89 مورد از تعاریف بورس: لیست جامع اصطلاحات بورس
در این مقاله به تعریف اصطلاحات بازار سرمایه و مفاهیم اولیه بورس میپردازیم.
89 مورد از تعاريف بورس: ليست جامع اصطلاحات بورس
بهترین آموزش رایگان بورس را در همیار سرمایه ببینید (به صفحه اشاره شده مراجعه کنید)
اصطلاحات بورسی: بازار خارج از بورس
بازار خارج از بورس یا به عبارت دیگر over The counter يك بازار بدون مكان فيزيكي و غير متمركز است كه معامله به صورت مستقيم، بين دو نفر انجام ميپذيرد و قيمتي كه در بازار معامله ميشود به صورت علني منتشر نميشود. در بازار خارج از بورس قيمتها بر اساس مذاكره مشخص ميشوند و از راه شبكههاي تلفني، كامپيوتري و ايميل صورت ميگيرد.
اصطلاحات بازار بورس: نماد
نماد در واقع كد يا نام اختصاري شركتي است كه با آن در بازار فعاليت ميكند. به طور مثال ميشود از شركت ملي مس ايران با نماد اختصاري فملي در بازار ياد كرد يا پالايشگاه نفت بندر عباس كه با نام شبندر در بازار شناخت شده است. معمولاً حرف اول در يك نماد را به عنوان صنعتي كه در آن فعاليت ميكند، انتخاب ميكنند و بخش دوم خلاصهاي از نام شركت است كه به طور مثال كليه شركتهاي سرمايهگذاري در بازار نظير نهادهاي مالي، بانكها و مؤسسات اعتباري و پولي نمادشان با حرف “و” شروع ميشود.
اصطلاحات اوليه بورس: سود هر سهم و سود پرداختي هر سهم
سود هر سهم كه به عبارتي به آن EPS هم گفته ميشود، مقدار سود خالصي است كه شركت به ازاي هر سهم سود كسب مينمايد.
اصطلاحات بورسي: سهام شناور آزاد
سهام شناور آزاد بخشي از سهام يك شرکت است كه در اصل دارندگان آن آماده عرضه و فروش سهام هستند و اين تمايل را ندارند كه با نگهداري از اين سهم در مديريت شركت سهم داشته باشند و در آينده نزديك بتوانند آن را معامله كنند.
آربيتراژ:
به معني کسب سود از تفاوت قيمت پديد آمده بين دو يا چند بازار است. اگر بخواهيم علمي اين موضوع را مطرح كنيم، بايد بگوييم كه احتمال كسب سود بدون ريسك بعد از اين است كه هزينههاي مربوطه به معامله از آن كسر گردد. به بيان سادهتر اگر سهمي را در يك بازار با قيمتي بالا بفروشيد و در بازاري ديگر آن سهم را با قيمت پايينتر از قيمت نخست بخريد، بعد از اين كه هزينه معامله كم شود، شما يك سود بدون ريسك را به دست آوردهايد.
ضريب بتا:
ضریب بتا معياري است كه طبق آن دادههاي تاريخي معاملات سهام حاصل شده و از سوي ديگر ميزان ريسك سيستماتيكي است كه سرمايه گذار با كسب آن نسبت به كل بازار برآورد ميكند. همين طور بتاي بازار كه شامل همه داراييهايی است كه از قابلیت سرمايه گذاري برخوردار هستند، معادل عدد 1 است.
بازار خرسي:
موقعيتي است كه در بازار بورس و اوراق بهادار قيمت سهام بسيار كاهش يافته و خوشبيني سرمايه گذاران به بدبيني و ترس مبدل ميشود. در اين بازار چون سهمها روند نزولي پيدا ميكنند، بازار تشبيهي به پنجه خرس داده ميشود. به اين خاطر كه خرس زماني كه پنجه مياندازد از بالا به پايين ميكشد و عظمت خرس هم دليلي بر عظمت افول سهم است.
کد بورسی چیست؟
برای دریافت کد بورسی به سایت سجام مراجعه کنید پس از اتمام ثبت نام کدپیگیری برای شما ارسال می شود . سپس در سایت یک کارگزاری بورسی ثبت نام آنلاین انجام دهید . در مرحله بعد برای احراز هویت سجام و کارگزاری خود به دفاتر پیشخوان اعلامی مراجعه و طی چند روز آتی کد معاملات برخط برای شما از سوی کارگزاری ارسال می شود. کد بورسی معمولا از ترکیب ۳ حرف و ۵ عدد است: ( ع ث ذ ۷۳۴۹۲)
بورس چیست؟
بازار بورس بازاری است که تامین مالی برای شرکت ها از طریق عرضه سهام را فراهم می کند و این بازار به کشف ارزش سهام شرکت براساس مکانیسم عرضه و تقاضا می کمک می کند. همچنین مزایای دیگر از جمله معافیت مالیاتی، کسب اعتبار و وجهه ی عمومی شرکت را افزایش می دهد و سقف و سهولت دریافت تسهیلات برای شرکت های بورسی بیشتر از سایر شرکت ها است. این بازار به سه قسمت تقسیم می شود بازار اول اصلی ، بازار اول فرعی و بازار دوم که شرایط پذیرش در هریک از این بازار ها متفاوت هست. تفاوت بازار اول و دوم بورس چیست؟
فرابورس چیست؟
شرکت ها در بازار فرابورس با شرایطی نسبتا آسان تر از بازار بورس مورد پذیرش قرار می گیرند که خود به سه قسمت تقسیم می شوند:
بازار اول ، بازار دوم ، بازار سوم یا بازار پایه .
بازار سوم فرابورس یا بازار پایه خود به ۳ بازار دیگر تقسیم می شوند: بازار تابلو زرد ، نارنجی ، قرمز . که ریسک معاملات و نقد شوندگی در این بازار به نسبت بالاست . برای آشنایی بیشتر می توانید مقاله ” تعریف فرابورس چیست ” را مطالعه نمایید.
بورس کالا چیست؟
محلی است که برای کشف قیمت یک سری کالا های خاص براساس مکانیسم عرضه و تقاضا که افراد حقیقی با دریافت کد مخصوص معاملات بورس کالا و اشخاص حقوقی قادر به معامله هستند. جهت آشنایی بیشتر می توانید مقاله ” بورس کالا چیست ؟ ” را مطالعه نمایید.
بورس انرژی چیست؟
محلی است برای کشف قیمت حامل های انرژی براساس مکانیسم عرضه و تقاضا که اشخاص حقوقی قادر به معامله در این بخش هستند . جهت آشنایی بیشتر می توانید مقاله ” بورس انرژی و برق چیست ؟ ” را مطالعه نمایید. در ادامه به توضیح برخی اصطلاحات بورسی میپردازیم.
شاخص کل
به تقسیم ارزش بازار در آخرین روز معاملات به ارزش بازار در سال پایه که سال ۶۹ گفته می شود .
شاخص کل هم وزن
تغییرات ارزش بازار تمامی سهم های بزرگ و کوچک را یکسان در نظر میگیرند محاسبات شبیه به محاسبه میانگین نمرات در دوران دبستان است و بصورت هم وزن در نظر میگیرند.
کارگزاری
کارگزاریها واسطه گری معاملات بازارسرمایه را انجام می دهند و خدماتی همچون ارائه اعتبار معاملاتی ، مشاوره سرمایهگذاری برای صاحبان سرمایه، تخفیف کارمزد معاملاتی، ارائه کلاسهای آموزشی در حوزه تحلیل تکنیکال، تحلیل بنیادی و … میپردازند .کارمزد معاملات (خرید سهم ۰.۵ درصد و کارمزد فروش سهم ۱ درصد )
نماد ها
نام شرکت های بورسی در سامانه بورسی با یک شناسه مشخص می شود و حرف اول نشاندهنده حوزه ی فعالیت شرکت ما بقی هم مخفف نام شرکت البته در مورد نام نمادها استثناهایی وجود دارد . برای مثال شرکت های سرمایه گذاری و واسطه گری مالی در ابتدای نام نماد (و) قرار می گیرد . شرکت های پالایشی (ش) و شرکتهای خودرویی (خ) و … برای آشنایی با تمامی نماد های موجود در بازار می توانید مقاله ” لیست صنایع بورسی ” را مطالعه نمایید.
پرتفوی یا سبد یعنی چه ؟
به دارایی اشخاص حقیقی یا حقوقی در بازار سرمایه که شامل سهام یا واحد های صندوق های سرمایه گذاری است گفته می شود .
تحلیل بنیادی چیست؟
این روش تحلیل برپایه محاسبات عوامل اقتصادی و صورت های مالی شرکت انجام می شود ، به تحلیل گر یا معامله گر می فهماند که سهام شرکت ارزنده هست یا خیر و آینده شرکت را ارزیابی می کند .
تحلیل تکنیکال چیست؟
این روش تحلیل که بر اساس علم ریاضی و آمار است از طریق نمودار قیمت_ زمان ، الگوی رفتاری خریداران و فروشندگان سهم به پیش بینی قیمت سهم در آینده می پردازد . دارای ابزار های مختلفی چون خطوط روند ، ابزار فیبوناچی ، اندیکاتورها و اسیلاتور ها و … می باشد .
برخی از تعاریف بورسی به شرح زیر است .
تعاریف اولیه بورس: تحلیل تکنیکال و بنیادی
تحلیل بنیادی يا به اصطلاح Analysis Fundamental در جست و جوي محاسبه كردن ارزش ذاتی هر سهم در بازار است و به این جهت به مطالعه و بررسي هر چیزی از وضعیت کلی اقتصاد گرفته و صنعت تا وضعیت و صورت مالی شرکتها و مدیریت آنها میپردازد؛ولي تحلیل تکنیکال يا به اصطلاح Technical Analysis از راه مطالعه آمارهای فعالیت بازار بورس و سرمايه نظير قیمت و همچنين حجم معاملات، در جست و جوي شناسایی الگوها و پروسههايي هست که بيانگر حرکت آینده یک سهم به آن سمت هستند. پیشنهاد می شود مطلب ما در خصوص اصطلاحات تابلو بورس را مطالعه نمایید .
تحلیلگران سهام بنیادی به دنبال این هستند که ارزش ذاتی سهام به چه مقدار است و برطبق دانستههای بنیادی خودشان اقدام به خرید و فروش سهم و همچنين کسب سود میکنند؛ اين درحالی است که تحلیلگران تکنیکال بر این اعتقادند که تمامي اطلاعات در قیمت نرخ سهام نهفته است و با تشخیص روندهاي سهم و الگوهاي آن میشود به سود نيز رسید.
اشخاص حقیقی و اشخاص حقوقی چه کسانی هستند؟
به افراد عادی که بالاتر از سن قانونی و در صحت و سلامت عقل به سر می برند ، اشخاص حقیقی و به شرکت ها و موسسات اشخاص حقوقی گفته می شود .
حجم معاملات بورس چیست؟
مطالعه تغییرات حجم معاملات در شناسایی روند آتی قیمت یا شاخص ها و پیش بینی تغییرات آینده قیمت سهام کمک موثری می کند . به تعداد معاملات خرید و فروش که در یک بازه زمانی انجام می شود حجم معاملات گفت می شود در تحلیل تکنیکال بسیار به حجم معاملات توجه می شود .
زمان معاملات
شنبه تا ۴ شنبه از ساعت ۸.۵ تا ۹ صبح در مرحله سفارش گیری از ساعت ۹تا ۱۲.۳۰ معاملات روز انجام می شود بورس کالا نیز از ساعت ۱۳ تا ۱۵
قیمت پایانی
میانگین قیمت وزنی سهم در طول روز
آخرین قیمت
آخرین قیمت سهم روی تابلو معاملات
قیمت باز شدن
به قیمتی که در آغاز زمان معاملات ، عرضه و تقاضای سهم تعیین کننده ی آن است .
قیمت بسته شدن
به قیمتی که در پایان زمان معاملات ، عرضه و تقاضا ی سهم تعیین کننده ی آن است .
دامنه تغییرات قیمت
هر سهم در بازار سرمایه دارای محدودیت نوسان است . محدودیت دامنه نوسان برای بازار بورس بین +۵ تا -۵ در روز معاملات می باشد . در بازار فرابورس در تابلوی اول و دوم هم از +۵ تا -۵ می باشد . در بازار سوم فرابورس در تابلو زرد +۳ تا -۳ ، در تابلو نارنجی +۲ تا -۲ و در تابلو قرمز
سهام آزاد شناور به چه معناست؟
به تعداد سهامی که در اختیار سهامدارانی که کمتر از ۱درصد از سهام شرکت را در اختیار دارند گفته می شود . به زبان ساده به تعداد سهام که در اختیار اشخاص حقیقی است گفته می شود .
حجم مبنا
به تعداد سهام یک شرکت که باید در طول روز معامله شود و مقدار آن از رابطه ی تقسیم تعداد سهام شرکت ها در عدد تقریبی 270 که تعداد روز معاملاتی در سال است به دست می آید.
بازار گاوی
زمانی که تقاضا خرید سهم در بازار سرمایه افزایش پیدا می کند بازار روندی صعودی به خود می گیرد . اصطلاح بازار گاوی به مشابه حرکت شاخ گاو در هنگام حمله اشاره می کند که به سمت بالاست .
بازار خرسی
زمانی که عرضه سهم از سوی سهامداران در بازار شروع به رشد می کند بازار روند نزولی به خود می گیرد . به بازار نزولی ، بازار خرسی می گویند چرا که حرکت پنجه خرس به هنگام هجوم از بالا به پایین است .
Eps چیست ؟
به سود خالصی که شرکت در طول۱۲ماه می سازد eps می گویند .
Dps چیست؟
به مقدار سودی که شرکت از سود خالص بین سهامداران تقسیم می کند .
صف خرید یا صف فروش
علت اصلی ایجاد صفهای خرید یا صف های فروش محدودیت دامنه تغییرات سهم و
حمایت و مقاومتها و حجم مبنا است .
Nav
یا ارزش خالص دارایی ها Net asset value
اگر بدهیهای صندوق را که عموما شامل بدهی بابت خرید سهام به کارگزاری ها و بدهی به ارکان صندوق میشود از ارزش ناخالص کم کنیم ، ارزش خالص داراییهای صندوق بدست میآید که با تقسیم آن بر تعداد واحدهای صندوق، میتوانیم ارزش خالص هر یک از واحدها یا NAV را بدست آوریم .
سبد گردان
سبد گردان یا پرتفوی گردان به اشخاص حقیقی یا حقوقی گفته می شود که دارای تخصص در بازار سرمایه هستند و سبد سهام یا دارایی سهامی افراد دیگر را به منظور سرمایه گذاری را برعهده می گیرند .
صندوق های سرمایه گذاری
افرادی که کمتر ریسک پذیرند و یا وقت برای انجام معاملات ندارند و یا شناخت کمی از بازار سرمایه دارند می توانند در صندوق های سرمایه گذاری مختلفی که در بازار فعالیت دارند سرمایه گذاری کنند که انواع صندوق ها و شرایط بخصوص آن ها را در سایت fipiran.ir می توانید مشاهده کنید .
اوراق بدهی چیست؟
یکی از راه های تامین مالی است و بیشتر از طرف دولت منتشر و ضمانت می شود و دارای سود ثابت است و مشخصات اوراق شامل :
تاریخ سر رسید – ارزش اسمی- نرخ سود اسمی- قیمت فروش- نرخ سود تا تاریخ سر رسید
مثال : انواع اوراق مشارکت و یا اوراق خزانه اسلامی
سامانه کدال
سامانه جامع انتشار اطلاعات ناشران یا سامانه کدال سامانه ای است که ناشران یا همان شرکت های بورسی اطلاعات مربوط به شرکت را در معرض عموم قرار می دهند یا شفاف سازی می کنند . آدرس سایت : codal.ir
سامانه شرکت مدیریت فناوری بورس
سامانه ای است که در آن به صورت آنلاین ، هم تغییرات عموم بازار و هم بصورت جزئی تک به تک سهام بازار سرمایه را به همراه تابلو معاملات آنلاین در معرض عموم گذاشته است. آدرس سایت :TSETMC.ir
ارزش بازار هر سهم
از ضرب تمام سهام شرکت در آخرین قیمت سهم مربوط
ارزش معاملات هر سهم
از ضرب تعداد سهام معامله شده در آخرین قیمت معامله شده
مجامع عمومی سالیانه
شرکت های بازار سرمایه ملزم هستند ، در پایان سال مالی خود مجمع عمومی سالیانه تشکیل دهند کلیه امور شرکت بررسی می شود .
تعیین جدول زمان بندی پرداخت سود نقدی ، بررسی صورت های مالی حسابرسی شده و اندوخته گرفتن تا ۱۰-۴۰ روز فرصت برای انتشار اطلاعیه دعوت به مجمع با حضور بیش از ۵۰ درصد سهام داران شرکت اتفاق می افتد . از نصف سهام داران حاضر حداقل ۲۵ درصد باید رای بدهند تا تصمیمات تصویب شوند .
مجامع عمومی فوق العاده
موضوعات اصلاح یا تغییر مواد اساسنامه شرکت، کاهش یا مجمع افزایش سرمایه و انحلال شرکت فقط در مجمع فوق العاده قابل رسیدگی است .
افزایش سرمایه چیست؟
سه نوع افزایش سرمایه داریم:
- از محل مطالبات و آورده نقدی که طی این افزایش سرمایه {حق تقدم} به سهامداران تعلق میگیرد و تا ۲ ماه حق تقدم ها قابل معامله هستند و سهامدار می تواند به ازای هر حق تقدم ۱۰۰۰ ریال پرداخت کند و طی ۶ ماه آتی به تعداد حق تقدم ها سهم به پرتفو اضافه می شود و نوسان حق تقدم بستگی به نوع بازاری دارد که سهم در آن فعالیت می کند . در غیر اینصورت ۴ ماه بعد شرکت حق تقدم های استفاده نشده را با نظارت سازمان بورس حراج می کنند و حق تقدم های فروخته شده ی افراد را به سهامداران پرداخت می کند.
- از محل سود انباشته یا همان محل سود های اندوخته گرفته یا انباشته است.
- افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی ها که باعث بروز رسانی صورت مالی سهم می شود و تا یک سال شرکت مشمول معافیت مالیاتی میگردد .
فیلترنویسی چیست؟
در بازار سرمایه به علت تعدد روز افزون شرکت ها پیدا کردن سهم با شرایط مورد نظر سرمایه گذاران و تحلیلگران نیاز به ابزاری دارد که بتواند تمامی بازار رو بررسی کند و سهام شرکت ها را براساس پارامترهای خاص از صافی مورد نظر فعالان بازار بگذاراند . فیلترنویسی در موارد پیشرفته مربوط به زبان جاوا اسکریپت است که در بستر سایت tsetmc در قسمت دیده بان بازار در بخش فیلتر فراهم شده است. بهتون پیشنهاد می کنیم دوره فیلتر نویسی همیار سرمایه را ببینید چون نکات بسیار مفید در مورد فیلتر نویسی بهتون میگیم که باید یاد بگیرید.
از جمله پارامترهای کاربردی در فیلترنویسی سرانه خرید و فروش اشخاص حقیقی و حقوقی و فیلترهای اندیکاتورها و اسیلاتورهای تحلیل تکنیکال هستند.
تعاریف بورس: صندوقهای سرمایه گذاری قابل معامله در بورس (ETF)
صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله در بورس به اختصار ETF یا به اصطلاح Found Tradable Exchange نوعی از صندوق های سرمایه گذاری هستند که از دارایی های گوناگوني ايجاد شده و واحدهای آن ها در طول روز مثل سهام در بازار معامله می گردد و ساختاری همانند صندوق سرمایه گذاری مشترک دارند؛ به اين معنا كه در طول ساعاتي که بازار معاملات سهام باز هست، مى شود از یک تا چند واحد یک صندوق ETF را خريداري كرد، یا حتي چند واحد را فروخت.
با خریداري ETF، پولتان را در صندوقی سرمایه گذاری میکنید که با كمك یک گروه مدیریت متخصص سعی میشود تا با فراهم آوردن پرتفویی از سهام و انواع اوراق بهادار سود بكنيد.
تعاریف بورس: صندوقهای سرمایه گذاری مشترک
صندوق های سرمایه گذاری مشترک يا به زبان ديگر Funds Mutual از مهم ترين سازو کارهای سرمایه گذاری در بازارهای مالی اند که فضاي بازار را از لحاظ بازده و ریسک برای سرمایه گذاران گوناگون مساعدتر می کنند. در کشورهای مدرن اغلب افراد اوراق بهادار را به شكل مستقيم معامله نمي كنند و در عوض پولهایشان را در صندوق های سرمایه گذاری مشترک پس انداز میکنند. ایده مهم این صندوق ها یکپارچه کردن پول های اندک و سرمایه گذاریشان توسط گروهي از مدیران متخصص و حرفه ای است.
تعاریف بورس: صندوق سرمایه گذاری شاخصی
هدف صندوق سرمایهگذاری مبتنی بر شاخص fund Index منطبق با پرتفوی عاملهكننده و شاخص بازار بورس است. صندوق سرمایهگذاری كه مبتنی بر شاخص است، به طور حتم منابع خودش را بر طبق الگوی مشخص شده برای یکی از شاخص های موجود در بازار، سرمایه گذاری مي شود.
شاخص ياد شده میتواند شاخص کل یا از ساير شاخص های بازار بورس باشد. در این صندوقها تنها هنگامي خرید و فروش سهام الزام می یابد که وجهی به دليل ورود سرمایه گذار تازه اضافه گردد یا به خاطر خروج یک سرمایه گذار كسر شود. آپشن اصلی صندوق های سرمایه گذاری مبتنی بر شاخص، هزینه های به نسبت اندک آن و حذف ریسک مدیریت صندوق هست.
اصطلاحات بورس: سبدگردانی Separately managed account
سبدگردانی یکی از اصطلاحات بورس است و همچنان که از اسمش هويداست، چیدمان درست داراییها در شكل یک سبد معين شده که مالکیت آن به طوركامل متعلق به سرمایه گذار است و میزان هر یک از سرمايهها و تايم معامله كردن آن ها هم بهدقت برعهده سبدگردان مشخص و پایش می گردد.
سبدگردانی پروسه اي است که طی آن شخص خبره در فرايند سرمایه گذاری با همکاری تیمی از تحلیل گران حرفه ای و برطبق ويژگياتي چون سطح ریسک پذیری و سرمایه هر سرمایه گذار سبدی ويژه از دارایی های سهام، اوراق مشارکت و سکه طلا برایش تشکیل ميشود و بهطور مداوم بر آن اعمال مدیریت و نظارت می کند.
مفاهیم اولیه بورس: دارایی تحت مدیریت (AUM)
دارایی تحت مدیریت يا به زبان ديگر Asset Under Management بيانگر ارزش بازاري كليه داراییهای مالی هست که یکنهاد مالی چون صندوق سرمایه گذاری، شرکت سرمایه جسورانه یا یک کارگزاری از سوي كاربرانش به مدیریت آن مي پردازد. دارایی تحت مدیریت اغلب مشخصه و معیاری از اندازه و پيروزي در زمينه هاي گوناگون شرکت مدیریت سرمایه گذاری هست.
شرکت های مدیریت سرمایه گذاری اغلب کارمزدهای خودشان را متناسب دارایی تحت مديريتشان مشخص می کنند، به همين خاطر دارایی های تحت مدیریت اين شركت ها به همراه متوسط نرخ های کارمزدشان مشخصه ي اصلی درآمدهای یک شرکت مدیریت سرمایه گذاری به حساب مي آيد.
جان مطلب روش های تحلیل:
تحلیل اقتصادی : در کدام دریاچه ماهی بگیریم.
تحلیل نقدینگی : چه زمانی آب بهترین ماهی ها را میاورد.
تحلیل بنیادی :کدام ماهی را بگیریم یا نگیریم.
تحلیل تکنیکال : چه زمانی ماهی بگیریم یا چه زمانی نگیریم.
روانشناسی بازار : دیگر ماهی گیران چه کاری انجام می دهند.
تحلیل کانسلیم : دسته های ماهی به کدام سمت حرکت می کنند.
درباره مهرناز سلطانی
نویسنده کتاب: ثروت نهفته در بورس ایران ،مدرس و مربی دوره های بورس و هوش مالی مقدماتی و پیشرفته ،بنیان گذار مجموعه همیار سرمایه ،تحلیگر و معامله گر بورس اوراق بهادار ،نویسنده روزنامه همشهری در حوزه بورس کارشناس رادیو اقتصاد سیما سخنران در سمینارها و همایش های مالی نگارنده بیش از 150 مقاله آموزشی در بازارهای مالی
نوشتههای بیشتر از مهرناز سلطانی
دیدگاهتان را بنویسید