تاثیر ویروس کرونا بر بورس جهان و ایران

با شیوع جهانی ویروس کرونا علاوه بر جان انسانها بازارهای جهانی هم به شدت تحت تاثیر این ویروس قرار گرفته اند. کاهش ۱۵٪ ارزش نفت و افزایش قیمت جهانی طلا و افت شدید بازارهای سهام فقط قسمتی از این اثرات بوده است.

چین گزارش داده است که یک کاهش جدی در تعداد مبتلایان این کشور وجود دارد. و همچنین تاکید کرده که برای حمایت از اقتصاد این کشور به دنبال کاهش نرخ بهره است. آنطور که محققان دریافته اند ویروس کرونا در حال حاضر بسیار سریعتر از آنچه قبلا باور داشته اند انجام می شود بر اساس این گزارش، شاخص MSC1 ، ۰٫۳ درصد کاهش یافت که افت شاخص KOSPI کره جنوبی و هنگ کنگ در این کاهش تاثیر داشتند. شاخص آتی S&P500 نیز با کاهش مواجه شد و معاملات آتی سهام اروپا نیز افت ۰٫۲ درصد را نیز تجربه کردند. در دیگر موارد ارزهای دلار استرالیا گرفته تا روپیه هند تحت فشار و نگرانی از تاثیر ویروس کرونا قرار گرفته و پول ها به سمت دلار هدایت شده است.

کارشناسان تحلیل بازار هنگ کنگ اعلام کرده اند در حال حاضر بازار برگشت به عقب داشته چرا که مقامات هنوز اقدام جدی درباره تزریق محرک ها به اقتصاد انجام نخواهند داد تا اینکه مطمئن شوند این ویروس کاملا متوقف شده است تا زمانیکه مردم در خانه خود نشسته اند هیچ اتفاق مهمی نخواهد افتاد چرا که آنها نمی توانند پول را در بازار به گردش بیندازند و از آن استفاده کنند. هرچند ورود جدی بانک مرکزی چین به بازارهای مالی این کشور برای جلوگیری از هرج و مرج بیشتر موجب دلگرمی معامله گران شده است علاوه بر تزریق حدود ۲۴۰ میلیارد دلار منبع ارزی به بازار، بانکهای دولتی و مقام های مختلف محلی چین از ارائه حدود ۲۰۰ میلیارد یوان تسهیلات به بنگاه های کوچک و متوسط خبر داده اند.

در حوزه جنگ تجاری به نظر می رسد پس از توافق نسبی با چین به دنبال امضای فاز نخست توافق تجاری پس از ۱۷ ماه اختلاف گسترده، اکنون توجه آمریکا معطوف به اتحادیه اروپا شده است.آمریکا تاکنون با ژاپن، کانادا،مکزیک، برزیل، آرژانتین و کره جنوبی بر سر پیمان تجاری جدید که هدف آن کاهش کسری حساب تجاری این کشور و افزایش واردات محصولات آمریکایی است به توافق رسیده و با چین نیز فاز نخست توافق را امضا کرده است که طبق آن چین متعهد به افزایش ۲۰۰ میلیارد دلاری واردات خود از آمریکا طی سه سال شده است.

واردات خزانه داری آمریکا در بیانیه ای اعلام کرد تعرفه وارداتی این کشور از محصولات هوایی ساخت کشورهای عضو اتحادیه اروپا که مشخصا شرکت ایرباس را هدف قرار می دهد از ۱۰ درصد به ۱۵ درصد افزایش داده است. این وزارتخانه همچنین از احتمال افزایش تعرفه بر روی واردات برخی محصولات اروپایی به میزان ۲۵ درصد در صورت نرسیدن به توافق بر سر مسائل تجاری خبر داده است.

انتظار می رود که با توجه به تداوم تعطیلی بخش بزرگی از اقتصاد چین و تعلیق فعالیت شرکتهای خارجی در این کشور، خسارتهای اقتصادی ناشی از این ویروس بر اقتصاد جهانی کماکان ادامه داشته باشد. همچنین ویروس کرونا در روزهای اخیر در صدر توجهات معامله گران قرار دارد چرا که مطمئنا رشد اقتصادی بخش بزرگی از جهان تحت تاثیر آن قرار خواهد گرفت. شاید با توجه به روند کاهش سرعت شیوع بیماری بتوانیم امیدوار باشیم که این اوضاع زودتر تمام شود.

روند تاثیرگذار کرونا بر بورس ایران:

تجربه همزمان شیوع ویروس کرونا و قرار گرفتن در لیست سیاه FATF بورس تهران را در موقعیت جدیدی قرار داده است و در این میان بار دیگر آن دسته از سهامداران که با شتاب راه خروج از سهام را در پیش گرفتند بازندگان معاملات روزهای اخیر به شمار می آیند. خروج از سهام بدون توجه به جریان معاملات، میزان ورود نقدینگی و ارزش داد و ستدها سبب شد تا بسیاری از سهامداران دارایی های سهامی خود را در کف قیمتی واگذار کنند. حال آنکه در بسیاری از نمادها و در مدت زمانی کوتاه، چرخش قدرتمند روند باعث شد صعود قیمتها بعضا به تشکیل صف های خرید منجر شود. در حال حاضر موقعیت فعلی بازار سهام اگرچه با ریسک های جدید مواجه است با این حال همچنان در محدوده پیش بینی ناپذیری سیر می کند و برآورد قطعی از مسیر آن می تواند سهامداران را به اقدامات هیجانی بکشاند.

نمادهای صادرات محور از رشد جا مانده اند:

ارزش بورس های جهانی از زمان شیوع ویروس کرونا بیشتر از ۱٫۵ هزار میلیارد دلار کاهش یافته، البته شاخص کل بورس تهران حدود ۲۰ درصد رشد داشته که در روزهای معاملاتی اخیر نمادهای صادرات محور از این مقدار رشد عقب مانده اند.

با کاهش قیمت جهانی نفت، قیمت نمادهای پتروشیمی کاهش یافت.

با کاهش قیمت جهانی نفت، نمادهای پتروشیمی تحت تاثیر قرار گرفتند و قیمت آنها کاهش چشمگیری یافت. به علاوه قیمت برخی از فلزهای پایه که تحت تاثیر شیوع ویروس کرونا کاهش یافته بودند باعث شد تا شرکت های فلزی در بورس تهران از رشد ۲۰ درصد شاخص جا بمانند. همچنین کرونا بیشتر نمادها در سه گروه فلزات اساسی،پتروشیمی ها، کانی های فلزی را تحت تاثیر قرار داده و این ۳ گروه بزرگ بورس تهران را منفی کرده است.

ورود نقدینگی تاثیر منفی کرونا را در بورس ایران خنثی کرد.

اما با ورود نقدینگی بسیار زیاد در ماه های گذشته نیروی محرک رشد بورس شده و باعث شده که تبعات جهانی ویروس کرونا نتواند بازار سهام را تحت تاثیر قرار دهد.

همچنین به گزارش فارس به نقل از رویترز، ارزش سهام بازارهای آسیایی با شیوع گسترده ویروس کرونااوضاع خوبی ندارد. سهام بازارهای آسیا و همچنین ارزش پول این منطقه با افزایش تعداد مبتلایان، همچنین در کره جنوبی و ژاپن کاهش یافت. چرا که سرمایه گذاران ترجیح دادند برای حفظ سرمایه های خود در بخش های دیگر سرمایه گذاری کنند.

در رابطه با بیماری COVID-19 و اثر آن بر بازارهای مالی ۲ نکته را به صورت همزمان باید مد نظر قرار داد:

ویروس کرونای جدید، فعالیت های اقتصادی دومین اقتصاد بزرگ دنیا را مختل کرده، تا آنجا که این کشور و موسسات بزرگ مالی برآورد خود از رشد اقتصادی چین و همینطور دنیا را مورد بازبینی قرار داده اند. در عین حال تعلیق فعالیت های تولیدی و خدماتی در چین فشار زیادی بر قیمت کامودیتی ها در بازار جهانی وارد کرده و سرمایه گذاران را به سمت دارایی های امنی همچون طلا سوق داده است. از این منظر این نگرش که شیوع بیماری مذکور در کشور می تواند بر فعالیت های تجاری فشار وارد کند به هیچ عنوان دور از واقع نیست و نمی توان آن را نادیده گرفت. نکته دیگر اما این است که بورس تهران مدتهاست مبانی تحلیلی را در روندهای قیمتی کنار گذاشته و در خرید سهام به این موارد بی توجه است. تا آنجا که بسیاری از شرکتها که بیشترین بازدهیها را طی ماه های اخیر به ثبت رسانده اند هیچگونه فعالیت اقتصادی خاصی ندارند. در بسیاری از موارد شرکتهایی پیشتاز بازدهی بوده اند که حتی کارخانه یا محیط فیزیکی فعالیت وجود خارجی ندارد. این موارد به این دیدگاه دامن می زند که بورس در ادامه نیز ممکن است به ریسک های واقعی بی توجه بماند و در تلاش برای جا نماندن از روند تورم به تقاضا برای سهام دامن بزند. این تقاضا ممکن است نهایتا با رشد نرخ ارز، رشد نرخ فروش محصولات، صعود ارزش دارایی های ثابت شرکتها یا حتی بدون دلیل خاصی اتفاق بیفتد. با این حال این روندی است که پیش از این بورس در پیش گرفته و محرک آن در این مسیر سیل ورود نقدینگی بوده است.

بنابراین به نظر می رسد همچنان به جای بررسی اثر عواملی همچون شیوع بیماری و بازگشت به فهرست سیاه FATF ، به صورت منفرد، باید جریان نقدینگی را در راس متغیرهای تعیین کننده قرار داد و ادامه صعود یا بازگشت بورس را در مولفه های مربوط به پول های ورودی جستجو کرد.

در این بین نمادهای دارویی از جمله برکت در بین سهم های دارویی در یک هفته اخیر بیشترین جذب نقدینگی و بازدهی مربوط به نماد گروه دارویی برکت و حق تقدم شرکت مجموعا بیش از ۱۰۲ میلیارد ورود پول جدید میباشد. در مرتبه دوم شرکت داروسازی زهراوی با جذب ۸۹ میلیارد و شرکت سرمایه گذاری والبر از شرکتهای زیرمجموعه گروه برکت ۵۰ میلیارد جذب نقدینگی جدید داشتند در مرتبه های بعدی شرکت مواد اولیه البرز و داروسازی امین با ۳۴ و ۲۴ میلیارد جذب نقدینگی رتبه های بعدی را دارند. این تازه شروع ورود پول به گروه داروییست.

همچنین در این بین سهام شوینده ها نیز کماکان با تقاضای خوبی مواجه هستند. همچنین با توجه به شیوع ویروس کرونا در سطح کشور، نیاز مردم به اقلام بهداشتی و شوینده را بیشتر کرده است لذا تولید شوینده ها در کشور در کارخانجات ۳ شیفته شد.

همچنین برخلاف انتظارات، بازار سهام تهران نسبت به اعلام شیوع ویروس کرونا واکنش مثبت داشت و طی ۲ روز رشدی ۲۰ هزار واحدی را تجربه کرد. در این میان گروه دارویی با رشد بیش از ۱۰ درصد رکوردی تازه از خود برجای گذاشت. با اعلام خبر ورود ویروس کرونا به کشور، موجی از وحشت و نگرانی سراسر ایران را فرا گرفت و در این میان بازارهای مختلفی نیز از این نگرانی در امان نماندند. بسیاری از معامله گران نگران این بودند که بازار سهام نیز به عنوان پربازده ترین بازار کشور در چند ماه اخیر به شدت تحت تاثیر شیوع این ویروس قرار گرفته و شاخص با اصلاح شدیدی مواجه شود. اتفاقی که در پیش گشایش و شروع بازار نیز شاهد آن بودیم و شاخص در نیم ساعت نخست معاملات بیش از ۱۱ هزار واحد ریزش داشت اما به مرور ترس سهامداران ریخته و صف های فروش کاملا خالی شده و شاخص روند صعودی به خود گرفت.

در این میان اکثر نمادهای گروه دارویی در روزهای معاملاتی هفته جاری صف های خرید سنگین تشکیل دادند. بر این اساس شاخص کل گروه مواد دارویی طی هفته جاری رشدی بیش از ۱۰ درصد داشتند. در این میان به عقیده برخی از تحلیل گران اقتصاد جهانی، بازارها واکنش بیش از انتظارات را به کرونا نشان داده اند. و اگر کمترین نشانه مثبتی از درمان این بیماری به بازارها مخابره شود حرکت تند بازارهای مالی در مسیر معکوس هفته های اخیر و صعود شاخص ها دور از انتظار نیست. در این میان اگر بنا بر ادامه دار بودن موج کرونا در جهان باشیم احتمال نزول قیمتی کالاها باید در نظر گرفته شود. گرچه نمادهای کالایی در فشار فروش دوام نیاوردند اما سهام غیرکالایی مانند بانکی و خودرویی توجه ویژه ای را به خود جلب کردند. گرچه این نمادها نیز با عرضه های سنگین موجود از ادامه مسیر نزولی جا ماندند اما به نظر می رسد همچنان قدرت نقدینگی به حدی بالا است که بتواند در برابر اصلاح شدید قیمت سهام مقاومت کند. اما نمیتوان هیچگونه حرف قطعی در این خصوص زد. نشانه ها از حجم سنگینی از نقدینگی است که نمیتوان مقدار آن را دقیق حدس زد و سرنوشت سهام وابسته به اندازه این نقدینگی است. تاکنون این نقدینگی توانسته به خوبی از سهام حمایت کند و همین موضوع احتمال اصلاح شدید را دور می سازد اما در عین حال در فضای گنگ کنونی نمیتوان پیش بینی دقیقی از آینده داشت و رویه معاملات لحظه ای میتواند کل روند بازار را تغییر دهد. با این حال معاملات هفته جاری نشان داد که حتی در سهم کالایی نیز احتمال اصلاح محسوس با وجود افت قیمت کالاها در بازار جهانی وجود ندارد و در شرایطی که نرخ دلار در سامانه نیما مسیر صعودی را در پیش گرفته است دور از انتظار نیست احتمالا معامله گران تامل بیشتری نسبت به تحولات بازار جهانی نشان دهد. اگر به یافتن درمان بیماری ناشی از ویروس کرونا امیدوار باشیم شاید در آینده نزدیک و پس از اصلاح قیمتی سهام کالایی هرگونه خبر مثبت از غلبه بر این ویروس بتواند موقعیت سودآوری مناسبی را برای معامله گران نیز فراهم نماید. با این حال تا آن زمان شاید باید منتظر ماند.