بورس انرژی و برق چیست ؟ سود و زیان سال 1399

بورس انرژی و برق چیست ؟ شركت بورس انرژى (سهامي عام) طبق قانون بازار بورس و اوراق بهادار كشورمان در آذر ماه سال 1384 به دستور مجلس اسلامي تاسيس و در تاريخ تير 1391 در اداره كل ثبت شركت‌ها و موسسات غير تجاري مصوب گرديد.

فعاليت‌هايي كه اين سازمان مي‌تواند انجام بدهد در زمينه‌هايي نظير: معاملات نقدي، قرارداد و اوراق سلف موازي، قرارداد سلف استاندارد، قراردادهاي آتي و اختيار معامله به منظور رفع نيازهايي مثل خريد و فروش منابع انرژى، تامين مالي براي توليدكنندگان و همچنين تامين مالي منابع انرژي براي توزيع كنندگان و مصرف كنندگان.

دلايل راه‌اندازي بورس انرژی و برق چیست؟

جمهوري اسلامي ايران به عنوان يكي از بزرگترين كشورهاي توليد كننده نفت و گاز و همچنين به دليل اينكه داراي منابع و ذخاير هيدروربوري در جهان است به تاسيس چنين نهادي اقدام كرد.

از سوي ديگر باتوجه بر سند 1404 در ارتقاء جايگاه جمهوري اسلامي ايران براي تاسيس يك بازار مشترك انرژى كه ارتقاء جايگاه ايران را بين كشورهاي ديگر منطقه را قوت مي‌بخشيد، حياتي مي‌آمد.

همانطور كه همه مي‌دانيم يكي از بهترين راه‌ها براي شفافيت مكانيزم قيمت در بازار ارائه محصولات در بورس است. از سويي هم زيرساخت‌هاي موجود در صنعت برق كشور كه ايران را از سايركشورهاي منطقه جدا مي‌سازد. همزمان با اينه بورس نفت ايجاد شد، لزوم راه اندازي بورس برق نيز آشكار گشت.

شوراي عالي بورس و اوراق بهاداردر يك جلسه علني در 30 خرداد 1390 به راه اندازي بورس برق و انرژي راي داد. بر طبق اين مراحل بورس انرژی به عنوان چهارمين بورس كشور براي عرضه محصولاتي نظير، فت و مشتقات نفتي، برق، گاز طبيعي، زغال سنگ، حق آلودگي و ساير حامل‌هاي انرژي تشيل شد.

اهداف بورس انرژی و برق چیست ؟

ماموريت سازماني عبارت است از: ايجاد بازاري شفاف، با كارآمدي بسيار، همراه با نقدشوندگي و رقابت پذيري بالا، در مسير مرتفع سازي انحصار و همچنين پيدا كردن راه عادلانه‌اي براي قيمت‌هاي حاملين انرژي. همچنين بورس انرژی نيز اهدافي را هم براي خودش مشخص كرده است.

اگر می خواهید بدانید اهداف بورس انرژی و برق چیست ؟ می توان به موارد زیر اشاره کرد :

•  ارتقاء جايگاه بورس انرژى براي ذينفعان
•  بكارگيري روش‌هاي كاربردي براي اينكه بازر سلامت باشد از تجاوز مصون گردد
•  طراحي ابزارهاي جديد متناسب با نياز ذينفعان
•  گسترش و توسعه منابع فيزيكي و سرمايه‌هاي انساني
•  ايجاد ارزش مضاعف و تامين منافع سهامداران
•  همكاري بانهادهاي فعال در بازارهاي مالي و سرمايه‌گذاري

بازارهاي بورس انرژی و برق چیست ؟

انرژي 3 چيست؟ شايد سوالي باشد كه از خودتان بپرسيد اكنون مي‌خواهيم راجب سه انرژى عمده‌اى كه در اين بازار وجود دارد يعنى برق و نفت و گاز صحبت كنيم.

بورس انرژى شامل سه بخش است كه عبارتند از: بازار فيزيكى، مشتقه و فرعي. تابلوي فيزيكي شامل سه گروه عمده برق، نفت و گاز مي‌شود و ساير بازارهاي مشتقه شامل سه تابلوي قرارداد سلف موازي استاندارد، قرارداد اختيار معامله و قرارداد آتي مي‌شود.

بورس انرژی چیست ؟ انرژى 3 در واقع نام نماد شركت بورس انرژى ايران در بازار پايه “ب” فرابورس است. در واقع مكاني است كه تاثير معامله نفت خام و گاز و بنزين و نفت كوره و همچنين گواهي صرفه جويي انرژي را مي‌توان در رشد قيمتي و بالندگي آن نظاره كرد.

انواع بازار برق از جهت نوع كالا

1. بازار انرژي
2.  خدمات جانبي
3. انتقال

• بازار انرژي

بازار معاملاتى كه خودتوان مصرفي هستند به بازار انرژى نيز معروفند. معاملات برق در بورس انرژى درواقع همان معاملات توان ظاهري برق به شمار مي‌رود.

• بازار خدمات جانبي

اين بازار در واقع همان بازار توان راكتيو و خدمات رزرو و ظرفيت و مابقي خدماتى را شامل مي‌شود كه براي حفظ توان ظاهري در شبكه استفاده مي‌شود.

• بازار انتقال

در اين بازار در واقع خدمات انتقال انرژي الكتريكي بين معامله‌كنندگان رد و بدل مي‌شود.

انواع بازارهاى برق

• بازار سلف

نوعي از قرارداد است كه در آن فروشنده و خريدار بر سر زمان تحويل يك كالا با قيمت معين و مشخص به توافق و تهام مي‌رسند. اين نوع قرارداد قرار است كه دربازار بورس انرژی ايران نيز راه اندازي شود.

•  بازار روز بعد

در بيشتر بازارهاي برق جهان براي توليد مصرف روز بعدي برنامه ريزي مي‌شود. اين نوع بازار در جمهوري اسلامي ايران به بازار روز فروش معروف است.

•  بازار لحظه‌اي

با در نظر گرفتن تغييرات سمت بار و سمت توليد ايجاد تعادل در بازه‌ها در زمان كمتر از 1 ساعت نيز قابل قبول است. در بورس انرژى قرار است در فاز اول معاملات سلف برق تحت عنوان سلف موازي استاندارد انجام بگيرد. و معاملات برق از 3 روز جلوتر در دسترس قرار بگيرد. همچنين معاملات روز بعد و بازار لحظه‌اى هم‌اكنون در بورس انرژی معامله نمي‌شود.

ثبت نام در بورس انرژی و برق

براى ثبت نام بايد به يك کارگزاری بورس انرژی معتبر رفته و در آنجا اقدام به دريافت كد بورسی انرژی كه فرايند انجام اين كار در ذيل آمده است:

متقاضيان دريافت كد با مراجعه به شركت مديريت شبكه برق، فرم تكميل شده و مهر شده “معرفي نامه جهت درخواست كد خاص براي معاملات برق در بورس انرژی ” را دريافت مي‌كنند و بعد از ان اقدام به تكميل فرم‌هاي زير مي‌كنند:

1. احراز هويت مشتري
2.  درخواست كد معاملاتي
3.  بيانيه ريسك (موجود در كارگزاري‌ها)

براي اخذ كدمعاملاتي بايد به سراغ كارگزاري‌هايي برويد كه در اين زمينه فعاليت دارند در مقاله ای جداگانه به بررسی بهترین کارگزاری های بورس پرداخته ایم. لازم به ذكر است كه متاقضيان براي دريافت كد معاملاتي از كارگزاري معتبر داراي مجوز فعاليت در بورس انرژى، بايد طبق ماده 21 دستورالعمل معاملات كالا و اوراق بهادار مداركي را به همراه داشته باشند كه در ذيل به آنها اشاره شده است:

1.  اطلاعات درباره اساسنامه، شناسنامه ملي، آگهي روزنامه رسمي درباره تاسيس و آخرين تغييرات آن، شركتنامه، آگهي آخرين تغييرات مديران و صاحبان امضاى مجاز، اعضاي هيئت مديره، بازرسان و حسابرسان و نشاني آنان و…
2.  اطلاعات درباره حساب بانكي افراد مرتبط با معاملات كالا يا اوراق بهادار مبتني بركالا
3.  اطلاعاتي درباره حجم معاملات پيشين
4.  اصل مدارك شناسايي صاحبان امضاى مجاز نظير شناسنامه و كارت ملي و كپى آن‌ها

بعد از دريافت كد بورس انرژى از كارگزاری بورس انرژی افراد مي‌توانند اقدام به معامله كنند. براي انجام معامله هم مشتريان وظيفه دارند پيش از شروع تالارهاي بورس انرژى سفارش خريد خود را به كارگزار ارسال كنند.

سفارش‌هاى برق بر چهار نوع است

1. بار پايه
2.  كم باري
3.  ميان باري
4.  پرباري

زمان بازگشايي و سر رسيد قراردادها

1. روزانه: 3 روز قبل
2.  هفتگى: 3 هفته قبل
3.  ماهانه: 1 ماه قبل
4.  فصلى: 1 فصل قبل
5. ساليانه: 1 سال قبل

زمان سررسد قراردادهاي نام برده شده 0 تا 3 روز قبل از موعد تحويل است.

نحوه حضور سفارش در تالار معاملاتي بورس

•  همه يا هيچ در اين روش اگر دستور به طور كامل قابل اجرا باشد، اجرا مي‌شود و در غير اين صورتدر تالار معاملات باقي خواهد ماند. اين باقي ماندن تا جايي طول مي‌كشد ه قابليت اجرا پيدا بكند.
•  تمام يا بخشي در اين حالت سفارش‌ها مي‌توانند به طور جزئي با سفارشات طرف مقابل حتي با ميزان كمتري از مقدار كل سفارش اوليه براي معامله مهيا گردد. در اين نحوه بخش اعمال نشده از قرارداد در تالار بورس باقي مي‌ماند. اين نوع سفارش كاربرد زيادي براي خريداران بازار برق دارد.
•  پر كن يا بكش در اين روش اگر تمام سفارش در يك زمان خاص انجام نپذيرد. از تالار معاملات خارج مي‌شود.
•  پركن و بكش طبق روش پركن و بكش، اگر تمام يا بخشي از سفارش در زماني خاص انجام نشود، قسمت باقيمانده از تالار معاملات خروج مي‌يابد.

چكيده

اميدواريم در اين مقاله به سوال ابتدايي بحثمان يعنى اينكه بورس انرژی و برق چيست؟ توانسته باشيم جوابي شايسته بدهيم. همانطور كه گفته شد، جمهوري اسلامي ايران به عنوان يكي از بزرگترين كشورهاي توليد كننده نفت و گاز و همچنين به دليل اينكه داراي منابع و ذخاير هيدروربوري در جهان است به تاسيس چنين نهادي اقدام كرد.

از سوي ديگر باتوجه بر سند 1404 در ارتقاء جايگاه جمهوري اسلامي ايران براي تاسيس يك بازار مشترك انرژى كه ارتقاء جايگاه ايران را بين كشورهاي ديگر منطقه را قوت مي‌بخشيد، حياتي مي‌آمد.

همانطور كه همه مي‌دانيم يكي از بهترين راه‌ها براي شفافيت مكانيزم قيمت در بازار ارائه محصولات در بورس است. از سويي هم زيرساخت‌هاي موجود در صنعت برق كشور كه ايران را از سايركشورهاي منطقه جدا مي‌سازد. همزمان با اينه بورس نفت ايجاد شد، لزوم راه اندازي بورس برق نيز آشكار گشت.

شوراي عالي بورس اوراق بهادار در يك جلسه علني در 30 خرداد 1390 به راه اندازي بورس برق و انرژي راي داد. بر طبق اين مراحل بورس انرژی به عنوان چهارمين بورس كشور براي عرضه محصولاتي نظير، فت و مشتقات نفتي، برق، گاز طبيعي، زغال سنگ، حق آلودگي و ساير حامل‌هاي انرژي تشيل شد.

بورس انرژى كشور ما شامل چندين صنعت بزرگ مثل نفت و گاز و برق است كه عمده نيازهاي داخلي و خارجي هم از طريق صادرات ين محصولات صورت مي‌گيرد و طبيعى است كه بازار آن‌ها علاوه به صورت فيزيكى در بورس نيز علاقه مندان خودش را داشته باشد.

پس اگر علاقه مند به فعاليت در چنين بازاري هستيد بهتر است ابتدا به يك كارگزاري بورس انرژی رفته بعد از تحويل مدارك لازم با دریافت کد بورس انرژی معاملات خودتان را طبق مراحل ياد شده در بالا انجام دهيد.

پیشنهاد می شود مقاله در مورد ” انواع اوراق قرضه ” را مطالعه نمایید.