تحلیل بنیادی شبریز

چشم انداز قيمت نفت خام :

با شيوع جهاني ويروس كويد 19 با كاهش بي سابقه تقاضاي نفت خام و فرآورده ها و بر هم خوردن تعادل قيمت ها در پايان سال 1398 و ادامه اين روند كاهشي در سال1399 مواجه هستیم.

با كاهش قيمت نفت خام و فرآورده ها در ماه های پاياني سال 1398 و ابتداي سال 1399 به دليل شيوع كرونا، فاصله قيمتی فرآورده ها و خوراک در مقياس واحد (هر ليتر) كاهش يافته است. به عبارت ديگر كرك اسپرد فرآورده ها كاهش يافته و در مواردي نيز منفی شده است.اين موضوع باعث كاهش قابل توجه درآمد فروش در ماههاي ابتدايي سال مي شود. اما پيش بينی مي شود با از سر گيري فعاليت های اقتصادی در دنيا و افزايش قيمت نفت خام، كاهش درآمد ماه‌های ابتدايی جبران شود .

تاریخچه پالايش نفت تبريز:

شرکت پالایش نفت تبریز (سهامی عام) به عنوان شرکت فرعی شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران تاسیس شد و در تاریخ ۲۵/ ۷/ ۱۳۷۷ در اداره کل ثبت شرکتها و مالکیت صنعتی تهران به ثبت رسیده است. شرکت در تاریخ ۳/۱/ ۱۳۸۷ به شرکت سهامی عام تبدیل و در تاریخ ۱/۶ /۱۳۸۷ در بورس اوراق بهادار تهران (تابلو اصلی بازار اول) با نماد شبریز پذیرفته شد و به تاریخ ۲۲ /۳/ ۱۳۹۰ مرکز اصلی شرکت از تهران به تبریز انتقال یافت. در تاریخ ۲۰/ ۳/ ۱۳۹۲ در اداره ثبت شرکتها و مالکیت صنعتی تبریز به ثبت رسید. در حال حاضر شرکت پالایش نفت تبریز جزء واحدهای تجاری فرعی شرکت گروه گسترش نفت و گاز پارسیان سهامی عام است. شرکت مذبور واحد تجاری نهایی گروه است. نشانی مرکز اصلی کارخانه آذربایجان شرقی- شهرستان تبریز بخش مرکزی شهر تبریز- جاده تبریز آذرشهر- جاده اختصاصی پالایشگاه طبقه همکف می باشد.

معرفی شرکت:

نام شرکت: پالایش نفت تبریز

نماد بورسی: شبریز

سال تاسیس: 1352

پذیرفته شدن در بورس: آبان 1389

بازار: بازار اول (تابلوی فرعی) بورس

موضوع فعالیت: تولیدی_بازرگانی

گروه: فرآورده‌های نفتی، کک و سوخت هسته‌ای

محصولات و خدمات:

نفت کوره

نفت گاز

بنزین یورو 4

وکیوم باتوم

گاز مایع

سهامداران (عمده):

شرکت گروه گسترش نفت و گاز پارسیان 49.5 درصد

شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی 12.48درصد

صندوق سرمايه گذاري پالايشي يكم3.66 درصد

شرکت سرمایه گذاری هامون سپاهان 3.27 درصد

شركت س اتهران س.خ-م ك م ف ع-1.37 درصد

شركت س اخراسان رضوي س.خ-م ك م ف ع-1.10 درصد

اعضای هیئت مدیره ی شرکت:

حیدر شمسی-نایب رئیس هیئت مدیره-فوق لیسانس.

حسین شهریاری مرغچوئیه-رئیس هیئت مدیره-فوق لیسانس.

صادق وقفی محبی-عضو هیئت مدیره-لیسانس.

ساوش درفشی- عضو هیئت مدیره-دکتری.

غلامرضا باقری دیزج-عضو هیئت مدیره-فوق لیسانس.

موضوع فعالیت:

شرکت پالایش نفت تبریز در صنعت فرآورده های نفتی، کک و سوخت هسته ای فعالیت می کند. این شرکت، فعالیت خود را در زمینه پالایش نفت خام و تولید فرآورده‌های نفتی از سال ۱۳۵۶ آغاز نمود و هم اکنون حدود 6.5% از فرآورده‌های نفتی مورد نیاز کشور را تولید می‌نماید.

شرکت پالایش نفت تبریز در حال حاضر فرآورده‌های گوناگونی را به بازار ارائه می‌نماید که از میان آن‌ها میتوان به گاز مایع، بنزین، نفت گاز، نفت کوره، نفت سفید سوخت جت، انواع حلال، بنزن، نفتا، گوگرد، وکیوم باتوم، قیر و روغن اشاره نمود.

دسته بعدی فرآورده‌های ویژه (فرعی) بوده که شامل وکیوم باتوم، نفت سفید ویژه، نفتا و روغن پایه می‌شود. این محصولات به تولید کنندگان به عنوان خوراک و در بورس کالا فروخته می‌شود.

مبلغ فروش محصولات اصلی به شرکت به صورت مستقیم پرداخت نشده و با مبلغ خرید نفت از شرکت ملی پخش تهاتر می‌شود. اما فروش محصولات فرعی بطور مستقیم به شرکت پرداخت می‌شو

در حال حاضر با احتساب پالایشگاه ستاره خلیج فارس ده شرکت پالایش نفت در کشور وجود دارند که ظرفیت پالایشی این شرکت‌ها حدود

۲ / ۲ میلیون بشکه در روز است. در این میان تنها ۶ شرکت پالایش نفت در بورس و فرابورس پذیرفته شده است.

شرکت پالایش نفت تبریز با ظرفیت پالایش روزانه ۱۱۰ هزار بشکه و با احتساب پالایشگاه ستاره خلیج فارس که عمده خوراک آن میعانات گازی است، در جایگاه هفتم قرار دارد.

فعالیت های اصلی به شرح زیر می باشد:

• راه اندازی کارخانه جات صنعتی با هدف صادرات محصولات شیمیایی و فروش، بازاریابی و…
• خرید، فروش و یا معاوضه ی پالایشگاه با شرکت های نفتی داخلی و خارجی
• تولید فراورده هایی مانند نفت، بنزین و …
• انجام عملیات های پالایش انواع هیدروکربن ها
• انجام هرگونه عملیات به منظور عرضه مواد مندرج در اساسنامه

فعالیت های فرعی به شرح زیر می باشد:

• همکاری با اشخاص حقیقی و حقوی خارج و داخل کشور برای راه اندازی شرکت ها.
• واردات و صادرات از خارج کشور و خرید و فروش محصولات به خارج یا داخل کشور.

طرح‌های توسعه‌ای:

• احداث برج خنک کننده جدید

احداث این برج، تاثیر بسزایی روی واحد پشتیبانی گوگرد زدایی از نفت و گاز دارد که طبق براوردها سال 99 بهره برداری می‌شود.

• ساخت و نصب 3 دستگاه مخزن قیر

برای ذخیره سازی قیر تولیدی شرکت استفاده می‌شود و براورد شده در سال 99 به بهره برداری برسد.

• واحد گوگرد سازی جدید (SRP)

این واحد تا سال 1400 به بهره برداری می‌رسد.

• واحد بازیافت گازهای انتهای گوگرد سازی (TGT): بهره برداری تا 1400

خالص سازی هیدروژن PSA خالص سازی هیدروژن برای تولید نفت و گاز یورو 4 و 5

اهداف شرکت:

شرکت برای اهداف استراتژیک و  افق چشم انداز پنج ساله خود، پروژه‌هایی را تعریف، اجرا و یا بهره برداری کرده است. این پروژه‌ها حاصل برنامه ریزی عملیاتی شرکت می‌باشند.

• پروژه احداث واحد گرانول سازی گوگرد
• پروژه احداث واحد بازیافت گازهای ارسالی به مشعل
• پروژه خرید، نصب و راه اندازی تجهیزات پایش و اندازه گیری آنلاین آنالایزرهای زیست محیطی بر روی دودکشهای کوره‌ها و هوای محیطی
• پروژه احداث واحد تصفیه نفت و گاز
• پروژه واحد ایزومریزاسیون نفتا
• پروژه احداث واحد بازیافت گازهای انتهایی واحد گوگردسازی

سیاست‌های دولت در برهه‌های مختلف سال می‌تواند در روند سودسازی این پالایشگاه تاثیر بگذارد. شرکت برای تامین مالی سال 99 هیچ برنامه‌­ای جهت اخذ تسهیلات مالی ندارد و این نشان می‌دهد که شرکت توان مالی کافی برای پرداخت هزینه‌ها را پیشبینی کرده است و با توجه به تورم موجود در کشور و افزایش هزینه‌های عمومی، نشان دهنده قدرت نقدینگی شرکت است.

ظرفيت پالايشگاه های کشور به شرح نمودار زير است:

طبق نمودار فوق، شركت پالايش نفت تبريز با ظرفيت پالايش روزانه 110 هزار بشكه و با احتساب پالايشگاه ستاره خليج فارس كه عمده خوراك آن ميعانات گازي است، در جايگاه هفتم قرار دارد.

شركت پالايش نفت تبريز، از منظر توليد محصولات اصلي در جايگاه چهارم صنعت پالايش نفت بورس و فرابورس قرار دارد.

تمامی فروش پالایشگاه تبریز، داخلی بوده و عمده محصولی که به فروش می‌رساند به ترتیب: نفت، گاز، بنزین و نفت کوره است که بر اساس نرخ‌های جهانی قیمت گذاری می‌شوند.

مقایسه شرکت با سهام هم گروهش:

با توجه به ماهيت خاص صنعت پالايش نفت كشور، رقابت چنداني در فروش فرآورده هاي نفتي ميان اين شركت ها وجود ندارد. زيرا مشتري عمده فرآورده هاي پالايشگاه های داخلي دولت است.

نكته مهم در بحث سودآوري اين است كه افزايش يا كاهش فروش پالايشگاه ها عمدتا تابع قيمت نفت خام و نرخ ارز است. روندهاي گذشته نيز حكايت از اين موضوع دارد كه فروش پالايشگاه ها هم راستا با هم، كاهش يا افزايش مي يابد. در نتيجه در زمينه ايجاد درآمدهاي عملياتي تفاوت خاصي ميان شركت هاي صنعت وجود ندارد.

ميزان توليد فرآورده هاي اصلي پالايش نفت تبريز در ميان شش شركت موجود در صنعت، در پايان آذر ماه سال 1399 به شرح زير است:

شركت پالايش نفت تبريز، از منظر توليد محصولات اصلي در جايگاه چهارم صنعت پالايش نفت بورس و فرابورس قرار دارد.

ریسک های شرکت:

ريسك نقدينگي؛

ناتواني شركت در پرداخت تعهدات كوتاه مدت، افزايش فروش فرآورده هاي ويژه، اخذ تسهيلات بانكي، انتشار اوراق، صكوك، محدوديت تقسيم سود و كاهش كوتاه مدت مخارج سرمايه اي وپيگيري مستمر جهت دريافت مطالبات

ريسك تامين مالي؛

عدم توانايي در تامين مالي پروژه ها به منظور نوسازي تجهيزات و بهبود كيفيت، پروژه هاي متعددي در شركت در دست اجرا است. عدم تامين مالي اين پروژ هها اتمام به موقع آن را دچار چالش اساسي خواهد كرد. در حال حاضر اين ريسك با افزايش سودآوري شركت كنترل شده است.

ريسك عملياتي؛

توقف ناخواسته در عمليات شركت به روزرساني و نوسازي تجهيزات توليدي قديمي و استفاده از فناوري روز دنيا در همين راستا مذاكرات با گروه هاي بين المللي در راستاي انعقاد قراردادهاي نوسازي صورت پذيرفته است.

ريسك فروش نوسانات ايجاد شده در بازار؛

این ریسک ميتواند بر سطح تقاضا تاثيرگذار باشد. با توجه به نياز شديد بازار داخلي و بي نالمللي به فرآورده هاي توليدي شركت انتظار م يرود اين ريسك تاثير قابل ملاحظه اي بر عمليات شركتنداشته باشد. علاوه بر اين بخش عمده اي از محصولات توسط دولت خريداري مي شود كه ريسك فروش را به حداقل مي رساند.

ريسك فناوري

كهنگي و منسوخ شدن تجهيزات توليدي شركت؛ انعقاد قراردادهاي مختلف با متخصصان داخلي و خارجي به منظور به روز رساني تجهيزات توليدي از اقدامات شركت در راستاي كنترل اين ريسك خواهد بود.

ريسك سياسي

ريسك ناشي از تحريم هاي بين المللي كه انعقاد قراردادهاي بين المللي شركت را دچار محدوديت مي سازد. محدوديت در گشايش اعتباري اسنادي طرح ها موضوعي بوده است كه در گذشته نيز گريبانگير شركت شده است. بخش عمده اي از تجهيزات طرح هاي توسع هاي شركت به صورت بي نالمللي تهيه م يگردد كه در صورت عدم همكاري آنها مشكلاتي گريبانگير شركت خواهد شد.

بررسی عملکرد:

عملکرد در سال های گذشته:

این سهام در آبان ماه سال 1389 در بازار بورس عرضه شد که قیمت سهم آن حدودا 9 تومان بود.

این سهام تا اول سال 1390 به17 تومان هم رسید ولی تا اواسط همان سال قیمت هر سهم آن به 12 تومان رسید. ولی با یک رشد خوب تا آخر سال 1390 به قیمت 28 تومان هم رسید.

این بالا و پایین شدن قیمت نشان از نوسانات بالای این سهام است.

سهام شبریز تا اواسط سال 1391 در بازه ی 20 تا 30 تومانی در حال چرخش بود ولی در نیمه ی دوم سال 1391 رشد چشمگیری داشت به طوری که قیمت هر سهم آن در آخر سال 1391 به 100 تومان هم رسید.

دلیل بسته شدن این سهام در سال 1393 به خاطر سود زیاد این سهام بوده است. چرا که قیمت هر سهم آن از 9 تومان به 270 تومان هم رسید. (3000 درصد سود)

در ابتدای سال 97 تا اواسط همان سال این سهم رشد چشمگیری داشت و قیمت هر سهم آن به 750 تومان هم رسید. همیشه بعد از سود خوب یک شرکت یک مقدار ریزش هم طبیعی است و قیمت هر سهم آن در آخر سال 1397 به 490 تومان برگشت.

این سهام هم مانند باقی سهام ها رشد چمگیری در سال های 98 و 99 داشته به طوری که قیمت هر سهم آن در اواخر سال 1398 به 1500 تومان هم رسیده بود.

در سال 1399 در 11 ماهه سال این سهم 45درصد سود کرده است و قیمت هر سهم آن به 2911 تومان رسیده است.

وضعیت شرکت در دوره های سه ماهه

سودها و مبالغ درج شده به صورت فصلی ( نه به صورت تجمعی) از ابتدای سال جاری به شرح ذیل می باشد:

سه ماهه اول:

فروش: 3871 میلیارد تومان

زیان ناخالص: 268 میلیارد تومان

سایر درامدها(برگشت ذخیره موجودی): 737 میلیارد تومان

سود هر سهم: 32 تومان برای هر سهم

سه ماهه دوم:

فروش: ۷۵70 میلیارد تومان

سود ناخالص: 716میلیارد تومان

سایردرامدها: ۲30 میلیارد تومان

سود هر سهم: 705 برای هر سهم

شرکت در در سه ماهه دوم از لحاظ عملیاتی سودده شده

سه ماهه سوم:

فروش:   10107 میلیارد تومان

زیان ناخالص: 1552 میلیارد تومان

سایر درامدها(برگشت ذخیره موجودی) -10:  میلیارد تومان

سود هر سهم:  1202 تومان برای هرسهم

بازده دارایی ROA

بازده حقوق صاحبین سهامROE

فروش تجمیعی

حاشیه سود خالص و ناخالصMargin

حاشیه سود شرکت نسبت به 3 ماهه گذشته افزایش یافته است که نشان از عملکرد مثبت شرکت در روند سود سازی دارد.

حاشیه سود عملیاتی Ebit

روند حقوق صاحبان سهام

روند سرمایه در گردش Working capital

دفعات پر و خالی شدن انبار – گردش کالا

هزینه سرمایه گذاری capex

شرکت  پالايش نفت تبريز در گزارش نه ماهه خود و با رشدی ۶۹ درصدی ۹ ماهه ۲۴۶۷ ریال سود محقق کرده است. گزارش بسیار خوبی برای شبریز است  چرا که سهم  1265 ریال در 6 ماهه حسابرسی شده محقق کرده بود این عدد  بدون سود سرمایه گذاری ها و سود پتروشیمی تبریز  لحاظ شده است.

طی فصل پاییز درآمد عملیاتی شرکت با بهترین عملکرد فصلی 33.5 درصد افزایش و بهای تمام شده فصل پاییز نیز ۲۵ درصد افزایش نسبت به فصل قبل داشته و سبب افزایش حاشیه سود ناخالص شرکت طی این فصل شده است. با حاشیه سود ۱۵ درصدی بالاترین حاشیه سود فصلی طی نه ماهه سال جاری بوده است.

در عملیاتی شرکت در شش ماهه به سود ناخالص ۷۵۰ میلیارد تومانی رسیده بود که این عدد در نه ماهه به ۲۳۰۲ میلیارد تومان رسید.یعنی این سه ماهه بیش از دو برابر شش ماهه اول سود ناخالص داشته و عملیاتی بسیار خوب کار کرده است. به عبارتی، سود عملیاتی این شرکت 66.5% افزایش نسبت به گزارش قبلی را نشان می دهد.

سود خالص نیز 70.5% افزایش نسبت به گزارش قبلی را نشان می هد .

سود هر سهم شرکت در شش ماهه ۱۲۶ تومان بود که ۹۶ تومان ان برگشت ذخیره بود . حالا در نه ماهه به سود ۲۴۷ تومانی رسیده است

سود هر سهم گزارش شده در سه ماهه سوم  برابر با 1,202 ريال می باشد در حالی که این مقدار برای سه ماهه دوم 705 ريال بوده که نشان دهنده افزایش سود سازی در این سه ماه به مقدار 59.41% نسبت به سه ماهه دوم می باشد .

میانگین نرخ تسعیر ارز در فصل بهار 145,530 و در فصل تابستان 189,066 و در فصل پاییز 252,977 ریال بوده و میانگین نرخ تسعیر ارز طی نه ماهه نیز 195,858 ریال بوده است.

مقایسه عملکرد پالایش نفت تبریز در دوره 9 ماهه منتهی به پایان آذرماه99 با عملکرد مدت مشابه سال گذشته:

• با مجموع درآمد عملیاتی 21 هزار میلیارد تومان و بهای تمام شده 19 هزار میلیارد تومانی به ترتیب افزایش 23 و 24 درصدی را نسبت به مدت مشابه سال قبل رقم زد. علت اصلي كاهش مقداري فروش در دوره مشابه سال قبل، انجام تعميرات اساسي واحد هاي پالايشي و توقف توليد به مدت تقريبي يك ماه در ماههاي فروردين و ارديبهشت سال 1398 مي باشد.
• سود ناخالص شرکت با افزایش 20 درصدی در مقایسه با پارسال برابر 2302.4 میلیارد تومان گزارش شده است.
• با توجه به افزایش قابل توجه سایردرآمدها ، سود عملیاتی 3131 میلیارد تومان برآورد شده و رشد 70 درصدی را نشان می‌دهد.
• سود خالص نیز برابر 2466.8 میلیارد تومان بوده و افزایش 69 درصدی را رقم زده است. سود خالص شركت درنه ماهه اول سال 1399 نسبت به دوره مشابه سال گذشته افزايش 69 درصدي دارد. اين افزايش عمدتا ناشي از برگشت ذخيره كاهش ارزش فروش براي موجودي هاي پايان دوره شركت مي باشدكه در پايان سال 1398 منظور گرديده بود.
• بدین ترتیب سود خالص به ازای هر سهم 246.7 تومان محقق شده است.
• دارايي هاي غيرجاري شركت در 30 آذر سال 1399 نسبت به دوره مشابه سال گذشته تغييري در حدود 12 درصد را تجربه كرده است. ليكن انتظار مي رود در سال هاي آتي با توجه به حجم مخارج سرمايه اي شركت ميزان دارايي هاي غيرجاري شركت با رشد روبه رو شود. دارايي هاي جاري شركت نيز نسبت به دوره مشابه سال گذشته حدود 20 درصد افزايش داشته است.
• در طي ماه هاي اخير با توجه سياست شركت، تسويه ماليات پرداختني و بدهي هاي شركت در دستور كار بوده است.
• بهاي تمام شده درآمد هاي عملياتي شركت در قياس با دوره مشابه سال گذشته 24 درصد افزايش داشته است كه اين امر علي رغم كاهش 44 درصدي نرخ نفت خام عمدتا ناشي از افزايش مقدار مصرف نفت خام به تبع افزايش مقدار توليد در نه ماهه اول سال 1399 مي باشد.
• هزينه هاي اداري، عمومي و فروش شركت افزايش 39 درصدي را در قياس با دوره مشابه سال گذشته نشان مي دهد. اين امر ناشي از افزايش سطح عمومي قيمت ها بوده است.
• هزينه هاي مالي شركت با كاهش 95 درصدي در نه ماهه اول سال 1399 نسبت به دوره مشابه سال گذشته به مبلغ 4 ميليارد ريال رسيده است. شركت در طي سال اخير كليه تسهيلات دريافتي را تسويه نموده است. لذا كاهش هزينه هاي مالي هم راستا با سياست تسويه تسهيلات مالي است.

تركيب فروش فرآورده هاي ويژه و اصلي (واحد به متر مكعب)

روند سود به ازای هر سهم (ریال)

همانطور که از نمودار فوق مشخص است، روند سود سازی سهم روبه افزایش است. درنتیجه پیش بینی می شود که عملکرد شرکت در 3 ماهه چهارم نیز مثبت باشد.

اطلاعات سود تقسیمی شرکت

ارزش شرکت

در حال حاضر EPS TTM شرکت 2,008 ریال (سود 12ماهه چهار فصل اخیر) می باشد که 23 درصد کمتر از سود نه ماهه شرکت می باشد که دلیل آن زیان شرکت در سه ماهه چهارم سال گذشته می باشد.

از این رو p/e تابلو سهم 14.5 می باشد که با فرض اینکه شرکت بتواند متوسط سود سه فصل اخیر را در فصل چهارم نیز محقق نماید p/e سهم حدود 7 خواهد بود. شرکت اعلام کرده است پیگیر پذیرش پتروشیمی تبریز می باشد.

سود به ازای هر سهم تا پایان سال مالی جاری نیز، 3669 ریال برآورد می‌گردد.

انتظار بر اين است كه با افزايش نرخ ارز و فرآورده هاي توليدي شركت، شاخص های كليدی عملكرد از قبيل بازده دارايی و بازده حقوق صاحبان سهام رشد قابل توجهي داشته باشد. براساس اين انتظارات بهبود شاخص هاي نقدينگي شركت خصوصا نسبت جاري نيز محتمل است.