شرکت پالایش نفت شیراز (شراز)

معرفی

شرکت پالایش نفت شیراز (شراز) در کیلومتر ۲۲ جاده‌ی شیراز- اصفهان واقع شده است. ظرفیت طراحی شده‌ی این پالایشگاه ۴۰۰۰۰ بشکه در روز معادل ۲ میلیون تن در سال می‌باشد. طبق طراحی خوراک نفت خام مورد نیاز به وسیله‌‌ی یک خط لوله‌ی۱۰ اینچی به طول ۲۳۰ کیلومتر از چاه‌های نفتی منطقه گچساران تأمین می‌شود. مراحل طراحی و ساخت این پالایشگاه از سال ۱۳۴۹ شروع شد و در سال ۱۳۵۲ به اتمام رسید و در همـان سال مورد بهره برداری قرار گرفت.سهام این شرکت در تابلوی بورسی شراز نام دارد.
شرکت جزو واحد های تجاری فرعی شرکت گروه گسترش نفت و گاز پارسیان و کنترل نهایی آن، شرکت سرمایه‌گذاری غدیر (وغدیر) میباشد.
شراز گروه فرآورده های نفتی، کک و سوخت هسته ای در بازار فرابورس طبقه بندی شده است . با احتساب شرکت پالایش نفت ستاره خلیج فارس در حال حاضر 10شرکت پالایشی کشور در حوزه نفت خام فعالیت مینماید که بر اساس ظرفیت پالایش نفت خام، شرکت پالایش نفت شیراز در مقام هشتم قرار گرفته است .
ظرفيت اسمي تقطير نفت خام شركت در زمان تأسيس 40 هزار بشكه در روز بوده است كه با اجراي ازدياد ظرفيت، هم اكنون اين رقم به 56 هزار بشكه در روز افزايش يافته است .
آخرين پروانه بهره برداري اخذ شده از وزارت صنايع و معادن براي توليد سالانه 21 ميليون بشكه ( حدود 55 هزار بشكه در روز ) فرآورده هاي نفتي صادر شده است .

3 موضوع از فعالیت اصلی شرکت پالایش نفت شیراز

1 )احداث، راه اندازي و بهره برداري از كارخانجات صنعتي بمنظور توليد، بازاريابي، فروش، صدور انواع مختلف
محصوالت نفتي، شيميايي و مشابه .
2 )دريافت ، معاوضه ( و خريد خوراك پالايشگاه ) نفت خام ، مايعات گازي ، گاز طبيعي و محصولات
جانبي پتروشيمي ( از شركت ملي نفت ايران ، شركت ملي پالايش و پخش فرآورده هاي نفتي ايران ، شركت
ملي گاز ايران و يا هر عرضه كننده داخلي و خارجي ديگر .
3 )انجام عمليات پالایش و فرآورش نفت خام و ساير هيدروكربورها ، ساختن فرآورده هاي نفتي از قبيل بنزين،
نفت سفيد، نفت گاز، نفت كوره، سوخت هواپيما و ساير مشتقات و فرآورده هاي جنبي .

سهامداران شراز

بیش از نیمی از سهام شیراز متعلق به گروه گسترش نفت و گاز پارسیان است. شرکت مدبران اقتصاد نیز از سهامداران عمده این شرکت است. در جدول زیر تمام سهامداران بالای یک درصد شیراز قابل مشاهده است.

محصولات شرکت پالایش نفت شیراز

شرکت پالایش نفت شیراز محصولات خود را تحت استاندارد های شرکت ملی پالایش و پخش فراورده های نفتی ایران تولید میکند و در صورت صلاحدید مسئولین زیربط در شرکت مذکور قادر به صدور برخی محصولات به خارج از کشور میباشد، اصلی ترین فروش صادراتی شرکت، نفت کوره است که بر اساس نرخ‌های جهانی ارزش گذاری می‌شود. مهمترین محصولات شرکت و کاربرد هریک از آن به شرح زیر میباشد :

بازار فعالیت شراز

در حال حاضر کانال توزیع پنج فرآورده اصلی بعلاوه سوخت های هوایی این شرکت شامل گاز مایع، بنزین، نفت سفید، نفت گاز ، نفت کوره و همچنین سوخت سبک و سنگین توسط شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی صورت میگیرد که یکی از شرکت های فرعی و وابسته به شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی است و سایر محصولات شرکت تحت عنوان فرآورذه های ویژه از طریق بورس کالا و بورس انرژی عرضه میگردد.

نمودار مقایسه ای پنج فراورده اصلی طی 5 سال اخیر

در حال حاضر رقبای اصلی این شرکت عبارتند از شرکت های پالایشی موجود کشور شامل شرکت های پالایش نفت آبادان ، اصفهان ف تهران،بندر عباس ، اراک، لاوان، کرمانشاه، تبریز و ستاره خلیج فارس که هر کدام از رقبای مذکور عمدتا تامین کننده فراورده های نفتی مربوط به حوزه خود بوده و سبب رشد روز افزون تقاضا نسبت به عرضه در موارد بسیار معدودی بر حسب برنامه اداره برنامه ریزی تلفیقی در بازار های مصرف یکدیگر وارد میشوند. شرکت پالایش نفت شیراز بطور میانگین حدود 3.3 درصد از کل نیاز فرآورده های نفتی کل کشور را تامین و مابقی آن توسط سایر رقبای موجود تامین میگردد. بلحاظ استراتژیک و انحصاری بودن محصولات تولیدی این شرکت در حوزه های تولید و مصرف و بلحاظ سیاست گذاری های کلان تولید و توزیع فراورده های نفتی در کشور فضای رقابتی درین صنعت حاکم نبوده و قیمت فرآورده های تولیدی تابع مقرات بازار آزاد نمیباشد .
مشتریان شرکت شامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران، شرکت نفت پاسارگاد، شرکت پتروشیمی شازند، شرکت معماران تجارت ، شرکت پتروشیمی و سایر مشتریان عمده…
همچنین از تامین کنندگان شرکت میتوان از شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ، خطوط لوله و مخابرات، تامین کنندگان مواد نفتی و تامین کنندگان کالا و خدمات نام برد.

تاثیر نرخ ارز بر عملکرد شرکت

معاملات شرکت در خصوص خرید نفت خام و همچنن فروش پنج فراورده اصلی و سوخت هوایی بر اساس نرخ تسعیر ارز در سامانه نیما تعیین و قیمت گذاری میگردد. با توجه به اینکه قیمت های نفت خام و فراورده ها متاثر از نرخ های جهانی نفت خام میباشد لذا افزایش نرخ تسعیر بهای خرید نفت خام از طریق افزایش نرخ فروش فراورده ها پوشش داده میشود . بنابر این نوسانات نرخ ارز تاثیر قابل ملاحظه ای در عملکرد شرکت ندارد.

عملکرد شرکت

تحلیل سود خالص

افزایش سود خالص نسبت به دوره مشابه سال گذسته ناشی از افزایش درامد های عملیاتی و کاهش بهای تمام شده که این دو عامل به ترتیب خود ناشی از افزایش نرخ فروش فراورده ها و اعمال 5 درصد تخفیف خرید نفت خام با دستور العمل خرید نفا خام با دستورالعمل نحوه قیمت گذاری نفت خام و فراورده اصلی سال جاری میباشد .

تحلیل فروش
مشاهده میشود که ارزش فروش فراورده ها در دوره جاری در مقایسه با دوره مشابه گذشته 154 ردرصد افزایش داشته است که ناشی از افزایش نرخ فروش فراورده ها در بازار خارجی و داخلی به دلیل بالا رفتن نرخ نفت خام در بازا های بین المللی در نتیجه کاهش اثرات ویروس کرونا و رونق اقتصادی و همچنین افزایش نرخ تسعیر ارز و تاثیر آن بر قیمت ریالی فراورده ها بوده است .
با توجه به ابلاغ دستورالعمل نحوه تعیین قیمت نفت خام و فراورده های اصلی در سال 1400 از طرف شرکت ملی پالایش پخش فراورده نفتی ایران مطابق با نرخ های فوب خلیج فارس مندرج در نشریه پلت انتظار میرود نوسانات نرخ نفت خام در بازار مذکور و تغییرات نرخ ارز در سودآوری شرکت تاثیر قابل قابل توجهی داشته باشد. ضمن اینکه بهای تمام شده و درامد های فروش تواما تحت تاثیر عوامل فوق قرار میگیرند، لذا همپوشانی موضوع فوق تا حدودی نوسانات نرخ ارزی را تعدیل خواهد نمود .
همانطور که از روند نمودار مشخص است نرخ ارز سه ماهه اول روند کاهش و در سه ماهه دوم سال 1400روند صعودی داشته است .

اهم نسبت های مالی

نسبت های نقدینگی شرکت در تمامی دوره های گذشته و جاری وضعیت مناسبی داشته و نشان دهنده این امر میباشد که شرک از نظر پرداخت تعهدات کوتاه مدت در وضعیت مطلوبی قرار دارد و بستانکاران یا اعتبار دهندگان بالقوه با ریسک وصول مطالبات مواجه نخواهند بود.

 
بررسی مقایسه ی نسبت بازده مجموع دارایی ها در شش ماهه اول سال جاری نسبت به دوره مشابه سال قبل علی رغم افزایش سود آوری شرکت در دوره جاری نسبت به دوره قبل لیکن به دلیل افزایش مبلغ دارایی ها باعث کاهش نسبت مذکور گردیده ایست .
بازده حقوق صاحبان سهام میزان کارایی یک شرکت در خلق سود خالص برای سهامدارن را بررسی مینماید کاهش این نسبت به دلیل افزایش ارزش حقوق صاحبان سهام به نسبت بیشتری از افزایش سود خالص دوره جاری نسبت به دوره مشابه سال گذشته میباشد .

مهمترین ریسک‌های تاثیرگذار بر شرکت

• تغییرات بهای مواد اولیه از جمله گاز، آب و غیره
• تغییرات نرخ جهانی ارز
• نوسان مربوط به بهای فروش اوره صادراتی
• نرخ‌های مصوب فروش محصولات از جمله اوره توسط دولت
• ورود شرکت‌های جدید داخلی و خارجی به عنوان تولیدکننده‌های اوره
• چالش‌های سیاسی و اقتصادی بین‌المللی
• سیاست‌گذاری‌های اقتصادی دولتی

طرح های توسعه ای

شرکت پالایش نفت شیراز در مرداد 1399 از واحد تصفیه نفتای سبک با هیدروژن خود به ارزش 15 میلیون دلار بهره برداری کرده است. این واحد برای تامین خوراک واحد ایزومریزاسیون خود که در انتهای سال 1400 برای تولید بنزین یورو 5 به بهره برداری می‌رسد، استفاده می‌شود. ارزش طرح واحد ایزومریزاسیون 42.4 میلیون دلار است. بهره برداری از واحد تصفیه، می‌تواند برای شرکت سودآور باشد و با بهره برداری از واحد تولید بنزین یورو 5 در سال 1400 می‌تواند سود بسیار چشم گیری را برای شرکت ایجاد کند. علاوه بر این، شرکت در سال 1401 قصد دارد تا واحد هیدروژن سازی (به ارزش 28.7 میلیون دلار) خود را بهره برداری کند.

محصول هیدروژن این واحد در واحد گوگرد زدایی (به ارزش 191.4 میلیون دلار) که در سال 1401 به بهره برداری می‌رسد، استفاده خواهد شد. واحد گوگردزدایی، باعث افزایش کیفیت نفت گاز تولیدی شرکت و ارتقای محصول به نفت گاز یورو 5 خواهد شد که انتظار می‌رود در فروش و سودآوری شرکت اثرات مثبتی داشته باشد. شرکت در حال احداث خط انتقال برق 230 کیلو ولتی به ارزش 12 میلیون دلار برای تامین بخشی از برق مورد نیاز واحدهای جدیدش است. این طرح تا سال 1402 به بهره برداری می‌رسد. علاوه بر این، شرکت در حال ساخت طرح کاهش و کیفی سازی محصول نفت کوره خود به ارزش 35 میلیون دلار است. این طرح تا سال 1403 به بهره برداری می‌رسد. این طرح باعث کاهش هیدروکربورهای سنگین به زیر 10 درصد خواهد شد. سبک شدن نفت کوره تولیدی کیفیت آن را افزایش می‌دهد و باعث ایجاد محصولات سنگین جدید در طیف محصولات شرکت خواهد بود. مجموع طرح‌های توسعه‌ای شرکت 324.5 میلیون دلار است. اگر شرکت در تامین سرمایه طرح های خود موفق عمل کند، (که این به سیاست‌های مالی هیئت مدیره و دولت بستگی خواهد داشت) برآیند تاثیرات طرح‌های توسعه‌ای شرکت، بسیار مثبت ارزیابی می‌شود.

نتیجه گیری

 با توجه به تغییرات نرخ ارز، نرخ‌های جهانی محصولات و مواد اولیه شرکت همچنین افزایش یا کاهش تحریم‌ها، میزان سودآوری و فروش محصولات شرکت متاثر خواهد شد .
با توجه به فرضیات در نظر گرفته شده درآمد شیراز برای سال 1400، حدود 13 هزار میلیارد تومان پیش‌بینی می‌شود. همچنین اگر بهای تمام‌شده این شرکت با در نظر گرفتن افزایش حامل‌های انرژی پتروشیمی، نرخ افزایش حقوق و دستمزد، و تورم حدود 4 هزار و 600 میلیارد تومان پیش‌بینی شود؛ سود خالص آن با کسر دیگر هزینه‌ها برای هر سهم 14.000 ریال محاسبه می‌شود. با توجه به قیمت روز نسبت P/E برای این سهم 4٫2 محاسبه شده که جزو ارزنده رین پی ای فوروارد های بازار لحاظ میگردد.

پیشنهاد می شود برای مطالعه و آشنایی با سهام هم گروه این سهم، گزارش بنیادی شبندر را مطالعه کنید.