سالها است که در کشور ما جهت محک زدن بازار برای کالاها شرایطی مثل قرعه کشی یا قیمت گذاری دستوری یا ممنوعیت واردات و … در حال انجام است اما هیچکدام از آنها در ایران جوابگو نبودند. اکنون بهترین گزینه را انتخاب کردند و می خواهند اجازه دهند تا بازار قیمت‌گذاری را انجام دهد. در اقتصاد این قانون وجود دارد که گفته می شود باید اجازه داد تا بازار قیمت گذاری کند و بورس بهترین محل برای کشف قیمت یک کالا می باشد که حداقل قیمت را تعیین میکند و برای بالا و پایین شدن قیمت بورس بهترین گزینه است.
خرید خودرو از بورس کالا گام بسیار خوبی است چون هم برای رشد و رونق بورس مفید است هم بعد از سالها و وضعیت خودرو بهبود پیدا می‌کند. اما شرایط شرکت در بورس کالا به چه صورت است؟ در ادامه مقاله به نحوه خرید خودرو از بورس کالا خواهیم پرداخت.

بورس کالا چیست؟

شاید برایتان جالب باشد که بدانید علاوه بر بورس اوراق بهادار که خود شامل بورس تهران و فرابورس ایران می شود، دو بورس دیگر نیز در کشور فعال هستند و هرکدام ویژگی‌های خاص خود را دارند و محصولات خاصی در هر کدام از این دو بورس معامله می‌شود. این دو مورد بورس کالا و بورس انرژی هستند.
بورس کالا محلی برای خرید و فروش کالاهای صنعتی به صورت عمده و بدون واسطه است. کالاهایی از قبیل فراورده ها و محصولات نفتی و پتروشیمی، محصولات معدنی مانند سیمان و مواد اولیه معدنی، محصولات فلزی مانند انواع ورق ها و شمش های فلزی و…
در بورس انرژی هم حامل های انرژی مورد نیاز شرکت ها مانند: برق، نفت، گاز و … مورد معامله قرار می گیرند.

جامع ترین آموزش رایگان بورس در وب سایت همیارسرمایه (لطفا به صفحه اشاره شده مراجعه کنید)

عرضه خودرو در بورس کالا

در سری اول عرضه خودروها در بورس کالا، خودروهای دیگنیتی و فیدلیتی از بهمن موتور با رقابت چندین هزار نفر از خریداران انجام شده و با قیمت بسیار مناسب تری نسبت به بازار آزاد کشف قیمت شده بودند و همین موضوع باعث شد تا جذابیت خودروها خصوصاً خودروهای گران قیمت تر در بورس کالا افزایش پیدا کند و حتی حاشیه سود نسبتاً قابل قبولی با بازار آزاد داشته باشد.
اگر چه این حاشیه سود برای دلالان خودرو ممکن است جذابیتی نداشته باشد، اما برای خریداران واقعی و نهایی خودرو این حاشیه سود و البته خرید مستقیم از کارخانه قطعات جذابیت خواهد داشت.
نکته مهم این است که ورود خودروهایی با قیمتهای کمتر به بورس کالا شاید به جذابیت خودروهای گران قیمت نباشد، چرا که در هر صورت اختلاف قیمت آنها با بازار آزاد کمتر خواهد بود و با توجه به موعد یک تا سه ماهه تحویل خودروها ممکن است عملاً بسیاری از خریداران خودروهای ارزان تر همچنان بازار آزاد را به بورس کالا ترجیح دهند.

ورود خودرو به بورس کالا

بعد از کش و قوس‌های فراوان و بحث‌های زیادی که در خصوص زیان‌ده بودن خودروسازان و عرضه خودرو با قیمت دستوری مطرح شده بود، خودروسازان در تلاش بودند تا محصولات خود را به صورت مستقیم از طریق بورس کالا عرضه کنند. این کار دو مزیت بزرگ برای خودروساز و خریدار خواهد داشت:

1. خودروساز بدون واسطه خودرو را میفروشد و سوری که قرار بود به جیب دلالان خودرو برود به حساب شرکت واریز خواهد شد.
2. خریدار می تواند با قیمتی پایین تر از قیمت بازار، خودروی مورد نظر خود را از بورس کالا خریداری کند و در مدت زمان سریع تری نسبت به قرعه کشی و پیش فروش، خودرو را تحویل گیرد.

مدارک لازم برای ثبت نام در بورس کالا

• تصویر امضا
• تصویر روی کارت ملی جدید (کد پیگیری تعویض کارت ملی یا تصویر کارت ملی قدیمی نیز قابل استفاده است)
• تصویر پشت کارت ملی
• تصویر صفحات اول، دوم و سوم شناسنامه
• مجوز فعالیت (اختیاری)
• مدارک ثبت‌نام در سامانه جامع انبارها (اختیاری)
• مدارک ثبت‌نام در سامانه امور مالیاتی (اختیاری)

فرایند ثبت نام در بورس کالا

گام اول : ثبت نام در سجام

اگر قبلا در سامانه سجام ثبت نام کرده باشید، نیازی به ثبت نام و احراز هویت مجدد نیست. اما اگر تاکنون سجامی نشده اید، در اولین گام باید در سایت سجام ثبت نام کنید.

گام دوم: انتخاب کارگزار

برای معامله در بورس کالا و خرید خودرو از این بورس باید ابتدا یک کارگزار فعال در بورس کالا را انتخاب کنید. این کارگزار لزومی ندارد حتما کارگزاری باشد که با آن معاملات سهام خود را انجام میدهید.
در هر صورت بهتر است کارگزاری را انتخاب کنید که بتوانید به راحتی با آنها در ارتباط باشید.

برای انتخاب کارگزار، باید ابتدا وارد سایت جامع مدیریت سفارش های کارگزاری (Ebgo.ir) شوید.

با کلیک بر روی گزینه “مشاهده لیست کارگزاری ها” تمام کارگزاری های فعال در بورس کالا را مشاهده خواهید کرد.

گام سوم: ورود صفحه ثبت نام

بعد از کلیک بر روی نام کارگزاری مورد نظر، به صفحه مشابه صفحه زیر هدایت خواهید شد؛

در این صفحه بر روی گزینه “اخذ کد آنلاین در بورس کالا” کلیک کنید.

گام چهارم: دریافت اطلاعات از سجام

با وارد کردن “کد ملی” و “شماره موبایل” در صفحه جدید، اطلاعات شما از سایت سجام بارگذاری شده و وارد صفحه تکمیل اطلاعات خواهید شد.

گام پنجم تکمیل اطلاعات ناقص

با ورود به صفحه ثبت نام، بسیاری از اطلاعات هویتی شما از قبل از سجام دریافت شده، آن دسته از اطلاعاتی که ناقص و ضروری هستند را باید خودتان تکمیل کنید.

• نکته مهم: در بخش اطلاعات شغلی، در قسمت “نوع فعالیت” گزینه “خریدار خودرو” را انتخاب کنید.

گام ششم: آپلود مدارک

بعد از تکمیل مشخصات فردی، اطلاعات نشانی و شغلی و تکمیل یا تایید اطلاعات مالی و بانکی به بخش آپلود مدارک هدایت خواهید شد.
در این بخش با توجه به نوع فعالیتی که انتخاب کردید، باید مدارک مورد نیاز را بارگذاری کنید.
برای خرید خودرو تنها مدرک مورد نیاز “تصویر نمونه امضا“ است که باید مطابق توضیحات سایت باشد.

گام هفتم: تایید تعهدنامه

بعد از آپلود مدارک، در بخش “تعهدات مشتری” بر روی گزینه “بازار فیزیکی بورس کالا” کلیک کنید و تعهدات مربوطه را مطالعه و تایید کنید.

گام هشتم: دریافت معرفی نامه افتتاح حساب وکالتی

برای فعالیت در بورس کالا بر خلاف بازار سهام نیاز به افتتاح حساب وکالتی دارید.
حساب وکالتی حسابی است که به بورس کالا این اختیار را می دهد که در صورت خرید یک کالا، مبلغ آن کالا را از حساب شما برداشت کند.
در اکثر بانکها امکان افتتاح حساب وکالتی وجود دارد، اما بهترین آن ها برای حساب وکالتی بورس، بانک ملت می باشد.

در این صفحه بانک مورد نظر خود را برای افتتاح حساب وکالتی انتخاب کنید. معرفی نامه را دانلود و بعد از تکمیل معرفی نامه به بانک مراجعه کنید و حساب وکالتی افتتاح نمایید.

گام نهم وارد کردن حساب وکالتی در سایت

بعد از افتتاح حساب وکالتی و تایید ثبت نام شما در بورس کالا، “شماره حساب وکالتی” را در صفحه اول ثبت نام وارد کنید و ثبت نام تان را تکمیل نمایید.

گام دهم: ورود به سایت

بعد از تکمیل ثبت نام وارد کردن حساب وکالتی، مجدداً به صفحه اول سایت مراجعه کنید و با نام کاربری و رمز عبور که از طریق کارگزاری برایتان ارسال شده وارد سایت شوید.

بعد از دریافت کد بورس کالا باید منتظر باشید تا زمان عرضه خودروی مورد نظر شما از طریق بورس کالا اعلام شود. سپس یک روز قبل از زمان عرضه می توانید سفارش خود را از طریق همین سایت ثبت کنید.

خرید خودرو از بورس کالا

اگر قصد خرید خودرو از بورس کالا را دارید، اولین گام برای این کار ثبت نام در بورس کالا و دریافت کد بورس کالا است که آن را به طور مفصل توضیح دادیم.
اما چگونه در بورس کالا خودرو بخریم؟ برای خرید خودرو از بورس کالا:

گام اول؛ مشاهده اطلاعیه عرضه

بعد از ورود به صفحه معاملات کارگزاری مربوطه در سامانه EBGO.ir بر روی گزینه “اطلاعیه عرضه” کلیک کنید سپس در صفحه باز شده، در قسمت تابلوی معاملات گزینه “تالار خودرو” را انتخاب و بر روی گزینه جستجو کلیک کنید.
موعد تحویل خودرو نیز در اطلاعیه عرضه ذکر می شود. برای مثال تحویل 207، حدود سه ماهه مشخص شده و ۳۰ بهمن ماه به خریداران تحویل داده می شود.

 گام دوم: ورود به سایت

برای شروع فرایند خرید خودرو، وارد سایت شوید (پنل معاملاتی کارگزاری در سایت ebgo.ir)

گام سوم: انتخاب خودرو

برای انتخاب خودرو، وارد بخش “اطلاعیه عرضه (خریدار)” در پنل معاملاتی خود شوید. سپس مانند قبل گزینه “تالار خودرو” را انتخاب کنید و خودروی مورد نظر را انتخاب نمایید.

گام چهارم: سفارش خودرو

بعد از انتخاب خودروی مورد نظر، بر روی گزینه “ثبت سفارش اولیه” کلیک کنید (علامت +)

گام پنجم: تعیین قیمت و تعداد

در صفحه جدیدی که باز می شود، باید قیمت مد نظر برای خرید خودرو را ثبت کنید.

• برای تعیین قیمت خرید، هم می‌توانید خودتان قیمت دقیق مد نظر را وارد کنید (با توجه به قیمت بازار آزاد و قیمت پایه محصول)
• یا اینکه اگر قصد قطعی خرید خودرو را دارید، می توانید به کارگزاری اجازه دهید در تعیین قیمت با سایر مشتریان رقابت کند و قیمت را متناسب با عرضه و تقاضا تعیین کند

اگر قصد دارید تعیین قیمت را بر عهده کارگزار بگذارید، تیک گزینه اول “سفارش باز” را فعال کنید.
اگر قصد دارید خودتان قیمت سفارش را تعیین کنید، این تیک را غیرفعال کنید و در باکس “قیمت سفارش” قیمت مدنظر را به ریال وارد کنید.
توجه کنید که این قیمت، بدون در نظر گرفتن هزینه مالیات و سایر هزینه ها می باشد. (قسمت آخر بخش اطلاعات بیشتر اطلاعیه عرضه را حتماً مطالعه کنید)
تعداد خرید هم باتوجه به محدودیت ها، حتما عدد 1 وارد کنید.

رقابت در قیمت خرید

با توجه به توضیحات ارائه شده، صرفاً کارگزاری ها می توانند در قیمت خرید رقابت داشته باشند. در نتیجه اگر به هر قیمتی حاضر به خرید خودرو هستید، بهتر است وظیفه تعیین قیمت را به کارگزار محول کنید.
معمولاً کارگزاری سعی می‌کند در قیمتی بین قیمت پایه و قیمت بازار خرید کند و طبیعتاً خرید بالاتر از قیمت بازار منطقی نخواهد بود و کارگزار در این قیمت ها نباید رقابت داشته باشند.
اما اگر شخصا قیمتی را تعیین کردید، در روز عرضه قادر به چانه‌زنی و رقابت در قیمت نیستید و حتی اگر قیمت پیشنهادی شما بالاتر از قیمت سایر مشتریان باشد، نمی توانید قیمت را ویرایش کنید.
در نهایت با توجه به محدودیت تعداد عرضه و تعداد زیاد خریداران، برنده نهایی این رقابت کسی خواهد بود که قیمت بیشتری را پیشنهاد دهد و به ترتیب از بالاترین قیمت به پایین ترین قیمت معاملات بر اساس محدودیت تعداد انجام میشود.

گام ششم: ثبت اولیه و ثبت نهایی

بعد از تعیین تعداد و قیمت خرید بر روی گزینه “ثبت اولیه” کلیک کنید.

سپس در صفحه اصلی بر روی گزینه “ثبت نهایی” نیز کلیک کنید تا سفارش شما به تایید نهایی برسد.

سایر جزئیات ثبت نام

1. مبلغ پیش پرداخت ۳۰ درصد قیمت پایه هر خودرو می باشد و باید در حساب وکالتی از قبل واریز شده باشد. این مبلغ در هنگام ثبت نهایی سفارش در حساب خود شما مسدود میشود.
2. باقی مانده مبلغ سفارش باید تا سه روز بعد از خرید خودرو به حساب وکالتی واریز شود.
3. سایر هزینه‌های جانبی (مالیات و …) که در بخش “اطلاعات بیشتر عرضه” به آن اشاره شد باید طبق توضیحات همان بخش در این مدت واریز شود .
4. بعد از خرید نهایی خودرو باید در همین سایت، نمایندگی مورد نظر را برای تحویل گرفتن خودرو انتخاب کنید و در موعد مقرر خودرو را از نمایندگی تحویل بگیرید.

 نکته مهم:
ثبت سفارش خرید خودرو تا روز قبل از عرضه انجام میشود و نهایتاً تا ساعت ۱۷ روز قبل از عرضه امکان ثبت سفارش و واریز ۳۰ درصد مبلغ پایه را به حساب وکالتی دارید. به عنوان مثال در صورتی که مایل به خرید خودرو در تاریخ ۲ آذر ماه دارید، باید تا قبل از ساعت ۱۷روز اول آذر ماه، مبلغ را به حسابتان واریز و سفارشتان را ثبت کنید.

مقدار سود خریداران از خرید خودرو در بورس کالا

تیرماه امسال طرح عرضه خودرو در بورس کالای ایران در شورای عالی بورس مورد تصویب قرار گرفت و طبق وعده وزیر امور اقتصادی و دارایی عرضه‌های خودرو کم تیراژ در بورس کالا آغاز شد شد.
بررسی آمار معاملات بورس کالای ایران نشان می‌دهد، عرضه خودرو در بورس کالا که با خودروی کارا دو کابین و تک کابین آغاز شد، تا قبل از معاملات امروز در مجموع به حجم معامله ۳۰۸۰ دستگاه خودرو در بورس کالا رسید.
در این مدت ۷۴۲ دستگاه فیدلیتی گروه بهمن موتور، ۷۳۱ دستگاه هایما S7 گروه صنعتی ایران خودرو، ۵۹۴ دستگاه دیگنیتی بهمن موتور، ۳۱۶ دستگاه کارا دو کابین بهمن موتور، 140 دستگاه کارا تک کابین، 200 دستگاه لاماری ایما مجتمع صنعتی آرین پارس موتور، ۱۲۱ دستگاه کامیون کشنده امپاور بهمن دیزل، ۶۹ دستگاه کی ام سی T8 کرمان موتور، ۶۸ دستگاه جک S5 کرمان موتور، ۶۴ دستگاه شاهین سایپا و ۳۵ دستگاه کامیون کشنده FAW معامله شده است.
اما بعد از موفقیت معاملات خودروهای کم تیراژ و به نوعی غیر عمومی‌تر برای مردم، عرضه پژو ۲۰۷ ایران خودرو به عنوان نخستین عرضه خودروی پرتیراژ در بورس کالای ایران آغاز شد تا حذف قیمت‌گذاری دستوری خودرو های عمومی بعد از سال‌ها به طور رسمی و بر اساس عرضه و تقاضا عملیاتی شود.
گروه صنعتی ایران خودرو ۳۰ آبان ماه هزار دستگاه پژو ۲۰۷ دستی سفید را در بورس کالا عرضه کرد و با این رویداد ۲۰۷ نیز به جمع خودروهای بورسی پیوست.
از نکات قابل توجه عرضه ۲۰۷ در بورس درصد پیش پرداخت سفارش خرید آن است که صد درصد در نظر گرفته شده است.
بر اساس اطلاعیه عرضه بازار فیزیکی بورس کالای ایران، این خودرو که تحویل ۳ماهه بوده 30 بهمن ماه به خریداران تحویل میشود با قیمت پایه ۱۸۷ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان عرضه شد.
هزار دستگاه پژو ۲۰۷ با میانگین قیمتی342 میلیون و 842 هزار و ۴۰۰ تومان بعد از ۶۰ دقیقه رقابت مورد معامله قرار گرفت که به احتساب هزینه های جانبی قیمت تمام شده ۲۰۷ در بورس به ۳۹۱ میلیون تومان می رسد. این در حالی است که قیمت ۲۰۷ در سایت های خرید و فروش اینترنتی حدود ۴۴۰ میلیون تومان است و به این ترتیب خرید این خود را در بورس حدود ۵۰ میلیون تومان زیر قیمت بازار انجام شد.
در جریان عرضه پژو۲۰۷ در بورس کالا، دستگاه خودروی پژو ۲۰۷ حدود ۵۰ میلیون تومان زیر قیمت بازار کشف شد.
بر اساس مشخصات ارائه شده، این خودرو دارای فرمان برقی و رنگ سفید است و هر کد ملی (حقیقی) مجاز به ثبت سفارش بر روی یک دستگاه خودرو می باشد. همچنین خریداران باید شرایط سنی 18 سال تمام را داشته و اشخاصی که در عرضه های قبلی موفق به خرید خودرو شدند امکان ثبت سفارش ندارند.
خریداران جهت ادامه مراحل خرید باید همزمان با تسویه مبلغ معامله در بورس (حداکثر تا پایان مهلت مجاز تسویه در بورس) با مراجعه به وب سایت فروش اینترنتی محصولات ایران خودرو به آدرس esale.ikco.ir اقدام به ایجاد و تکمیل پروفایل شخصی کرده و در زمان مقرر که پیامک (تکمیل وجه هزینه‌های متعلقات قانونی) اطلاع رسانی می‌شود، علاوه بر انتخاب یکی از نمایندگی‌های مجاز، بیمه‌گر مورد نظر خود را در سایت انتخاب و نسبت به واریز وجه هزینه ها اقدام کنند.
هزینه ها شامل بیمه و شماره گذاری و هزینه ثابت جمعاً به مبلغ ۴۳ میلیون و 713 هزار و 100 ریال به علاوه ۱۳ درصد بابت مالیات و عوارض قانونی که بر اساس مبلغ معامله محاسبه و توسط خریدار باید پرداخت شود.
بدیهی است در صورت عدم واریز هزینه های فوق حداکثر تا ۵ روزه تقویمی بعد از ارسال پیامک (تکمیل وجه متعلقات قانونی) به نسبت زمان تاخیر خریدار در واریز وجوه تکمیلی زمان تحویل خودرو تغییر خواهد کرد.
رعایت مفاد اعلامی در فایل پیوست (شرایط عمومی عرضه ایران خودرو) الزامی است.
گفتنی است پژو ۲۰۷ بعد از بررسی مدارک و مستندات در یکصد و چهل و چهارمین جلسه هیات پذیرش کالا و اوراق بهادار مبتنی بر کالا در تاریخ اول آبان ماه در بازار اصلی بورس کالای ایران پذیرش شده بود.