تحلیل بنیادی شپنا
در تحلیل بنیادی شپنا (شرکت پالایش نفت اصهان) ابتدا به بررسی تاریخچه، سهامداران عمده، روند افزایش سرمایه و سپس بررسی گزارش‌ها و عملکرد آن و چشم انداز آتی و همچنین ارزش ذاتی سهم خواهیم پرداخت.
صنعت پالایشی
صنعت پالایش حدود 5 درصد از کل ارزش بازار سرمایه ایران را به خود اختصاص داده است در تیجه بررسی آن خالی از لطف نیست.
علاوه بر سهم بازار پالایشی ها، اهمیت تولید و توزیع فرآورده های نفتی در طول یک صد سال تاریخ صنعت نفت کمتر از تولید نفت خام در کشور نبوده است، با آغاز کار پالایشگاه آبادان در سال ۱۲۹۱ که اولین پالایشگاه نفت خام کشور است، زمینه استفاده از فرآورده های نفتی در بخش های مختلف صنعت، تجارت، حمل و نقل و مصارف خانگی همسو با توسعه اقتصادی کشور فراهم شد. به دنبال آن صنعت پالایشگاهی یکی از راهبردی ترین صنایع معرفی شد. در حال حاضر ۱0 شرکت پالایشی در ایران مشغول به فعالیت هستند که 6 شرکت از این شرکتها در بورس اوراق بهادار ایران معامله می شوند.
جایگاه شپنا در صنعت
یکی از ده شرکت برتر در حوزه پالایش نفت، شپنا می باشد که یکی از شش شرکتی می باشد که در بورس نیز پذیرش شده است. در سال 1398شرکتی که در جایگاه سوم از لحاظ دریافت میعانات گازی و خوراک نفت قرار گرفت، شپنا بود اما جایگاه نخست تولید محصول نفت گاز، جایگاه دوم گاز مایع، سوم در بنزین بنزين مقام چهارم و نفت سفيد مقام پنجم قرار دارد .
معرفی نماد شپنا
موضوع فعالیت شرکت پالایش نفت اصفهان :
انجام فعالیت پالایش و فرآورش نفت خام و سایر هیدروکربنها و ساخت فرآورده‌های نفتی مانند بنزین، نفت سفید، نفت گاز، نفت کوره و سایر مشتقات
فرایند تولید
پالایشگاه ها از نظر محصول تولیدی به 3 دسته قابل تقسیم هستند:
- پالایشگاه های سوخت که محصولاتی مانند بنزین، گازوئیل، گاز مایع و نفت سفید تولید می کنند.
- پالایشگاه های روغن ساز که محصول تولیدی آن ها روغن و روان کننده های سبکو سنگین است.
- پتروپالایشگاه که علاوه بر محصولات سوختی مواد اولیه واحد های پتروشیمی مانند آروماتیکها، اتیلن، بوتادین و … تولید می کنند.
مهم ترین عملیات در پالایشگاه، تقطیر نفت خام است که تفکیک و جدا سازی نفت خام به برشهای نفتی بر اساس اختلاف نقطه جوش فرآورده ها است و در برج تقطیر انجام می شود. سپس فرآیند های دیگری همچون رفرمینگ و ایزومری برای افزایش تعداد عدد اکتان بنزین و فرآیند های هیدروکراکینگ، الیگومری جهت بهبود خواص یا تغییر خواص فرآورده ها انجام می شود. در فرآیند تصفیه نیز حذف آلاینده ها از فرآورده های نفتی صورت می گیرد.
سهامداران شپنا
شرکت آوای پردیس سلامت و توسعه سرمایه رفاه نسبت به سایر سهامداران شپنا دارای درصد بیشتری از سهام این شرکت هستند. در ادامه برخی از سهامداران عمده شپناو ارزش هر یک به تاریخ 1401/04/30 آورده شده است.
| نام سهامدار | درصد سهم | تعداد سهام |
| شركت آواي پرديس سلامت-سهامي خاص- | 15.26% | 29,000,000,000 |
| شركت توسعه سرمايه رفاه-سهامي خاص- | 11.05% | 21,000,000,000 |
| شركت پالايش نفت جي-سهامي عام- | 4.74% | 9,000,000,000 |
| بانك صادرات ايران | 4.74% | 9,000,000,000 |
| بانك تجارت | 4.21% | 8,000,000,000 |
| شركت گروه مالي ملت-سهام عام- | 3.68% | 7,000,000,000 |
| صندوق سرمايه گذاري پالايشي يكم | 3.68% | 7,000,000,000 |
| شركت.س.صندوق بازنشستگي كشوري-سهامي عام- | 3.68% | 7,000,000,000 |
| شركت صادرفر-سهامي خاص- | 2.63% | 5,000,000,000 |
| شركت نفت سپاهان-سهامي عام- | 2.63% | 5,000,000,000 |
| شركت سرمايه گذاري اهداف-سهامي عام- | 2.11% | 4,000,000,000 |
| شركت گروه پتروشيمي تابان فردا-سهامي عام- | 1.58% | 3,000,000,000 |
| شركت س اتهران س.خ-م ك م ف ع- | 1.05% | 2,000,000,000 |
| شركت س اخراسان رضوي س.خ-م ك م ف ع- | 1.05% | 2,000,000,000 |
| تعداد کل سهام شرکت: | 100% | 190,000,000,000 |
افزایش سرمایه شپنا
سرمایه اولیه شرکت در بدو تاسیس، مبلغ ۱۰۰ میلیون ریال (شامل ۱۰۰۰ سهم به ارزش ۱۰۰۰۰۰ ریال) بود که طی چندین مرحله افزایش سرمایه، به مبلغ فعلی۱۳۹۴۷۴۴۵۸۲۴۷۰۰۰ ریال (شامل 139 میلیارد سهم به ارزش اسمی هر سهم ۱۰۰۰ ریال) رسیده است.
گزارش توجيهي هيأت مديره شد درشركت پالايش نفت اصفهان مورخ 6/11/1400 همراه با گزارش بازرس قانوني شركت در خصوص افزايش سرمايه شركت از مبلغ 139.474 ميليارد ريال به مبلغ 190.000 ميليارد ريال از محل سود انباشته تهيه و با صدور مجوز سازمان بورس و اوراق بهادار در تاريخ 1400/12/14 و متعاقباً با برگزاري مجمع عمومي فوق العاده 1401/1/24 افزايش سرمايه مذكور به تصويب رسيد و درتاريخ 1401/4/05 در اداره ثبت شركتها و مؤسسات غير تجاري اصفهان به ثبت رسيده است.
| تاریخ ثبت | سرمایه بعد از افزایش سرمایه | درصد | محل افزایش سرمایه |
| 26/07/1377 | 100 | ||
| 1383/02/06 | 249,555 | 249455% | از محل اندوخته مازاد تجدید ارزیابی دارایی های ثابت |
| 1385/05/23 | 1,713,345 | 586.56% | از محل مطالبات حال شده |
| 1386/12/26 | 4,162,258 | 142.93% | از محل مطالبات حال شده |
| 1393/01/21 | 10,000,000 | 140.25% | سایر اندوخته ها |
| 1394/07/05 | 20,000,000 | 100% | سود انباشته |
| 1398/11/23 | 51,000,000 | 155.00% | سود انباشته و سایر اندوخته ها |
| 1399/07/15 | 76,000,000 | 49.02% | سود انباشته و اندوخته طرح توسعه |
| 1400/10/15 | 139,474,458 | %83.5 | از محل مازاد تجدید ارزیابی دارایی |
تولیدات شرکت پالایش نفت اصفهان
همانطور که در ابتدا ذکر شد، شپنا در زمینه فراورده های نفتی از حمله بنزین فعال است. در زیر به محصولات تولیدی این شرکت اشاره شده است:
- بنزین
- نفت سفید
- نفت گاز
- نفت کوره
- گاز مایع
- حلال های ویژه
- روغن خام
- گوگر
- انواع سوخت هواپیما
- و سایر فرآورده های نفتی
فرآورده ها به عنوا ن ماده اولیه یا خوراک به مشتریان عمده شرکت و بخشی نیز در بورس کالا عرضه می شود. سایر فراورده های نفتی که مشمول خوراک صنایع کوچک هستند، از جمله نفتا، نفت سفید آیزوماکس و انواع حلال‌ها و… به طور مستمر در بورس کالا عرضه می شوند.
سبد محصولات شرکت پالایش نفت اصفهان
پالایش نفت اصفهان در سال ۱۳۹۹ در مجموع ۱۹میلیون متر مربع فرآورده نفتی تولید کرده است که ترکیب این محصولات به شرح رو به رو است:
| نام محصول | درصد تولید |
| گازوئیل | ۴۳% |
| بنزین | ۲۲% |
| نفت کوره | ۱۴% |
| وکیوم باتوم | ۹% |
| نفت سفید | ۱% |
| لوبکات | ۳% |
| گاز مایع | ۴% |
| نفتا | ۱% |
| آروماتیک | ۱% |
| حلال | ۱% |
| سایر | ۱% |
بعضی از محصولات این شرکت ها در بورس کالا عرضه می شوند .بیش از 60 درصد محصولات شرکت بنزین و گازوئیل بوده و در بین شرکت های صنعت پالایش شپنا و شبریز بیشترین بخش سبد محصول را به گازوئیل اختصاص داده اند، گازوئیل به نسبت دیگر محصولات انتظار تداوم رشد تقاضا و کرک اسپرد را داریم(تقاضای چین و هند، افزایش سفرها و حمل و نقل و همچنین نیروگاه های دیزلی)
مواد مصرفی مستقیم اصلی ترین بخش بهای تمام شده شرکت های پالایشی است که تشکیل دهنده قسمت عمده آن نفت است. برای محاسبه قیمت مواد مصرفی به پیش بینی مقدار و نرخ مواد نیازمندیم.
ضریب مصرف خوراک شپنا عدد یک است یعنی به طور معمول برای تولید هر بشکه محصول، به یک بشکه نفت نیاز است. در سال های گذشته نیز این عدد در مواد مصرفی همین حدود گزارش شده بود.
با استفاده از فرمول جدید در صورت سود و زیان برای نرخ ماده مصرفی دست خواهیم یافت
چشم انداز شرکت پالایش نفت اصفهان
افق 1405 ،شرکت پالایش نفت اصفهان یکی از هلدینگهاي موفق پتروپالایشی کشور خواهد بود.
در راستاي تحقق چشم انداز، تکمیل زنجیره ارزش پتروپالایشی در برنامه هاي استراتژیک شرکت عملیاتی گردید و سرمایه گذاري در سهام شرکت پتروشیمی اصفهان از طریق مزایده عمده غیرکنترلی شرکت فرابورس ایران، صورت گرفت. این سرمایه گذاري به طور حتم منافعی را براي هر دو شرکت به ارمغان خواهد آورد و با استفاده از پتانسیل هاي مشترك و مدیریت تعامل هاي فیمابین، آینده بهتري براي هر دو شرکت رقم خواهد خورد. این مهم (مدیریت و توسعه زنجیره ارزش) جهت تحقق چشم‌انداز در سالهاي آتی نیز مد نظر شرکت قرار خواهد داشت.
طرح توسعه شرکت پلایش نفت اصفهان
شرکت پالایش و پخش به علت گوگرد بالای 50 ppm، گازوئیل تولیدی شرکت پالایش نفت اصفهان را 5 درصد ارزا نتر خریداری می نماید.
با اجرای تصفیه گازوئیل با ظرفیت 100 هزار بشکه در روز ترکیبات گوگردی آن از بالای 7000 به 50 ppm می رسد.
تاریخ شروع طرح بهمن ماه 1393 بوده و پیشبینی میشود این طرح تا پایان تابستان 1401 به بهره برداری برسد.
هزینه برآوردی طرح 517 میلیون یورو می باشد.
افتتاح این طرح سبب بهبود کرک شپنا خواهد شد. در سطوح متفاوت کرک ها، درصد بهبود از 8 درصد تا 20 درصد، متفاوت می باشد.
تحلیل صورت های مالی شرکت پالایش نفت اصفهان
درآمد عملیاتی شرکت با رشد دلار و تورم افزایش یافته است و در 3 ماهه 1401 نسبت به مدت مشابه سال قبل، 126 درصد افزایش داشته است. این افزایش فروش، نشان‌دهنده توانمندی و قدرت شرکت است. ناشی از برآیند تأثیر افزایشی نرخ تسعیر دلار و افزایش نرخ فرآورده بوده است.
این شرکت درسه ماهه امسال فروش 94,087 میلیاردی تومانی را داشته است. در دوره مشابه سال گذشته توانسته بود 41,561 میلیارد فروش بزند. فروش دو سال مالی گذشته شرکت بر اعداد 213,078 و 110,955 میلیارد استوار بوده است.
حاشیه سود شپنا
- در سال مالی 1400 حاشیه سود شپنا برابر 9% بوده که در سه ماهه امسال برابر 19% است.
- سود ناخالص 3 ماهه 1401 در مقایسه با دوره مشابه افزایش 435 درصدی را به ثبت رسانده است.
- سود عملیاتی 3 ماهه نیز افزایش 462 درصدی و سود خالص افزایش 413 درصدی را در این مدت داشته است.
- حاشیه سود (زیان) عملیاتی از 7.26% به 18.03% و حاشیه سود (زیان) خالص از 6.16% به 13.96% افزایش یافته است.
- حاشیه سود ناخالص بهار و زمستان به ترتیب برابر با 18.9 و 11.7 درصد یوده.
- شرکت پالایش نفت اصفهان با توجه به طرح‌های توسعه خود (جهت تقطیر و حداکثر‌سازی محصولات سبک)، توانایی رشد و ارتقاء بیشتری را در سال‌های آتی داراست.
سود شپنا 1400
| روند سود به ازای هر سهم (ریال) (سودسازی) |
3 ماهه 99 | 6 ماهه 99 | 9 ماهه 99 | 12 ماهه 99 | 3 ماهه 1400 | 6 ماهه 1400 | 9 ماهه 1400 | 12 ماهه 1400 | 3 ماهه 1401 | گزارش منتهی به |
| ۱۸۲ | ۳۱۱ | ۶۱۷ | ۱,۰۶۴ | ۱۸۴ | ۳۲۴ | ۶۸۸ | ۱,۰۹۳ | ۶۹۱ | ریال |
از روند سودسازی 3 ماهه تحلیل سهم شپنا متوجه می شویم که نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد حدود 276 درصدی داشته است.
| سال 1395 | سال 1396 | سال 1397 | سال 1398 | سال 1399 | سال 1400 | |
| EPS | 573 | 891 | 2,539 | 559 | 1,953 | ۸۷۴ |
| DPS | 250 | 300 | 800 | 400 | 1200 | 650 |
پالایش نفت اصفهان در عملکرد سه ماهه توانسته است به ازای هر سهم 69 تومان محقق کند. سهم در سال مالی گذشته به ترتیب از فصل ابتدایی 13 ، 10 ، 27 و 37 تومان به ازای هر سهم گزارش کرده بود. سود سه ماهه رشد413 درصدی نسبت به دوره مشابه سال گذشته دارد. سال 1400 تقریبا 87 تومن سود ساخت و سه ماهه اول1400 معدل 80 درصد سال 1400 سود سازی کرد.
شپنا در مجمع 1401 به ازای هر سهم 65 تومان سود نقدی توزیع کرد.
برخی از نسبتهاي مالی مهم شرکت در تحلیل سهم شپنا:
برخي از نسبتهاي مالي مهم شركت كه ميتواند در تصميمگيري ذينفعان مورد استفاده قرار گيرد در تحلیل سهم شپنا بررسی شده است:
| 1395/12/29 | 1396/12/29 | 1397/12/29 | 1398/12/29 | 1399/12/30 | 1400/12/29 | شرح | |
| 1.55 | 1.51 | 2.50 | 1.36 | 2.98 | 1.65 | نسبت جاري | نسبت های نقدینگی
|
| 1.06 | 0.92 | 0.44 | 0.81 | 1.68 | 0.86 | نسبت آني | |
| %9.7 | 10.2% | 11.4% | 6.3% | 11.56% | 9.10% | حاشيه سود ناخالص | نسبت های سودآوری |
| %8.5 | 8.9% | 12.3% | 3.2% | 14.3% | 9.10% | حاشيه سود عملياتي | |
| %5.8 | 7.1% | 10.4% | 3.3% | 13.4% | 7.80% | حاشيه سود خالص | |
| %19.7 | 23.8% | 42.6% | 15.9% | 50.14% | 28.80% | بازده داراييها | |
| %33.4 | 37.8% | 55.7% | 27.5% | 66% | 44% | بازده حقوق صاحبان سهام |
روند نسبتهاي سودآوري شش سال گذشته نشان از توان سودآوري شرکت و موفقیت شرکت در تحصیل بازده میباشد. در سال 1398 به واسطه شیوع کرونا در پایان سال و افت شدید قیمتها، حاشیه سود شرکت و سایر پالایشیها با کاهش مواجه گردید. در سال 1399 بواسطه کاهش بحران، با افزایش سود مواجه بوده است.
نسبت بدهي (جمع بدهی ها / حقوق مالکانه) طی 5 سال گذشته مبين وضعيت شركت از نظر ساختار سرمايه ميباشد كه در جدول زير آمده است
| 1396 | 1397 | 1398 | 1399 | 1400 | (ميليارد ريال) |
| 18،419 | 28،132 | 75،293 | 71.072 | 201.990 | جمع بدهيها |
| 46.386 | 91.160 | 103.685 | 224.981 | 373.946 | جمع حقوق مالكانه |
| %40 | %31 | %73 | %32 | %54 | نسبت بدهي |
جریان نقدینگی شرکت پالایش نفت اصفهان
جريان ورودي نقدينگي شركت به طور عمده ناشي از فروش به صنايع همجوار، فروشهاي بورسي و دريافت تسهيلات بانكي و جريان خروجي نقدينگي عمدتاً ناشي از پروژههاي در دست اجرا، ماليات پرداختي و سود سهام تقسيمي ميباشد. پيشبيني جريان نقدينگي سال 1401، مبين كسري نقدينگي ميباشد كه بدين منظور استقراض از سيستم بانكي و ساير شيوه هاي تأمين مالي از جمله انتشار اوراق بدهي در دستور كار قرار دارد.
سرمایه در گردش شپنا
خالص سرمايه در گردش شركت كه با كسر بدهي هاي جاري از دارائيهاي جاري حاصل ميشود، در 3 ماهه اول سال 1401 رقمي در حدود 235.761 ميليارد ريال ميباشد.
نسبتهاي نقدينگي شپنا
نسبتهاي نقدينگي در واقع نشان دهنده توان شركت در پرداخت و تسويه بدهيهاي كوتاه مدت است. نسبت جاري شركت درسالهای گذشته نشان از توان مطلوب شركت در پرداخت بدهيهاي جاري دارد.
نسبتهاي سودآوري شپنا
نسبت هاي سودآوري بيانگر موفقيت شركت در تحصيل بازده، كارائي توليد، ايجاد سود از عمليات جاري و عملياتي و ميزان استفاده مؤثر از دارائي ها در تحصيل سود و بازده متناسب با آورده مالكان ميباشد. روند نسبتهاي سودآوري طي سال هاي گذشته نشان از توان سودآوري شركت و موفقيت شركت در تحصيل بازده ميباشد.
ارزش ذانی شپنا
به اختلاف قیمت بین یک بشکه نفت خام و یک بشکه فرآورده‌های حاصل از آن، کرک اسپرد گفته میشود. از نکات مهم در بررسی روند سودآوری پالایشگاه، توجه به کرک اسپرد محصولات شرکت است.
با توجه به عدم شفافیت نرخ‌های فروش شرکت در فرآورده‌های اصلی، فروش تماما داخلی شرکت، اختلاف معنادار نرخ های فروش با نرخ‌های اعلامی نشریه پلتس ( منبع معتبر نرخ های جهانی) ، شرایط تحریمی، تنها به گزارش وصورت های مالی منتشر شده توسط شرکت باید اکتفا کنیم اما برای بررسی قیمتی کرک اسپردها می توان از تشریه پلتس هم استفاده کرد.
- نسبت p/e فعلی : 4.92
- پیش بینی سود 1401 : 170 تومان (محتاطانه)
- نسبت p/e آینده نگر : 3.7
سلب مسئولیت
این گزارش جهت اطلاع رسانی تنظیم گردیده است و تمامی نظرات، بازتاب ارزیابی ها و داده هایی ست که تا این تاریخ انتشار یافته و امکان تغییر در آن وجود دارد. بدیهی ست هر گونه تصمیم سازی و استفاده از تمام یا بخشی از این مطالب بر عهده سرمایه گذاران محترم خواهد بود.
دیدگاهتان را بنویسید