تابلو‌خوانی یا بازار‌خوانی روش جدیدی است که در بازار سرمایه بسیار کاربرد دارد و با استفاده از اطلاعات موجود از نمادها در سایت مدیریت فناوری بورس تهران اطلاعات خوبی به شما می‌دهد.
هدف ما از مطالب پیشِ رو، این است که با توجه به اطلاعات سایت www.tsetmc.com، معاملاتی که انجام می‌شود، خرید و فروش حقیقی‌ها و حقوقی‌ها، تغییرات شاخص سهام و بازده‌هایی که سهام کسب کرده‌اند، تحلیلی داشته باشیم که بتواند در معاملات بعدی به ما کمک می‌کند.
در سایت www.tsetmc.com ، در سمت راست باکس اطلاعات بازار بورس را نشان می‌دهد و سمت چپ در خصوص شاخص‌های بورس و در سایر قسمت‌ها نمادهای تاثیر گذار در شاخص بورس و نمادهای پربیننده را مشاهده می‌کنید.
بازار نقدی بورس در یک نگاه
در باکس اول، ما اطلاعات کلی از بازار نقدی بورس کسب می‌کنیم؛ وضعیت بازار که بازار باز است، شاخص کل تغییرات آن نسبت به روز گذشته، شاخص هم وزن و ارزش بازار بورس را می بینیم. ارزش بازار به معنی مجموع ارزش بازار شرکت هایی است که در بورس پذیرفته شده اند و ارزش بازار یک شرکت به معنی قیمت هر سهم ضرب در تعداد سهام آن شرکت است. در قسمت بعدی تعداد معاملاتی که انجام شده، ارزش معاملاتی که در یک روز انجام شده‌اند، حجم معاملات که تعداد سهام معامله شده در روز را مشخص می‌کند، دیده می‌شود.
شاخص‌های منتخب
در سمت چپ شاخص کل مشاهده می‌شود که شاخص کل شبیه نرخ تورم است. در اقتصاد کلان شاخص کل تغییرات در سهام شرکت ها را نسبت به روز قبل حساب می‌کند. در شاخص کل، تغییرات شرکت‌ها با یکدیگر برابر نیست؛ بر فرض تاثیر شرکت فولاد مبارکه اصفهان که ۱۳۰ میلیارد سهم دارد، با شرکتی مثل نوش مازندران که تعداد سهام آن بسیار اندک است، برابر نیست. تغییرات یک شرکت بزرگ به واسطه تعداد سهمشان نسبت به شرکت‌های کوچک در شاخص کل بیشتر تاثیر گذار هستند. منظور از بزرگ و کوچک بودن شرکت تعداد سهام آن شرکت است. در شاخص کل هم وزن، بر خلاف حالت قبل که شرکت‌های بزرگ تاثیر بیشتری در شاخص داشتند، این مساله تعدیل می شود؛ همه شرکت‌ها با یکدیگر برابر هستند. به صورتی که اگر شرکتی مثل فولاد مبارکه ۲ درصد رشد کرد و شرکت کوچکی مثل غنوش که ۵۰ میلیون سهم دارد، دو درصد افت کرد، این تغییرات میانگین گرفته می شود و برابر با صفر درصد تغییر شاخص هم وزن می شود.
در قسمت پایین نیز که مربوط به بازار فرابورس است، اطلاعاتی همچون نماد های پربیننده و تاثیر نمادها در شاخص فرابورس را نشان می دهد. در حالت کلی منظور ما از شاخص، همان شاخص کل است و شاخص فرابورس به ندرت استفاده می‌شود.
شاخص کل هم وزن چه کمکی به ما می‌کند؟
به این مثال توجه کنید که در یک روز شاخص کل ۱۹۰ واحد رشد داشته است. نمادهایی که رنگ سبز هستند یعنی رشد داشتند و رنگ قرمز یعنی افت داشتند. شاخص کل حدود ۱۹۰ واحد رشد داشته و شاخص همراه اول حدود ۷ واحد رشد داشته است. چیزی که مهم است، درصد تغییرات است؛ یعنی این ۱۹۰ واحد نسبت به مقدار شاخص در روز قبل چند درصد بوده که ۲۲ درصد رشد داشته اما شاخص کل ۴صدم درصد رشد داشته است. ما وقتی می بینیم که شاخص کل ۲۲ درصد رشد دارد و شاخص هم وزن هم تقریباً رشدی ندارد. این مساله به ما این نکته را می گوید که بازار به واسطه چند سهم بزرگ رشد کرده یعنی اگر شاخص کل رشد کرده، میانگین کل بازار رشد نبوده و میانگین کل بازار در هم وزن تقریباً می‌شود گفت متعادل و صفر بوده است. این شاخص کل به واسطه چند سهم بزرگ مثل ومعادن، گل گهر، چادرملو، معدن و فولاد مبارکه و همراه اول که سهم‌های بزرگ بازار هستند و ۲۰-۳۰ درصد بازار را تشکیل می‌دهند، تغییر می‌کند.
شاخص کل گویای چه نکاتی است؟
زمانی که تغییرات شاخص کل در جهت مثبت، بیشتر از شاخص هم وزن باشد، ممکن است یک نکته منفی تلقی شود. وقتی ما می گوییم «بیشتر» منظور از آن یک اختلاف خیلی زیاد است؛ نه اینکه یک اختلاف بسیار اندک مثلاً شاخص هم وزن تغییری نداشته و یک دفعه می‌بینیم شاخص کل یک درصد تغییر دارد. در این اختلافات گفته می‌شود که شاخص کل به واسطه معاملات چند نماد بزرگ مثبت شده و این نمادها ممکن است فردا دیگر مثبت نشوند و بازار منفی شود. پس، بنابراین تکرار می‌کنم اگر شاخص کل تغییراتش در جهت مثبت باشد، یعنی اگر سبز رنگ باشد، خیلی بیشتر از شاخص هم وزن باشد، این نکته مثبتی برای معاملات روز بعد نیست و بالعکس زمانی که شاخص هم وزن خیلی مثبت می شود مثلاً یک درصد مثبت میخورد، شاخص کل تغییری نمی کند و یا حتی منفی می خورد، می گوید که میانگین کل بازار مثبت بوده اما چند سهم خیلی بزرگ بوده اند که در شاخص کل تاثیرگذار هستند مثل فارس، همراه، فولاد، گل گهر این چند تا سهم در بازار منفی بوده اند و باعث شده‌اند که شاخص منفی بشود. در جهت افت شاخص هم این مساله مصداق دارد؛ زمانی که شاخص کل یک درصد افت نسبت به روز قبل پیدا می‌کند و شاخص هم وزن صفر یا متعادل است، این نکته مثبتی برای بازار می تواند تلقی شود چون شاخص کل به واسطه چند سهم بزرگ منفی شده و کلیت بازار مثبت است.
نماد های پر بیننده
نمادهای پر بیننده عموماً گردش سهامشان خیلی بالا است و بازار توجه ویژه‌ای بر این نمادها دارد. البته این مساله به معنی این نیست که این سهام حتماً رشد پیدا می‌کنند اما نمادهایی هستند که کلیت بازار روی آن‌ها زوم کرده‌اند و یا منتظر این هستند که این سهام را بخرند یا یا بفروشند. نمادهای پربیننده فرابورس مثل بازار بورس نماد هایی هستند که توسط معامله‌گر‌ها زیاد دنبال می شوند.
ارزش معاملات
ارزش معاملات نیز از مفاهیم تاثیر گذاری است که نیاز است به مفاهیم و اطلاعات آن بپردازیم. ارزش معاملات اگر رو به بهبود باشد، به این معنی که شما ارزش معاملات یک هفته تا ده روز قبل را بررسی می کنید و اگر این آمار رو به بهبود باشد، می گویند این یک نکته مثبت و خوبی است؛ چراکه نقدینگی وارد سهام شده و گردش معاملات افزایش پیدا کرده و این می‌تواند یک نکته مثبت باشد. البته این مورد را نیز باید حتماً تعدیل کنید. در قسمت «بورس اوراق بهادار تهران» و زیر برگ «افزایش‌ها و تغییرات» می توان اطلاعات جزیی از بیشترین ارزش معاملات، بیشترین حجم معاملات و سایر اطلاعات را ببینیم. در این قسمت نام نماد، تعداد معاملات انجام شده و حجم معاملاتی که انجام شده را نشان می‌دهد. ارزش بازار شرکت که گفته شد برابر است با تعداد سهام شرکت ضرب در قیمت روز آن سهم است که اگر برای همه نمادها را جمع بزنیم به ارزش کل بازار تبدیل می‌شود.
در این ارزش بازار باید معادلات بلوک را از دل ارزش معاملات بیرون بیاوریم. معاملات بلوکی معاملاتی در حجم سنگین هستند. به عنوان مثال من پتروشیمی پردیس یک معامله می‌کنم و ممکن است این یک میلیون معامله ای که انجام می شود حدود ۲۰- ۳۰ میلیون از سهام این شرکت معامله بشود، به این نوع از معامله، معاملات بلوک می‌گویند. معاملات عمده حجم معاملاتشان از معاملات بلوک ممکن است خیلی بیشتر باشد به گونه ای که تعداد سهم مورد معامله از درصد معینی از کل سهام آن شرکت، یا حجم معاملات آن طی دوره معین و یا حجم معاملات کل بازار طی مدت معین بیشتر باشد.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگو شرکت کنید؟نظری بدهید!