تعداد سهام پرتفوی، تا همین چند سال‌ اخیر، اکثر مردم تنها راه پس‌انداز یا حتی سرمایه‌گذاری کردن را نگهداری پول‌های خود در بانک می‌دانستند. دلیلش هم این بود که با سایر روش‌های سرمایه‌گذاری و سود سرمایه گذاری در بورس آشنایی نداشتند.

مثلاً آن‌ها نمی‌دانستند که یک فرد عادی می‌تواند با سرمایه‌گذاری در واحدهای یک شرکت تولیدی، به‌اندازه دارایی خود در مالکیت آن‌ شرکت، مشارکت کند. یا اینکه با آموزش سرمایه‌گذاری در بورس به‌اندازه دارایی خود در یک شرکت سرمایه‌گذاری سهیم شود.

همه ما عموماً به دنبال آن هستیم تا پول خود را درجایی سرمایه‌گذاری کنیم که سود بیشتری را نصیبمان کند. درعین‌حال از قانونی بودن محلی که در آن سرمایه‌گذاری می‌کنیم مطمئن باشیم.

از دیگر نکاتی که موردنظر قرار می‌دهیم، شفافیت اطلاعات در خصوص سرمایه‌گذاری موردنظر، سرعت و سهولت نقد شوندگی سرمایه است. بنابراین به‌طور خلاصه می‌توانیم بگوییم که ازآنجایی‌که در انتخاب روش سرمایه‌گذاری، کسب سود بیشتر و حصول اطمینان از قانونی بودن و البته قابلیت نقد شوندگی سریع و راحت برای همگان اهمیت دارد، فعالیت در بازار بورس می‌تواند راه مطمئنی برای سرمایه‌گذاری و سودآوری باشد.

بهترین آموزش رایگان بورس را در همیار سرمایه ببینید (به صفحه اشاره شده مراجعه کنید)

دوره تحلیل تکنیکال مقدماتی 0 تا 100

بدون امتیاز 0 رای

استاد وحید ساجد

27 ساعت (9 جلسه 3ساعته)

12

1,900,000 تومان

دوره تحلیل تکنیکال پیشرفته

بدون امتیاز 0 رای

استاد وحید ساجد

27ساعت (9جلسه 3ساعته)

35

2,100,000 تومان

کارگاه روانشناسی معاملات

بدون امتیاز 0 رای

مهرناز سلطانی

9ساعت (3جلسه 3ساعته)

157

1,000,000 تومان

معامله در هر بازاری اعم از بازار مسکن، بازار طلا، بازار ارز و… با ریسک‌های متفاوتی همراه است. هر فرد تمایل دارد در بخشی سرمایه‌گذاری کند که امکان مدیریت ریسک معاملات در آن وجود داشته باشد تا با دید منطقی بتواند ریسک خود را به حداقل رسانده و با خیالی آسوده‌تر اقدام به سرمایه‌گذاری کند.
بورس اوراق بهادار یکی از بازارهایی است که به دلیل امکان مدیریت زیان‌های احتمالی و برآورد علمی بازده، تمایل به سرمایه‌گذاری در آن، در سال‌های اخیر توانسته توجه سرمایه‌گذاران بسیاری را به خود جلب کند.

در این میان دسترسی به سود سرمایه گذاری در بورس، بدون شناخت و آموزش بورس و سرمایه گذاری امکان‌پذیر نخواهد بود. به همین منظور هر سرمایه‌گذار باید آموزش‌های موردنیاز در حوزه معاملات بورس اوراق بهادار را فراگرفته و توانایی تحلیل سهام شرکت‌های مختلف را داشته باشد.

با تسلط به این موضوع فرد می‌تواند صورت‌های مالی شرکت‌های مختلف را مطالعه کرده، روند قیمت‌ها را در دوره‌های مشابه بررسی نموده و ریسک معاملات را به حداقل برساند.

مفاهیم ریسک سیستماتیک و غیرسیستماتیک

• ریسک سیستماتیک(Systematic Risk):

در بازار سود سرمایه گذاری بورس به ریسکی که مربوط به‌کل بازار یا بخشی از آن می‌شود، “ریسک سیستماتیک” گفته می‌شود. این نوع ریسک که به “ریسک غیرقابل‌حذف”،”نوسان پذیری”،یا “ریسک بازار” نیز شناخته می‌شود بر کل بازار و نه‌فقط سهام یک شرکت تأثیرگذار خواهد بود.

اجتناب از این نوع ریسک عملاً غیرممکن و غیرقابل‌پیش‌بینی است. ریسک سیستماتیک از طریق متنوع سازی حذف نمی‌شود، بلکه تنها راه کاهش آن از طریق به‌کارگیری استراتژی‌های پوشش ریسک یا استفاده از روش‌های تخصیص دارایی است.

تغییرات نرخ سود ، تورم، رکود و جنگ همه منابع ریسک سیستماتیک هستند زیرا بر روی کل بازار تأثیر می‌گذارند. ریسک سیستماتیک زمینه‌ساز سایر ریسک‌های سرمایه‌گذاری است.

با استفاده از روش‌های متنوع سازی می‌توانید بخشی از ریسک بازار را حذف یا کاهش دهید. برای مثال قرار دادن مقداری از دارایی‌هایتان در اوراق مشارکت (قرضه)می‌تواند ریسک ناشی از عملکرد شرکت‌ها در بورس را کاهش دهد.

• ریسک غیرسیستماتیک (UnSystematic Risk):

 در بازار سود سرمایه گذاری بورس به ریسکی که مربوط به شرکت یا صنعت است و در هر سرمایه‌گذاری طبیعی است ریسک غیر سیستماتیک می‌گویند.

ریسک غیرسیستماتیک که به “ریسک خاص”، “ریسک قابل حذف” یا “ریسک باقی‌مانده” هم شناخته می‌شود نیز می‌تواند از طریق متنوع سازی کاهش یابد.

با سرمایه‌گذاری در سهام شرکت‌های مختلف از صنایع متفاوت، همچنین داشتن اوراق بهاداری مثل اوراق مشارکت، سرمایه‌گذاران تأثیر کمتری از یک رخداد یا تصمیم که تأثیر زیادی در یک شرکت، صنعت یا نوع سرمایه‌گذاری دارد،

خواهند دید. ورود رقیب جدید به بازار، تغییر در مقررات دولتی، تغییر مدیریت با برگشت محصول از موارد ریسک‌های غیر سیستماتیک هستند.

متنوع سازی یک روش مدیریت ریسک است که انواع مختلفی از سرمایه گذاری ها را در یک غالب ترکیب می‌کند. درواقع مجموعه‌ای از انواع مختلف سرمایه گذاری‌ها به‌طورمعمول، سود بالاتری تولید خواهد کرد و ریسک کمتری از سرمایه‌گذاری متمرکز به همراه خواهد داشت.

پس از شناخت مناسب هر یک از ریسک‌های معاملاتی در بورس اوراق بهادار و اتخاذ مناسبت‌ترین روش کنترلی برای آن‌ها، ما باید سبدی متشکل از سهام صنایع و شرکت‌های مختلف تشکیل دهیم تا از این طریق نیز بخشی از ریسک معاملاتی خود را به حداقل برسانیم؛ برای مثال اگر ما سهام ۵ شرکت دارویی را داشته باشیم.

اگر صنعت داروسازی با مشکلی مواجه شود، کل پرتفوی ما متأثر از این اتفاق شده و ضرر ما بسیار بیشتر از زمانی خواهد بود که در صنایع مختلف سرمایه‌گذاری می‌کردیم؛ بنابراین توصیه می‌شود که سبد سهام خود را از سهام شرکت‌های مختلف که نسبت به آن‌ها اطلاعات مناسبی داریم، انتخاب کنیم و با این کار ریسک پرتفوی خود را به حداقل رسانیم؛ البته چنانچه در ادامه نیز خواهیم گفت نوع انتخاب سهام در سبد دارایی به دیدگاه و افق زمانی ما در کسب سود سرمایه گذاری در بورس بستگی دارد.

حال اگر بپذیریم که تنوع‌بخشی به سبد سهام به‌منظور دستیابی به سود سرمایه گذاری در بورس ضروری است سؤال بعدی این است که چند سهم در سبد سرمایه‌گذاری خود نگه‌داریم؟پاسخ دقیق به این سؤال بستگی زیادی به نوع آموزش بورس و سرمایه گذاری و شرایط خاص هر سرمایه‌گذار مانند افق سرمایه‌گذاری و میزان ریسک‌پذیری دارد.

طبیعتاً هرچه افق سرمایه‌گذاری شما طولانی‌تر باشد می‌توانید ریسک بیشتری را تحمل‌کنید و درصورتی‌که تعداد کمی سهم در سبد خود داشته باشید و متحمل زیان شوید، فرصت جبران زیان برای شما وجود دارد.

به‌عنوان‌مثال، اگر قرار است در کمتر از یک ماه آینده ازدواج کنید، پس‌انداز کوچکتان را نباید تنها در یک یا دو سهم نگه‌دارید زیرا امکان زیان قابل‌توجه در بازه زمانی کوتاه وجود دارد و بنابراین اگر تصمیم به سرمایه‌گذاری در بورس دارید، بهتر است سبد سهام متنوعی انتخاب کنید.

میزان ریسک‌پذیری شما نیز یک فاکتور مهم است. مطالعات حوزه مالی نشان می‌دهند هرچه ریسک‌پذیری فرد کمتر باشد نارضایتی ناشی از یک زیان مشخص (مثلاً ۲۰ درصد زیان) نسبت به رضایت ناشی از همان میزان سود (یعنی سود ۲۰درصد) بیشتر است، به‌عبارت‌دیگر فرد بیشتر نگران کاهش احتمال زیان است تا افزایش احتمال کسب سود.

در چنین شرایطی، شاید یاد این جمله معروف بیفتید «همه پول‌هایت را در یک جیب نگذار»، این جمله بخش دائمی توصیه‌های ایمنی است که پدرانمان پیش از مسافرت می‌گویند یا اگر خودمان پدر باشیم به فرزندمان توصیه می‌کنیم.

هیچ‌یک از ما از اینکه فروشگاه نزدیک منزلمان هم عینک آفتابی و هم چتر می‌فروشد، تعجب نمی‌کنیم، اما وقتی نوبت به سرمایه‌گذاری در بورس می‌رسد حاضریم تمام پس‌انداز زندگی‌مان را به توصیه یک دوست یا بر اساس فلان شایعه در یک سهم بگذاریم.

جالب است بدانید که عدم تنوع‌بخشی کافی به سبد سهام پدیده‌ای است که حتی در بازارهای توسعه‌یافته نیز به‌وفور یافت می‌شود و مطالعات مختلف نشان داده‌اند که تعداد سهامی که سرمایه‌گذاران در سبد خود نگه می‌دارند بسیار کمتر از آن است که مبانی علمی توصیه می‌کنند. این رقم در آمریکا به‌طور متوسط حدود ۳ تا ۴ سهم است که با توجه به حدود ۳۰۰۰ شرکتی که تنها در بورس نیویورک یا NYSE وجود دارند، بسیار ناچیز است.

وارن بافت جمله معروفی دارد که می‌گوید: «تخم‌مرغ‌های خود را در سبدهای مختلف قرار ندهید. همگی را در یک سبد بگذارید اما از آن به‌خوبی مراقبت کنید!» اگر فکر می‌کنید شما هم به‌خوبی وارن بافت می‌توانید تخم‌مرغ‌های خوب را شناسایی کنید و از سبد تخم‌مرغ‌ها به‌خوبی مراقبت کنید نیازی به متنوع سازی ندارید؛ در غیر این صورت این جمله را با همان سبک قدیمی در راستای آموزش بورس و سرمایه گذاری به خاطر بسپارید:” همه تخم‌مرغ‌های خود را در یک سبد نگذارید.

شاید بپرسید با افزایش تعداد سهام تا چه حد بازده سبد سرمایه‌گذاری به بازده شاخص کل بورس نزدیک می‌شود. این مسئله ازآنجا اهمیت دارد که در کشور ما سرمایه‌گذاران گزینه‌های زیادی برای سرمایه‌گذاری در سبدی نزدیک به‌کل بازار ندارند.

در بازارهای توسعه‌یافته سرمایه‌گذاران طیف وسیعی از صندوق‌های قابل معامله در بورس (ETFs) و صندوق‌های شاخصی (index funds) دارند، اما در کشور ما صندوق قابل معامله در بورس وجود ندارد و تنها یک صندوق شاخصی راه‌اندازی شده است. بنابراین سرمایه‌گذاران ناچارند خود در سبد سرمایه‌گذاری‌شان تنوع لازم را ایجاد کنند تا به سود سرمایه گذاری در بورس دست بیابند.

در انتخاب گزینه‌های مختلف برای سرمایه‌گذاری صرفاً توجه به ریسک و بازده یک سهم کافی نیست و در حالتی که سرمایه‌گذاری در تعداد زیادی سهام صورت گیرد، می‌توان از توزیع دارایی در سهام مختلف برای کاهش ریسک و افزایش بازده بهره برد.

مبنای روش MPT (نظریه مدرن سبد سهام ) بر پایه این استدلال استوار است که احتمال خطر از دست دادن سرمایه یا سود یک نوع سهام در بازار بسیار بیشتر از مجموعه یا ترکیب سهام است.

لذا قاعدتاً سرمایه‌گذار حرفه‌ای نباید تمامی سرمایه خود را دریک قلم دارایی سرمایه‌گذاری کند ( و منطق اقتصادی نیز این را تائید می‌کند ) . بلکه بایستی آن را در مجموعه‌ای از سهام یا دارائی‌ها سرمایه گذاری کند که این مجموعه به پرتفوی معروف است.

پرتفوی یا سبد سهام متشکل از سهام متعدد شرکت‌هایی است که در شرایط عادی احتمال کاهش بازده همه دارائی‌ها تا حدودی به صفر نزدیک است.

برای اکثر سرمایه‌گذاران، ریسک خرید تک سهم، کسب بازدهی کمتر از انتظار است و یا به‌عبارت‌دیگر انحراف از بازدهی میانگین است (هر سهمی به‌نوبه خود دارای انحراف معیاری از میانگین است که در این تئوری به آن ریسک اطلاق می‌شود.) در حقیقت ریسک خرید سبد سهام با توزیع مناسب، بسیار کمتر از ریسک خرید یک سهم است. پائین بودن ریسک داشتن سهام مختلف به جای یک سهم به این دلیل است که ریسک سهام مختلف با یکدیگر فرق دارد.

به‌عنوان‌مثال فرض کنید سبد سهامی از دو سهم که یکی در حالت افزایش نرخ بهره بانکی و دیگری در حالت کاهش نرخ بهره سود می‌دهد، تشکیل‌شده باشد.

این سبد در هر حالتی فارغ از اینکه نرخ بهره افزایش یا کاهش یابد، سود می‌دهد. درواقع مارکوویتز نشان داد سرمایه گذاری تنها انتخاب سهام نیست بلکه انتخاب ترکیب مناسبی از سهام است.

در روش MPT مجموعه تلاش‌ها معطوف به این است که بازده پرتفوی فرد سرمایه گذار به بازده بازار نزدیک گردد و در وضعیت مطلوب، بازدهی بیشتر از آن به دست آورد.

در این حالت پرتفوی کل بازار یک شاخص ارزیابی است که ریسک آن نیز با شاخص بتا (Beta)محاسبه می‌شود. این تحلیل کاربرد زیادی در آنالیز ریسک و تجزیه‌وتحلیل بازار دارد و مبنای کار سرمایه‌گذاران حرفه‌ای محسوب می‌شود.

ریسک در سبد سهام

هدف و تلاش اغلب کسانی که در این زمینه فعالیت می‌کنند دستیابی به سود سرمایه گذاری در بورس می‌باشد. یکی از باورهای غلطی که برخی مواقع گریبان گیر سهامداران می‌شود، این است که آن‌ها در کارگزاری‌ها و یا حتی گروه‌های تلگرامی و دیگر شبکه‌های اجتماعی با افراد به‌ظاهر خبره‌ای آشنا می‌شوند که اصطلاحاً به دیگران سیگنال ارائه می‌کنند! این موضوع سبب می‌شود تا این دسته از سهامداران صرفاً بر اساس نظرات افراد به‌ظاهر خبره اقدام به خریدوفروش نمایند، بدون آنکه علت این خرید با فروش را بدانند. این نحوه خریدوفروش ۲ مشکل عمده را در پی خواهد داشت:

1. با این شیوه سهامداران روش درست و منطقی آموزش بورس و سرمایه‌گذاری و معاملات را که متکی بر اصول خاص و تحلیل است را فرا نخواهند گرفت.
2. این روش معامله موجب ایجاد جو هیجانی در بازار شده و به افزایش حبابی یا کاهش بی‌رویه قیمت سهام منجر می‌شود.

با این اوصاف پیشنهاد می‌شود که سهامداران تلاش کنند با افزایش دانش بورسی و مهارت تحلیلی بورسی خود در کنار مشاوره افراد خبره ریسک معاملاتی خود را به حداقل رسانده و سود کسب کنند.

شایان‌ذکر است شرکت‌های مشاوره‌ای در حوزه تحلیل بورس مانند مجموعه همیار سرمایه، گروهی از تحلیل‌گران برجسته را در اختیاردارند که تحلیل‌های به‌روز و اختصاصی را در اختیار سهامداران قرار می‌دهند و این امر موجب شده تا تحلیل این شرکت‌ها از اعتبار بیشتری نیز برخوردار باشد.

آگاهی و افزایش دانش و مهارت اولین گام در هر سرمایه‌گذاری محسوب می‌شود. برای مواجهه کمتر با انواع ریسک آموزش‌های حرفه‌ای و تهیه یک کتاب آموزش بورس توصیه می‌شود. به‌طور مثال می‌توانید کتاب ” مردد بودن کافی است، سرمایه‌گذاری در بورس را شروع کنید” ، نوشته خانم مهرناز سلطانی را تهیه کنید.

برای سود سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادار هیچ‌وقت دیر نیست؛ شما می‌توانید با ارتقای سطح دانش خود نسبت به بازار سرمایه، سرمایه‌گذاری مطمئن و پرسودی را برای خود رقم بزنید. اما برای حضور مناسب و استراتژیک در این بازار باید باور‌های غلط را کنار گذاشته و با تکیه‌بر تحلیل‌های مناسب اقدام به خرید سهام و سرمایه‌گذاری در بورس اوراق بهادار کنید.

به یاد داشته باشید که پرهیز از معاملات هیجانی، بی‌اعتنایی به جوسازی‌ها و شایعات و استفاده از مشاوره افراد آگاه و دارای مجوز هم می‌تواند ما را در دستیابی به اهداف و کسب سود یاری رساند و هم بازار سرمایه را به‌عنوان محیطی امن و پویا به دیگران معرفی کند.

اين مقاله قرار است راجب تعداد سهام در پرتفوى باشد. سبد گردانان بزرگ تمايل دارند تا پول بيشترى را در سهام پربازده و پول كمترى را در سهام زيانده خود سرمايه گذارى كند.

در حاليكه ما هيچگونه رمز و رازى كه به شما نشان دهد كه چه سهامى در سبد سهام بازده زيادى دارند نداريم، مى‌توانيم در تصميم گيرى درباره اين ميزان تعداد سهام مناسب در سبد سهام و بعضى از موارد مهم ديگر به شما كمك كنيم.

در اين مقاله است به سوال كليدى شما كه چند سهم در سبد سهام داشته باشیم؟ پاسخ دهيم.

چرا بر روى چند سهام سرمايه گذارى مى‌كنيم؟

اگر پاسخ اين است كه فكر مى‌كنيد مى‌توانيد عملكرد بهترى از صندوق سرمايه‌گذارى مشترك داشته باشيد، پس بايد سبد نسبتا متمركزترى داشته باشيد، زيرا اينكار امكان داشتن عملكرد بالاتر از متوسط را به شما مى‌دهد.

منظور ما از نسبتا متمركز نگهدارى 12 تا 20 سهم است. سرمايه‌گذاران در طول يك سال، تنها چند گزينه خوب براى سرمايه‌گذارى پيدا مى‌كنند. شايد پنج يا شش گزينه و گاهى بيشتر. سرمايه‌گذارانى كه در طول يك زمان خاص، بيشتر از 20 سهم در سبد خود دارند سعى مى‌كنند تا با نگهدارى آن تعداد سهام در پرتفوى خودشان، ريسكشان را كاهش دهند.

از طرفى هم هرچقدر تعداد سهام در سبد سهام شما افزايش يابد، بسيار سخت است كه بازده بيشترى از ميانگين بازار كسب نمائيد، مگر اينكه وزن بيشترى مثلا 10 درصد از سبد را به يك سهم و به بقيه 45 سهم، هر كدام 2 درصد از سبد را اختصاص دهيد.

اصلا چرا یک پورتفولیوی متنوع اهمیت دارد؟ تنوع، یا توزیع پول شما در چندین سرمایه گذاری و انواع سرمایه گذاری، تضمین می کند که اگر یک یا چند دارایی به طور ناگهانی کاهش یابد، پول شما ایمن می ماند، زیرا دارایی های دیگر صنایع می توانند ضرر را جبران کنند و تعادل را حفظ کنند.

سرمایه گذاری در طبقات مختلف دارایی، مانند سهام، اوراق قرضه و صندوق های سرمایه گذاری مشترک، تنها آغاز کار است. شما می‌توانید و باید تنوع بیشتری در سرمایه‌گذاری‌ها بر اساس بخش، موقعیت جغرافیایی و اندازه شرکت و سایر عوامل ایجاد کنید.

به گفته تانزا لودن بک، خبرنگار سابق مالی شخصی اینسایدر، CFP، نوع سهام بیش از تعداد موجود در سبد سهام شما اهمیت دارد. لودن بک می گوید: چه صاحب پنج سهام یا 250 سهام باشید، آنها باید از صنایع و بازارهای مختلف باشند.

به عنوان مثال، اگر شخصی صاحب پنج سهام فناوری باشد، ممکن است زمانی که اپل گزارش درآمدهای درخشانی را گزارش می‌کند و سهامش افزایش می‌یابد، خوشحال می‌شود. سهام اپل یک پنجم پرتفوی او را نشان می‌دهد و تاثیر معناداری دارد. زمانی که. تولید آیفون بعدی کم می‌شود و سهام اپل کاهش می‌یابد، سبد سهام آنها در خطر است.

تحقيقات دانشگاهى چه مى‌گويد؟

چند سهم در سبد سهام داشته باشیم؟ برای اينكه به جواب اين سوال برسيم بهتر است كه سرى هم به جنبه‌هاى نظرى مدرن سبد سهام بزنيم. چراكه معتقديم كه چارچوب‌هاى مهمى وجود دارد كه ممكن است به شما در هنگام سرمايه‌گذارى در يك سبد سهام متمركز كمك كند.

يكى از اين تفكيك‌هاى، تفكيك ريس به دو بخش است:

ريسك غير سيستماتيك: اين ريسك مربوط به شركت‌ يا سهم است كه مى‌تواند از طريق تنوع بخشى كاهش يابد. مديريت ضعيف و كاهش سودآورى شركت از جمله ريسك‌هاى خاص يك شركت است.

ريسك سيستماتيك: ريسك بازار است كه نمى‌تواند با تنوع بخشى كاهش يابد. اين ريسك بر ارزش تمام سهام تاثير مى‌گذارد.

در نمودار زير آنچه دانشگاهيان ثابت كرده‌اند اين است كه از كل ريسك سبد، تنها مى‌توانيد ريسك غير سيستماتيك را با تنوع بخشى كاهش دهيد. هرچه تعداد سهام در سبد سهام بيشتر باشد، (محور افقى)، تنوع بخشى بيشتر است و ريسك غير سيستماتيك كمتر مى‌شود.

براى نمونه؛ اگر سود يكى از شركت‌هايى كه در سبد سهام داريد به پايين تر از حد مورد انتظار كاهش يابد و اگر تعداد سهام در آن سبد وجود داشته باشد، شانس اينكه شركت ديگرى در سبد، سود بيشتر از حد انتظار داشته باشد وجود دارد.

اما برای ایجاد یک سبد متنوع باید چند سهام داشته باشید، بازار سهام قابل پیش‌بینی نیست، بنابراین تعیین اینکه دقیقاً چه تعداد سهام تنوع کافی برای مقابله با طوفان نوسانات را به شما می‌دهند، دشوار است.

چگونه سبد خود را متنوع کنید ؟

در اینجا چند نکته وجود دارد که ممکن است هنگام تنظیم نمونه کارها در نظر بگیرید:

با چه تعداد سهام مى‌توان ريسك غير سيستماتيك را حذف كرد؟

براى اينكه بدانيم چه تعداد سهم در پرتفو داشته باشیم بايد همانطور كه نمودار بالا نشان مى‌دهد، همين كه شما سهامى كافى براى رسيدن به نقطه A داشته باشيم، مى‌توانيم تمام ريسك غيرسيستماتيك را حذف نماييد.

وقتى به اين نقطه رسيده‌ايد، ديگر نيازى نيست كه براى كاهش ريسك متمركز، سهام بيشترى خريدارى كنيد، يعنى ريسك منحصر به فردى كه مربوط به هر يك از سهام است.

بنابراين به چه تعداد سهم نياز داريد تا به نقطه A برسيد؟ بهتر است ببينيم كارشنان راجب اينكه چه تعداد سهم در پرتفو داشته باشیم مى‌دهند:
در كتاب (تجزيه و تحليل سرمايه‌گذارى و مديريت سهام) به نويسندگى فرانك ريلى و كيت براون كه در يك مجموعه از معاملات بر روى سهامى كه به طور تصادفى انتخاب شدند، ((حدود 90% بالاترين سود حاصل از تنوع بخشى، از سبدى متشكل از 12 تا 18 سهم حاصل شده است)).

براساس اين نظريه كه مى‌گويد اگر تنوع بخشى بدرستى انجام شود، به اندازه بازار، بازده كسب خواهيد كرد، مثل اين است كه شما شاخص بازار را خريدارى كرده باشيد، بنابراين اگر بخواهيد بازده بالاتر از بازار كسب كنيد، مى‌توانيد با تنوع بخشى كمتر، شانس رسيدن به اين هدف را افزايش دهيد. در اين حالت ريسك خود را نيز افزايش خواهيد داد.

ذكر اين نكته نيز مهم است كه اگر بيشتر از 18 سهام داشته باشيد، از مزاياى يك تنوع تقريبا كامل، بهره مند خواهيد شد. اما مجبور خواهيد بود كه در سبد خود سهام بيشترى قرار دهيد كه ممكن است بسيارى از آنها فاقد حاشيه سود باشند.

ريسك غير سيستماتيك و سبد متمركز

جالب اينجاست كه داشتن يك سبد سهام متمركز، به اندازه‌اى كه فكر مى‌كنيد، ريسك ندارد. داشتن فقط دو سهم به جاى يك سهم، 46درصد از ريسك غيرسيستماتيك را حذف مى‌كند.

با استفاده از قانون سرانگشتى 80 به 20، داشتن فقط 8 سهم در سبد، حدود 81 درصد از ريسك غيرسيستماتيك را حذف مى‌كند.به عبارت ديگر، تنوع بخشى سبد سهام، به تعداد سهام كمترى از آنچه كه ما فكر مى‌كنيم نياز دارد.

گردش سبد سهام

اگر شما فقط وارد فرصت‌هاى ايده‌آل سرمايه‌گذارى (سهام تاپ بازار) شويد، بطور مرتب و زياد معامله نخواهيد كرد. شركت‌هايى كه داراى فرصت‌هاى سرمايه‌گذارى بالايى هستند و سهام‌شان در قيمت پايين‌تر از ارزش ذاتى در حال معامله است، كم هستند.

بنابراين اگر چنينى سهامى را پيدا نموديد، بايد به ان حمله‌ور شويد. همانطور كه پيش‌تر گفته شد ما هيچگونه رمز و رازى كه به شما نشان دهد كه چه سهامى در سبد سهام بازده زيادى دارند نداريم، مى‌توانيم در تصميم گيرى درباره اين ميزان تعداد سهام مناسب در سبد سهام و بعضى از موارد مهم ديگر به شما كمك كنيم. اما اينكه چه تعداد سهام در پرتفوى خود داشته باشيد يك امر كاملا شخصى است.

با معاملات مكرر سود حاصل شده پس از كسر هزينه‌ها، احتمالا بهتر نخواهد بود. به همين دليل است كه گردش سبد سهام در بلند مدت بسيارى از سرمايه‌گذاران باتجربه، بسيار اندك است. آنها يادگرفته‌اند كه سهام سودآور خود را نگهدارند و به عنوان مالك به آن فكر كنند نه به عنوان معامله‌گر.

افق زمانی

افق زمانی را در نظر بگیرید: افق زمانی بر ریسک تأثیر می گذارد، با اهداف بلندمدت به طور کلی ریسک بیشتری را امکان پذیر می کند زیرا نقدینگی یک نگرانی عمده نیست. به عنوان مثال، یک هدف بلندمدت مانند برنامه ریزی بازنشستگی، فضایی را برای نوسانات کوتاه مدت ایجاد می کند و به شما امکان می دهد در بخش های پرخطرتر مانند کالاها یا املاک و مستغلات سرمایه گذاری کنید.

در مقابل، اهداف کوتاه‌مدت، مانند ایجاد یک صندوق در روز بارانی، با ریسک کمتری همراه است و ممکن است شما را به سمت سرمایه‌گذاری امن‌تری مانند اوراق قرضه یا صندوق‌های بازار پول سوق دهد.

سبد خود را به طور منظم حفظ کنید: تعادل سبد یک یا دو بار در سال تضمین می کند که در مسیر رسیدن به هدف پس انداز خود هستید زیرا دارایی های خاصی در سبد شما عملکرد خوب یا ضعیف دارند. با پیگیری سرمایه‌گذاری‌های خود و شرایط بازار ، بدانید که زمان معامله چه زمانی است.

مراقب کارمزدها باشید: اگر پورتفولیوی شما توسط یک فرد حرفه ای مدیریت می شود، احتمالاً همراه با کارمزدهایی مانند کارمزد معاملات یا تراکنش است. با اندازه سبد بزرگتر، اینها می توانند اضافه شوند و شما را از دستیابی سریع به اهداف پس انداز بازدارند. هنگام ایجاد طرحی برای پس انداز، حتماً هزینه ها را در نظر بگیرید و هرگونه تغییر در ساختار هزینه را پیگیری کنید.

همانطور که فردی به نام یوهان نوشت: “من معمولاً در هر زمان دارای سه تا چهار سهام هستم. این بر اساس مدت زمانی است که برای تحقیق در مورد آنچه می‌خواهم بخرم، توانایی من برای خرید سهام با قیمتی که با آن راحت هستم و اعتماد من به تواناییم در شناخت سهام شرکت و فعالیت آن است. .».

تمركز بر يك صنعت

اگر در حوزه خاصى مهارت داريد ( مثلا دارو و درمان) طبيعتا در انتخاب سهام به سمت آن بخش تمايل پيدا خواهيد كرد ( البته كارى معقول است كه در زمينه‌اى سرمايه‌گذارى كنيد كه شناخت بيشترى از آن داريد.) از طرفى ممكن است از حوزه‌هايى كه در آن شناخت زيادى از آنها نداريد يا به سختى مى‌توانيد شركت‌هاى خوبى در آن بيابيد چشم پوشى كنيد.

با وجود اين اگر تمام سهام شما در يك بخش قرار داشته باشد، ممكن است بخواهيد اثراتى را كه اين تمركز مى‌تواند بر سبد شما بگذارد بررسى كنيد. براى نمونه، احتمالا نمى‌خواهيد كه تمام سرمايه گذارى‌هاى شما در حوزه‌هايى مانند خودروسازى باشد. چون اين كار باعث مى‌شود زمانيكه آن صنعت خاص وارد ركود شود، كل سرمايه‌گذارى شما تحت تاثير قرار بگيرد.

افزايش صندوق سرمايه‌گذارى مشترك به سبد سهام

سرمايه‌گذاران حرفه‌اى معمولا اقدام به خريد سهام به طور مستقيم مى‌كنند و افراد كم مهارت، معمولا تمايل دارند در صندوق‌هاى سرمايه‌گذارى مشترك سرمايه‌گذارى كنند.

اما سرمايه‌گذارى نبايد نبايد انتخاب بين دو گزينه خريد مستقيم سهام يا غير مستقيم از طريق صندوق‌هاى سرمايه گذارى باشد. سرمايه‌گذاران بهتر است هر دو را انتخاب كنند.

تجربه و توانايى شما تعيين مى‌كند كه چقدر مى‌توانيد از هر نوع سرمايه‌گذارى به نحو احسن بهره‌مند شويد. درك تركيب مناسب سهم و صندوق سرمايه‌گذارى به خود شما بستگى دارد.

آيا سرمايه‌گذارى شما در صنعت و حوزه خاصى متمركز شده است؟ سرمايه‌گذارى در صندوق‌هاى سرمايه‌گذارى مشترك را مورد بررسى قرار دهيد تا از مزاياى سرمايه‌گذارى در بخش‌هايى كه در آن وارد نشده‌ايد بهره‌مند شويد.

برخى از صندوق‌ها در معاملات كوتاه مدت فعال هستند و يا مثلا بعضى ديگر از آنها در شركت‌هايى كوچك سرمايه‌گذارى مى‌كنند. حتى برخى از صندوق‌ها در بازارهاى خاصى مثل املاك و مستغلات كه پيچيدگى‌هاى خاص خود را دارند تمركز مى‌كنند.

سرمايه‌گذارانى كه سرمايه‌هاى خود را در اختيار كارشناسانى در اين حوزه‌ها قرار مى‌دهند، بدون اينكه نيازى باشد تا مهارت‌هاى تحليلى جديدى يادبگيرند، فرصت‌هاى سرمايه‌گذارى جديدى بدست خواهند آورند.

البته ديدن نمونه سبد سهام در گوگل هم مى‌تواند راهگشا باشد. با ديدن نمونه سبد سهام ديدتان در چيدمان تنوع تعداد سهام در پرتفوى خود كامل مى‌شود.

جنبه منفی تنوع سهام

اما تنوع بخشی هزینه هایی نیز دارد. Andrew Carnegie  که در زمان خود ثروتمندترین مرد جهان بود، از تنوع طلبی بیزار بود. او در سال 1885 گفت: “سرمایه گذاران نگرانی آن‌هایی هستند که شکست و سرمایه‌شان را پراکنده کرده‌اند، به این معنی که آنها مغز خود را نیز پراکنده کرده‌اند. “همه تخم مرغ‌های خود را در یک سبد قرار ندهید” همه اشتباه است. من به شما می‌گویم، “بگذارید”. تمام تخم مرغ هایت را در یک سبد، و سپس آن سبد را تماشا کن.»

بسیاری از سرمایه گذاران دارایی های زیادی را در سبد خود گنجانده اند که واقعاً نمی دانند چه چیزی در آنها وجود دارد. تنوع در سرمایه گذاری مهم است، اما سبد خود را به اندازه کافی ساده نگه دارید تا بتوانید در رأس سرمایه گذاری های خود باقی بمانید.

گر دارایی های زیادی در سبد خود داشته باشید، اساسا به یک صندوق شاخص تبدیل می شود. اگر یک صندوق شاخص می خواهید، یک صندوق شاخص بخرید. کارمزد تراکنش ها را برای خرید دارایی های متعددی که تبدیل به یک صندوق شاخص می شوند هدر ندهید.

شما می توانید با مدیریت سبد سرمایه گذاری خود از مضرات تنوع در سرمایه گذاری جلوگیری کنید. تنوع بخشی یکی از مهمترین مفاهیم در مدیریت سبد سرمایه گذاری است، اما تنوع مناسب کلید اصلی آن است. هنگام ساخت سبد خود، معایب تنوع در سرمایه گذاری را در نظر داشته باشید تا به شما در دستیابی به تنوع مطلوب کمک کند.

نظریه سبد سهام مدرن چیست؟

نظریه سبد سهام مدرن (MPT) به عنوان یکی از تأثیرگذارترین و مهم‌ترین نظریه‌های اقتصادی بر مبنای اصول سرمایه‌گذاری و مالی توسط مارکوتیز (Markovits) در سال 1952 میلادی تحت عنوان انتخاب سبد سهام پیشنهادی معرفی شد.

بر طبق این نظریه در انتخاب فاکتورهای گوناگون جهت سرمایه‌گذاری تنها توجه به بازده و ریسک یک سهم کفایت نمی‌کند و این در حالتی است که سرمایه‌گذاری از نظر تعداد زیادی سهام شکل می‌پذیرد، در این حالت می‌شود از توزیع دارایی در سهام گوناگون جهت کاهش، افزایش و ریسک بازده بهره ببرد.

برای بیشتر سرمایه گذاران، خطر خریداری نمودن تک سهم، به دست آوردن بازدهی کمتر از آن مقدار مورد انتظار است یا به عبارت دیگر منحرف شدن از بازدهی میانگین است (هر سهمی به شکل خودش دارای انحرافات شاخص از میانگین است که در این نظریه به آن ریسک می‌گویند.)

در اصل ریسک خرید با ایجاد سبد سهام در کنار توزیع کارا بسیار اندک‌تر از ریسک خریداری تک سهم در بازار است، به خاطر این که ریسک سهام گوناگون مستقل از یکدیگر است. به طور مثال در نظر بگیرید که سبد سهامی از دو نوع سهم که یکی در حالت زیاد شدن نرخ بهره بانکی و دیگری در نوع کاهش نرخ بهره دارای بازدهی است، ایجاد شده باشد.

این سبد در هر نوعی بدون اینکه نرخ بهره کاهش یا افزایش پیدا کند، سود می‌رساند. در اصل مارکوتیز بیان می‌کند که سرمایه گذاری فقط انتخاب کردن یک سهام نیست، بلکه انتخاب کردن ترکیب مناسبی از سهام است.

انواع ریسک سبد پیشنهادی بورس

به تعبیر نگارنده MPT که ریسک مترتب بر هر سهم از دو بخش ایجاد گشته است:

ریسک سیستماتیک: ریسکی که به کمک شرایط عمومی بر تمامی سهام موجود است، نظیر ریسک نرخ بهره، ناآرامی‌های سیاسی و رکود اقتصادی.

ریسک غیرسیستماتیک: ریسکی که در یکایک سهام‌های موجود وجود دارد و از روش توزیع سهام در سبد دارایی این توانایی به نوعی کاهش یابد.

مرز کارا (Efficient Frontier)

حالا که مفهوم و معنای توزیع سهام در پرتفوی به شما به صورت کامل معرفی شد، نکته باقیمانده در این میان دانستن سطح مناسب (مرز کارآ) توزیع سهام است.

در هر سطح و معیاری از بازدهی، پرتفویی برای شما وجود دارد که این پرتفو در واقع دارای کم‌ترین ریسک موجود در بازار است و برای هر سطح ریسکی هم برای سبدی از سهامتان موجود است که زیادترین بازدهی را به سرمایه‌گذار ارائه می‌دهد.

با مشخص کردن این دو ترکیب بر روی یک نمودار می‌شود در واقع به سطح کارآ با موفقیت کامل دست یافت.

حالا در واقع اگر پرتفوی در بخش بالای منحنی جا گرفته باشد، زیادترین بازدهی مورد نظر را در برابر سطح معینی از ریسک ارائه می‌دهد.

اما سرمایه گذار عقلایی همیشه بر روی مرزی از این نوع حرکت می‌کند.

MPT از این مرحله هم خیلی بیشتر پیش می‌رود، به عبارت دیگر منظورمان این است که ترکیب سبدی از سهام را که بر روی مرز کارآ ایجاد شده است، به همراه یک دارایی فاقد ریسک ارائه می‌گردد که در این نوع بازده مورد نظر رو به فزونی می‌رود. به دیگر سخن ساده حتی اگر شخص سرمایه گذار با قرض به خرید یک سهم فاقد ریسک اقدام کند، این توانایی را دارد با انتخاب سبدی از سهام با ریسک زیادتر، به بازدهی به نسبت بالا دست پیدا نماید.

ایده اصلی که در ورای نظریه MPT موجود است این هست که کسب بازدهی زیادتر از میانگین موجود در بازار، راحت نیست و افرادی که موفق به کسب این بازدهی شده‌اند به شکل مطمئنی ریسک زیادتری را تقبل می‌نمایند و در زمان سقوط بازار هم جریمه تقبل این ریسک را زیادتر از سایرین می‌پردازند.

در این میان سرمایه گذاران بزرگی نظیر وارن بافت (Warren Buffett) اعتقاد دارند، MPT فقط یک تئوری است و رمز موفقیت و کسب سود در بازار سهام، مهارت و تخصص شخص سرمایه گذار در انتخاب سهام و نوع آن است.

بنابراین خوب است که پیش از هر چیزی ابتدا از مقدمات و دانش کافی در این زمینه برخوردار شوید و سپس اقدام به معامله و سبدگردانی در بازار بورس و اوراق بهادار کنید. چرا که با کسب دانش و مهارت می‌توانید در مقابل ریسک ناشی از بازار بیشتر از پیش مهارت کسب کنید.

جمع‌بندى

نظريه مدرن سبد سهام با اين فرض ايجاد شده است كه شما نمى‌توانيد بازده‌اى بيشتر از بازده بازار بدست آوريد. اگر نتوانيد بازده‌اى بيشتر از بازده بازار بدست آوريد، پس بهترين كارى كه مى‌توانيد انجام دهيد اين است كه عمل‌كردتان دقيقا مطابق عملكرد بازار باشد.

اما ما رويكرد متفاوتى اتخاذ كرده‌ايم، هدف ما اين است كه عملكرد ما بهتر و بالاتر از بازار باشد. بنابراين، معتقديم كه با نگهدارى (نه با معاملات زياد) سبدهاى نسبتا متمركز بين 12 تا 20 سهم از شركت‌هاى بزرگ كه با حاشيه ايمنى خريدارى مى‌شوند، احتمال داشتن عملكرد بالاتر از بازار افزايش مى‌يابد.

در اين مقاله سعى شد تا هم از ديد نظريه مدرن دانشگاهى و هم تجربه بازارهاى جهانى اطلاعاتى راجب تعداد سهام پرتفوى به شما داده شود تا با ديد روشن و مشخصى دست به خريد و مديريت سهام در سبد شخصى خود شويد.