقی
- معمولاً حجمی که حقوقی‌ها خریداری می‌کنند و سرمایه‌ای که در بازار بورس می‌گذارند بسیار بیشتر از افراد حقیقی است. تعداد کمی از حقیقی‌ها در حجم‌های بالا خرید می‌کنند که بازهم به‌پای حجم خریداری‌شده توسط حقوقی‌ها نمی‌رسد. حقوقی‌ها توانایی رساندن سهمی خاص به حجم مبنا را دارند.
- در خرید و فروش حقوقی ها در بورس همچون حقیقی‌ها شاهد رفتار هیجانی نیستیم و معمولاً آنها از افراد خبره و کارشناس در زمینه تحلیل و بررسی بازار بورس استفاده می‌کنند. آنها به‌خوبی بر بازار تسلط داشته و همیشه سعی می‌کنند در روزهای سبز فروشنده و در روزهای سبز خریدار باشند. اکثر حقیقی‌ها به‌راحتی تحت تأثیر هیجانات بازار قرارگرفته و در بسیاری از موارد خودشان هم نمی‌دانند که باید چه عکس‌العملی در برابر نوسانات بازار داشته باشند.
- خرید و فروش حقوقی‌ها برخلاف حقیقی‌ها بر پایه دید بلندمدت است و برای یک هفته دو هفته و حتی یک ماه آینده معامله نمی‌کنند. سهامداران حقیقی دید کوتاه‌مدت داشته و زمان زیادی را به نوسان گیری می‌گذرانند. گاهی این دید کوتاه‌مدت موجب می‌شود هم ضررهای زیادی را متوجه خود کنند هم اینکه باعث شوند سهمی بیشتر از ارزش ذاتی خود افزایش قیمت داشته و از طرف دیگر سهام واقعاً ارزنده از دیده دور بمانند.
- متأسفانه اکثریت سهامداران حقیقی خیلی اهل تحلیل بازار نیستند و رفتارهای هیجانی آنها بیشتر از رفتارهای منطقی‌شان می‌باشد. بیشتر آنها در صف‌های خرید، تیک خرید و در صف‌های فروش تیک فروش می‌زنند. استراتژی روشنی ندارند و بسیاری از آنها حتی با مفاهیم و اصطلاحات ساده بورس هم آشنایی ندارند. در مقابل سهامداران حقوقی در حرفه‌ای بودن از یکدیگر پیشی می‌گیرند. هرکدام سعی می‌کنند بهترین تیم تحلیل را داشته باشند و در واقع به علت رفتارهای حساب شده‌ای که در بازار از خود نشان می‌دهند به‌عنوان بازیگران اصلی سهام نام‌برده می‌شوند.
در بسیاری از موارد تعادل بازار بر روی شانه‌های سهامداران حقوقی و خرید و فروش حقوقی‌ها استوار است؛ یعنی در روزهای مثبت فروشنده و در روزهای منفی خریدار هستند.
به این عملیات حقوقی‌ها بازار گردانی می‌گویند و با این کار نقد شوندگی سهام را افزایش و دامنه نوسان قیمتها را کاهش می‌دهند. در بسیاری از موارد که تعادل بازار به هم می‌ریزد و در چندین روز متوالی منفی یا مثبت است حقوقی‌ها می‌توانند دوباره رنگ تعادل را به بازار نشان دهند. سهامداران حقوقی راهی جز حرفه‌ای بودن ندارند زیرا کوچک‌ترین اشتباهی از طرف آنها نه تنها سرمایه کلانشان را در معرض خطر قرار می‌دهد بلکه بر روند کل بازار نیز تأثیرگذار است.
- خرید و فروش حقوقی به طور پیوسته توسط حقیقی‌ها رصد می‌شود. در واقع اگر حقوقی‌ها حجم بالایی از سهام یک شرکت را خریداری کنند، حقیقی‌ها به خرید سهام آن شرکت تمایل نشان می‌دهند؛ زیرا به‌خوبی می‌دانند که حقوقی‌ها رفتار حساب‌کتاب شده‌ای دارند و بی‌دلیل به سمت سهامی جذب نمی‌شوند. این نشان‌دهنده این است که حقیقی‌ها هر حرکت حقوقی‌ها را الگوی خود قرار می‌دهند و سعی می‌کنند بر موج آنها سوار شوند.
- خرید حقوقی در بورس را نیز باید مد نظر قرار داد .گاهی سهامداران حقوقی از یک سهامی در محدوده معین خریداری می‌کنند( بیشترین خرید حقوقی)، این حالت باید توسط سهامداران حقیقی بررسی شود. یا این حرکت به دلیل این است که سهام در آن قیمت ارزش خرید داشته و یا اینکه نشانه حمایت حقوقی‌هاست برای برگرداندن تعادل به بازار. سهامداران حقیقی این توان را ندارند که در شرایط نامتعادل بتوانند در نقش حمایتی وارد بازار شوند. خرید و فروش حقوقی گاهی در نقش ناجی بازار وارد عمل می‌شود.
- فروش حقوقی در بورس نیز باید بررسی شود. گاهی فروش حقوقی دستوری است به این معنا که به منظور خروج از سهم یا تأمین نقدینگی صورت می‌گیرد. در برخی موارد نیز حقوقی به‌منظور شناسایی سود سهامی را که در اختیار دارد به صورت پله ای و مرحله‌ای در قیمت مناسبی به فروش می‌رساند. البته خرید پله ای در بورس نیز به مین شکل انجام می شود.
یک نکته را در نظر داشته باشید و آن اینکه حرکت و خرید و فروش حقوقی‌ها با تمام ابزار و دانشی که در اختیاردارند بازهم امکان خطا وجود دارد و به‌طور صد در صد نمی‌توان روی آن حساب کرد. برای هر رفتاری در بازار درصدی خطا هم قائل باشید. بر روی دانش و تحلیل خود کار کرده و همواره آنها را بهبود ببخشید و داشتن استراتژی را هیچ‌گاه فراموش نکنید. استراتژی به معاملات شما نظم داده و ریسک معامله‌گری را کاهش می‌دهد.
به ادامه مقاله قبلی که در مورد تابلو خوانی بود می پردازیم. در صفحه اول اگر بر روی بورس اوراق بهادارکلیک کنید( سبز رنگ است) و در زیر منوها مورد سوم که نوشته شده “قیمت ها”، اگر قیمتها را انتخاب کنید جدولی را به شما نشان می دهد، در این جدول بخش اول که خب نمادهایی هستند که بیشترین رشد را در قیمت پایانی شان نسبت به روز گذشته داشتند.
بخش دوم نمادهایی هستند که بیشترین افت را داشتند و جدول سوم و چهارم که ما با آنها کار داریم در مورد نمادهایی هستند که آخرین قیمت آن ها نسبت به قیمت پایانی بیشنرین رشد را دارشتند را به ما نشان می دهد.
مثلا: نماد”خپویش” را باز می کنیم، میبینید که قیمت پایانی ۲۰۰۰ تومان است و قیمت آخرین معامله ای که انجام شده است۲۱۰۰ تومان است و درصد تغییر قیمت پایانی نسبت به روز گذشته صفر درصد و آخرین معامله ای که انجام شده ۵ درصد است که برای ما نمایش داده می شود. اینجا نمادهایی نوشته شده است که آخرین معاملات شان به قیمت پایانی بیشترین اختلاف را در جهت مثبت دارد
اما این اطلاعات چه کمکی به ما میکند؟
این نمادها عموماً به این شکل هستند که شما در بورس میبینید سهام معامله می‌شوند و معاملات آنها در رنج صفر درصد و یا حتی منفی معامله شده از ساعت ۹ فرضا تا ساعت ۱۲:۱۵ ( یک ربع مانده به پایان بازار) متعادل یا منفی شده. قیمت پایانی آنها بین صفر و یا حتی درصد منفی بسته شده در آن لحظه آخر بازار قیمت آخرین معامله شان رشد پیدا می کند و یا حتی به صف خرید هم می رسد.
در این حالت فرض کنید قیمت آخرین معاملاتشان ۵ درصد رشد داشته و قیمت پایانی آنها ۲ درصد افت داشته، یعنی منفی ۲ درصد بوده است اینجا اختلافشان ۷ درصد می‌شود و ممکن است در این جدول قرار گیرد.
ما چه تحلیلی می توانیم داشته باشیم؟ این نمادها چون که قیمت پایانی شان پایین هستند و آخر بازار رشد کردند به احتمال زیاد یک خبری، اطلاعیه ای، حتی شایعه ای درخصوص این نمادها در بازار پیچیده یا منتشر شده است و این باعث می شود که روز معاملاتی بعد ما از این سهم ها انتظار داشته باشیم که در رنج مثبت یا حتی صف خرید معامله شوند. این معامله هم جنبه نوسان گرفتن از بازار دارد.
پس بازاری که در این جدول مشاهده می کنید به خاطر اینکه قیمت آخرشان خیلی بیشتر از قیمت پایانی شان هستند به احتمال زیاد روز معاملاتی بعد مثبت معامله می‌شوند و حتی ممکن است صف خرید شوند. چرا؟ چون روز بعد درصد نوسان محدودیت و درصد نوسان، نسبت به قیمت پایانی امروز سنجیده می شود و همینطور بلعکس.
آخرین جدولی که شما مشاهده می کنید نمادهایی هستند که بیشترین کاهش را نسبت به قیمت پایانی داشتند. یعنی آخرین معامله ای که انجام شده است نسبت به قیمت پایانی افت شدیدی داشته است.
مثلاً نماد “وتوس” این نماد را که جستوجوکنید میبینید که قیمت پایانی این نماد کمتر از یک درصد است (منفی) ولی قیمت آخرینش نزدیک به ۵ درصد منفی خورده این چه کمکی به ما می کند؟
احتمالاً نماد در طول سه ساعت و ربع در طول بازار متعادل معامله شده و آن نیم ساعت یا یک ربع آخربازار نماد قیمتش افت کرده و این افت باعث شده است که این نماد در این جدول قرار گیرد. پس به احتمال خیلی زیاد روز معاملاتی بعد (که ممکن است حالا یک روز باشد، یا دو روز باشد) ولی طی بازه کوتاه مدت نمادهای این بخش در اواخر روز بعد منفی معامله شوند و حتی تا به صف فروش هم برسند.
این دو جدول در این زمینه خیلی به ما می‌توانند کمک کنند و همینطور موردی که برای بورس دیدیم برای فرابورس هم این زیر منو ها وجود دارد و در فرابورس این رنگ زرد است که مورد سومی هست که در این زیر منو ها وجود دارد.
بخش قیمتها را که انتخاب کنیم، این جدول همانند جدولی است که در بورس مشاهده کردیم است و جدول کاهش قیمت که در بورس مشاهده کردیم در فرابورس هم وجود دارد.
اما مورد بعدی، در قسمت نماد، نماد ها را اگر بخواهیم جست و جو کنیم باید رنگ سبز که علامت ذره بین هم هست را کلیک کنید و نمادتان را search بزنید.
روی این رنگ نارنجی اگر کلیک کنید، دیده‌بان بازار باز می شود. دیده بان منظور این است فرض کنید می خواهیم مثلا نماد سرمایه گذاری توسعه ملی با نماد “وتوسم” را باز کنیم. داخل اطلاعات نماد و توسن یک سری اطلاعات به ما نشان داده می شود. این جداول اگر برای شما نشان داده نمی شود احتمالاً در بخشی که سبز رنگ هست باید این ها را از حالت مخفی به نمایش تغییر بدهید تا اینکه این جدول برای شما کامل نمایش داده شود
اما سرمایه گذاری ملی با نماد “وتوسم” که در بورس هم پذیرفته شده است آخرین معامله است بوده ۱۵۰ تومان یا ۱۵۰۵ ریال دقیق تر آن قیمت پایانی اش بوده ۱۴۷۶.
اولین قیمت و قیمت معامله و قیمت دیروز چه کمکی میتواند به ما کند؟
در معاملات حقیقی حقوقی اطلاعات خوبی میتواند به من بدهد
شاید شنیده باشید که وقتی یک نمادی را که حقوقی خیلی می خرد یعنی اینکه احتمالاً یک اطلاعات نهانی از آن شرکت دارند آن شرکت میتواند در آینده قیمتش رشد پیدا کند و بالعکس. وقتی یک حقوقی نمادی را می فروشند ممکن است که در آینده قیمت این سهم افت پیدا کند چرا؟ چون از الان اطلاع دارد که در آینده ممکن است که مشکلی برای این سهم پیش بیاید که حقوقی سهم شرکت را دارد می فروشد. این تحلیل و این صحبت‌ها دیگر الان قدیمی شده. یعنی زیاد در بازار ما جواب نمی‌دهد و بلعکسش بهتر جواب می دهد. دلیلش را خدمت شما عرض می کنم.
در معاملات خرید و فروش حقیقی و حقوقی که اینجا در این آیتم های بالای صفحه که رنگی هستند، آخرین مورد که بنفش هست حقیقی و حقوقی را نوشته. برای روز پنجم هر معاملاتی که انجام شده را شما میتوانید حقیقی و حقوقی را ببینید و همین طور روزهای قبل که در این جدول کاملاً مشاهده می کنید اما ببینیم که حقیقی و حقوقی در آخرین روز چه جوری معامله کردند، بعد سراغ تحلیل آن معامله می رویم.
در مثال تاریخ ۵ مهر است. خرید و فروش خرید حقیقی ۱۰ تا بوده ۵ خرید حقیقی ۱۰ نفر بوده که حجم یک میلیون و ۴۰۰ هزار سهم معامله کرده حالا قیمت میانگین معامله شان هم ۱۴۵۶ تومان بوده است. اما اینجا میگه یک حقوقی بوده که ۳ میلیون و حدود ۷۰۰ هزار تا سهم خریده و میانگینش ۱۴۸ تومان بوده، میانگین خرید طرف دیگر در مورد فروش صحبت می کند میگوید فروش حقیقی ۴۰ نفر بوده و فروش حقوقی دو نفر، این ۴۰ نفر ۲ میلیون سهم فروختن و این دو نفر هم ۳ میلیون سهم فروخت.
اطلاعات خرید و فروش حقیقی و حقوقی چه اطلاعاتی می تواند به ما بدهد؟
جدایی از حقیقی و حقوقی در گذشته این طور تحلیل می کردند که، زمانی که حقوقی ها بیشتر می خرند و به احتمال زیاد این نماد رشد پیدا می کند دقیقا اما اون تحلیل برای گذشته ها بوده و الان نمی شود زیاد از این روش استفاده کرد. اما این که چه جوری استفاده کنیم باید بیشتر سمت حقیقی ها بیایید . حقوقی‌ها که شما در بازار میبینید مدیریت و تصمیم گیرنده آنها توسط حقیقی هااست و ممکن است منافع فردی به منافع شرکت ترجیح داده شود و این که برعکس آن چیزی که در گذشته بوده رخ بدهد. اما به چه شکلی هست؟
معاملات برای نماد “و توسم”
نماد “وتوسم” یا سرمایه گذاری توسعه ملی از زیر مجموعه های نماد و بانک است.
منظور از حقیقی یعنی افرادی مثل من و شما و حقوقی یعنی شرکتها. در مثالی که برای شما آوردیم، یک میلیون و ۴۰۰ هزار سهم توسط ۱۰ نفر حقیقی و خرید سه میلیون و ۷۰۰ هزار سهم خرید توسط یک نفر حقوقی بوده. ۲ میلیون سهم فروش ۴۰ نفرحقیقی بوده اما فروش حقوقی ۲ نفر بوده و تا ۳ میلیون سهم.
خب برای اینکه ما بخواهیم این اطلاعات از سهم را تحلیل کنیم نیاز هست که ببینیم به ازای هر نفر حقیقی چند سهم خریداری شده و به ازای هر نفر حقیقی چند سهم فروخته شده است؟
کاری که ما باید انجام دهیم این است که میگوییم هر حقیقی چند عدد سهم خریده؟ یک میلیون و ۴۰۰ هزار سهم بوده توسط ۱۰ نفر که می شود ۱۴۰ هزار سهم خرید، اما برای فروش هر حقیقی چند سهم بوده؟ فروش حقیقی ۲ میلیون سهم بوده توسط ۴۰ نفر که می شود هر فرد ۵۰ هزار سهم فروش داشته.
اما از این چه نتیجه ای می توانیم بگیریم؟
در معاملات همیشه یادتان باشد معاملات حقیقی ها بسیار بسیار مهم تر هستند چرا؟ چون حقیقی ها همیشه از جیب خودشان پول می دهند پس با دقت بیشتری معامله انجام می‌دهند اما حقوقی ها ممکن است این طور نباشد.
هر فرد حقیقی ۱۴۰ هزار سهم خریده و در مقابلش هر فرد حقیقی ۵۰ هزار سهم فروخته است. می‌توانیم نتیجه بگیریم که تعداد حقیقی که خرید کرده اند سه برابر افراد حقیقی است که فروخته اند و پول وارد این معامله کرده اند پس می توانیم نتیجه بگیریم که حقیقی خریدار قوی تر است و معاملات حقیقی در خرید قوی تر هست. پس هر طرف که قوی تر باشه به احتمال زیاد معاملات روزهای بعد به سمت فردی که قویتر معامله انجام داده است می رود. یعنی به احتمال زیاد این سهم در آینده رشد خواهد داشت.
با استفاده از این خرید و فروش حقوقی ها چرا رشد دارد؟ چون فردی که خریده احتمالاً در تحلیلش قوی تر بوده.
تحلیل قوی تر یعنی چی؟
برای خریدار؛ یعنی انتظار داشت که سهم رشد کند اقدام به خرید این سهم داشته. اما در معاملات حقوقی ها زمانی که حقوقی خیلی سنگین می فروشند میتواند روند رشد یک سهم را کند کند. زمانی که حقوقی خیلی خوب می خرد میتواند روند افت یک سهم را خیلی کند کند. یعنی به قول معروف در بازار از سهم حمایت می کند.
پس برای ما در معاملات حقیقی و حقوقی این خیلی مهم است که ببینیم هر فرد حقیقی چند سهم خریداری کرده و چند سهم فروخته است. در قبال خرید و فروش ببینیم کدام قوی تر عمل کردند. اگر خریدار قوی تر عمل کرده بود می توانیم بگوییم که این سهم در آینده میتواند رشد پیدا کند اگر فروش حقیقی قوی تر عمل کرده بود می توانیم بگوییم این سهم در آینده افت پیدا میکند.
فقط یک نکته ای که خیلی مهم است شما نباید صرفاً به یک روز بسنده کنید در سایت (tsetmc) مشاهده کنید شما نباید صرفاً یک تاریخ را مشاهده کنید. به این نتیجه می رسیم که حداقل شما باید یک هفته یا ۱۰روز را بررسی کنید ببینید طی یک هفته تا ۱۰ روز اخیر معاملات حقیقی ها قویتر بوده یا خیر!
اگر خرید حقیقی ها قوی تر بوده این میتواند منجر به رشد قیمت سهام در روزهای آتی شود. اگر بالعکس فروش حقیقی قوی تر بوده این می تواند منجر به افت قیمت سهم شود. حالا اینکه سریعتر افت پیدا کند یا سریعتر رشد پیدا کند بستگی به عرضه و تقاضای حقوقی ها در بازار دارد. طبیعتا وقتی حقوقی ها خیلی عرضه می کنند میتواند روند رو به رشد سهم را کم کند و بالعکس آن. می توانیم نمادهای دیگر در بازار را ببینیم و ببینیم معاملات آنها در بازار به چه شکل بوده است.
ممنون از اطلاعات ارزنده شما