انواع اوراق بدهی چیست؟ در بازارهای سرمايه گذاري مالی در همه جاي دنیا، معاملات در بستر برگه سهام شرکت‌ها، انواع اوراق، صندوق‌هاى سرمايه‌گذاري، انواع سکه‌ها و ساير ارزهای دیجیتال و… صورت مي‌گيرند.

هر فرد سرمایه گذار، با توجه به دانش، مهارت و علاقه خود، حوزه فعالیت و سرمایه گذاری خودشو انتخاب میکنه. البته كه كسب دانش و مهارت مورد نياز براي سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی، از الزامات مهم این کار و از نيازات مبرم  به شمار مي‌رود.

همچنين ورود بدون توجه به اين عوامل و فاقد هدف و بدون آموزش و دانش مي‌تواند فرد را دچار ضرر و زیان های جبران ناپذیری گرداند. در این مقاله به یکی از موضوعات مهم و اساسي در بازار مال و سرمایه گذاري جمهوري اسلامي ایران میپردازیم.

در ادامه مقاله در قرارست كه راجع به بهترين اوراق بدهي كه شاید عده زيادي درموردش اطلاعات كافي نداشته باشند شرح مختصري داده شود پس تا انتها با ما باشيد.

جامع ترین آموزش رایگان بورس در وب سایت همیارسرمایه (لطفا به صفحه اشاره شده مراجعه کنید)

دوره تحلیل تکنیکال مقدماتی 0 تا 100

بدون امتیاز 0 رای

استاد وحید ساجد

27 ساعت (9 جلسه 3ساعته)

12

1,900,000 تومان

دوره تحلیل تکنیکال پیشرفته

بدون امتیاز 0 رای

استاد وحید ساجد

27ساعت (9جلسه 3ساعته)

35

2,100,000 تومان

کارگاه روانشناسی معاملات

بدون امتیاز 0 رای

مهرناز سلطانی

9ساعت (3جلسه 3ساعته)

157

1,000,000 تومان

پيش درآمدي بر انواع اوراق بدهی

كسب و كارها اغلب براي اينكه نيازهاي خودشان را مرتفع كنند و همينطور براي تامين مالي و حضوري موثر در بازار به گرفتن وام نيازمندند. اين وام اغلب به دليل سنگين بودن از توان بانك‌ها خارج است.

در اين شرايط روش ديگري براي شركت‌ها وجود دارد كه با استفاده از اين روش مي‌شود از آن به تامين مالي بپردازند كه اين روش همان اوراق خريد اوراق است كه انواع اوراقى كه آنها مي‌توانند بگيرند نيز متفاوت است.

اوراق بدهی چیست؟

اوراق بدهی چیست ؟ اوراق بدهی از یک سمت، در جهت تامین بودجه مورد نياز برای پیاده ‌كردن طرح‌ ها و انواع پروژه‌های شرکت‌ها و يا نهادها استفاده مي‌گردد و از سمت دیگر، راهي برای کم كردن ریسک بازار سرمایه‌گذاری و همچنين ایمن سازي پرتفو یا سبد سهام سرمایه ‌گذاران در بازار سرمایه به شمار مي‌رود.

از آنجا که اوراق بدهی نظیر انواع اوراق مشارکت، اوراق خزانه اسلامی و… از سود ثابت برخوردار هستند، اين توانايي را دارند كه ریسک سرمایه ‌گذاری را براي افراد تا بخش قابل توجهی کاهش دهد.

اوراق بدهی كه بخشي از اوراق قرضه  نيز به حساب مي‌آيد، اغلب توسط دولت منتشر مي‌گردد و ضمانت آن نيز برعهده دولت است و از آن‌جايي که پرداخت اصل و فرع  اوراق بدهي به واسطه دولت تعهد و ضمانت مي‌گردد، بدون خطر به شمار مي‌رود و مورد اطمینان سرمایه ‌گذاران اين بازار نيز قرار مي‌گيرد.

به همين جهت هم هست كه از ریسک نسبتا كمي برخوردار است ؛ به  عبارت ديگر، سرمایه ‌گذار قسمتي از سرمایه‌اش را در محلی سرمایه ‌گذاری مي‌كند که به آن بخش از سرمايه‌اش سود ضمانت شده‌اى، تعلق خواهد گرفت.

اوراق بدهی نوعی سرمایه گذاری است که به دارنده آن ادعای تعهدات مالی یک شرکت برای استقراض پول از مردم یا از شرکت دیگر را می دهد. این بدان معناست که اگر در اوراق بدهی سرمایه گذاری کرده اید، پس از سررسید تعهد، حق دریافت سود پرداختی و بازپرداخت اصل سرمایه خود را خواهید داشت.

اوراق بدهی چگونه کار می کنند؟

اوراق بهادار بدهی با ارائه مطالبه به دارندگان بدهی در مورد دارایی ها یا درآمدهای شرکت کار می کند. شرکت از این پول برای بازپرداخت بدهی های خود طبق شرایط و ضوابط ذکر شده در قرارداد اوراق قرضه استفاده خواهد کرد . بهترین اوراق مشارکت کدام است؟

ويژگى‌هاى انواع اوراق بدهی

تمامي لیست اوراق بدهی مشخصات مشابهي دارند که توسط آن‌ ویژگی ‌ها معرفي مي‌گردند و داراي تعریف معيني مي‌شوند. در ادامه مقاله به معرفي ويژگى بهترين اوراق بدهي و لیست اوراق بدهی مشخصات می‌پردازیم:

• تاریخ سر رسید

تاریخ سر رسید، عبارت است از تاریخ پایان یک دوره‌. در این تاریخ، صاحبان اوراق بدهی، ارزش اسمی اوراق خود را  وصول میکنند.

• ارزش اسمی

ارزش اسمي به اصل مبلغ وام، گفته میشود که در موعد تاريخ سر رسید اوراق بدهی، این مبلغ به خریدار اوراق بازپرداخت می‌گردد. مطالعه مقاله “ارزش اسمی هر سهم چند ریال است” می تواند مفید باشد.

• نرخ سود اسمی

نرخ سود اسمي در واقع عبارت است از  نرخ بهره‌‌ای که به صورت  گردشي و تا زمان موعد سر رسید اوراق وصل ميگردد. به طور نمونه اگر اوراق بدهی یک فرد داراي ارزش اسمی 100 هزار تومان و با نرخ سود اسمی 20 % با تعداد دو دوره در سال در نظر گرفته شده باشد؛ این بدان معني است که فرد مورد نظر هر 6 ماه یک بار، به میزان 10% و به مبلغ 10 هزار تومن تحت عنوان نرخ سود اسمی اوراق تا زمان تاريخ سر رسید اوراق دریافت مى‌گردد.

• قیمت فروش

احتمال اين است كه اگر مالک اوراق  تمايل نداشته باشد تا زمان سر رسید اوراق مربوطه منتظر  بماند، اين توانايي را دارد اوراق خود را در روزهای غیرتعطیل در بازار مالي و سرمایه گذاري و به قیمت همان روز در بازار، به  شخص ديگري بفروش رساند.

شایان توجه است که قیمت بازار با در نظر گرفتن به مسائل گوناگوني معين می‌گردد؛ از آن جمله  مي‌توان به مسائل  مربوطه راجع به نرخ سود در بازار سرميه  اوراق اشاره داشت.

• نرخ سود تا سر رسید

اگر فردى اوراق بدهی خود را در اولین روز انتشار خریداری ‌كند، نرخ سود در نظر گرفته براي او، تحت عنوان نرخ سود اسمی معين مي‌گردد؛ اما اگر بعد از انتشار اوراق و به قیمتي كه معين شده بازار اقدام به خرید اوراق کند و آن‌ها را تا زمان تاريخ سر رسید نگهداري كند، كه به آن نرخ سود تا سر رسید یا به اصطلاح YTM گفته مي‌شود.

اغلب اوراق بدهی باتوجه به نرخ سود تا زمان سر رسید، خرید و فروش مي‌‌گردند؛ به‌ بيان ديگر در هر لحظه، اوراق مي‌تواند به قیمتی خاص در بازار معامله گردد. سرمایه‌ گذاران نرخ سود تا سر رسید را  لحظه ‌ای محاسبه مي‌كنند و براي خرید و فروش اوراق باتوجه به اين مبنا تصمیم خواهند گرفت.

نکته: اوراق بدهی در دو بازار نماد فرابورس و بازار اصلی انتشار مي‌يابند. برای کسب اطلاعات بیشتر از ويژگى‌هاي اوراق بدهی، به سایت شرکت فرابورس ایران به آدرس .comifb.irwww مراجعه كنيد ولیست اوراق بدهی را مشاهده نمایید.

ليست اوراق بدهي

• اوراق بدهی دولت چیست؟

اوراق بدهی دولتی نوعی سرمایه گذاری مبتنی بر بدهی است که در آن در ازای نرخ بهره توافق شده به دولت وام می دهید. دولت‌ها از آن‌ها برای جمع‌آوری وجوهی استفاده می‌کنند که می‌تواند برای پروژه‌ها یا زیرساخت‌های جدید هزینه شود و سرمایه‌گذاران می‌توانند از آنها برای دریافت بازدهی معین در فواصل زمانی معین استفاده کنند.

برخی از اوراق بدهی دولتی ممکن است سود دوره ای پرداخت کنند. سایر اوراق بدهی دولتی در عوض با تخفیف فروخته می شوند.

اوراق بدهی دولتی از آنجایی که دولت از آنها حمایت می کند، سرمایه گذاری های کم ریسک محسوب می شوند. به دلیل ریسک نسبی پایین،  معمولاً نرخ بهره پایینی می پردازند.

• اوراق قرضه

اوراق قرضه یا به عبارت ديگر Bonds به سرمایه گذاری گفته می شود که طبق آن، شخص يا شركت سرمایه‌گذار به شخص حقوقی یا یک شرکت پولی را تحت عنوان قرض می‌پردازد و شرکت سرمایه‌پذیر ( يا به اصطلاح ديگر اعتبار گیرنده) تعهد می‌دهد که در بازه زمانی مشخصی وجه یا اعتبار گرفته شده را  به همراه پرداخت سود ثابت آن باز پرداخت كند.

همچنين اين اوراق دارای یک دسته از ویژگی‌های كاربردي و مهم هست که به نفع طرفین معامله است. انواع اوراق قرضه طبق اصول و شرایط گوناگونی دسته ‌بندی طبقه‌بندي مي‌شوند.

مهمترین عنصر دسته بندی اوراق عرضه عبارتند از نرخ بهره، سر رسید، ماهیت وام‌ گیرنده، میزان انتشار، نوع وثیقه، شدت قابلیت تبدیل و تسعیر یا همون نوسانات، نوع وابستگی وام ‌گیرنده یا بدهی كه هدف انتشار نوع پولی است که اوراق توسط آن منتشر مي‌گردد. اوراق بدهی طبق نرخ بهره به دو دسته تقسيم مي‌شود: اوراق قرضه با نرخ بهره‌ ثابت و اوراق قرضه با نرخ بهره شناور.

• اوراق قرضه با نرخ بهره‌ ثابت

از مهمترين اوراق قرضه با نرخ بهره عبارتند از: اوراق قرضه رهنی، اوراق قرضه تضمین شده، اوراق قرضه قابل تبدیل، اوراق قرضه درآمدی و…

• اوراق قرضه با نرخ بهره شناور

در بعضي اوراق قرضه نرخ بهره در هر دورهزماني که اغلب سه ماهه است، مورد تجدید نظر واقع مي‌شود و جزء اوراق قرضه با نرخ شناور بحساب مي‎‌آيد. بانک‌ها نیز اوراق بهادار با نرخ شناور توزيع مي‌كنند كه به عنوان گواهی‌ سپرده با نرخ شناور شناخته مي‌شوند.

• اوراق قرضه شهرداری

اوراق قرضه شهرداری توسط ایالت ها، شهرستان ها یا شهرها منتشر می شود و برای سرمایه گذارانی که آنها را خریداری می کنند، معافیت های مالیاتی در نظر می گیرند اما در ایران منتشر نمی شود. آنها معمولاً دارای رتبه اعتباری بالاتری نسبت به اوراق قرضه شرکتی هستند، زیرا آنها توسط قدرت مالیاتی نهاد صادرکننده خود حمایت می شوند.

مزایا و معایب اوراق قرضه

دارنده اوراق قرضه در واقع به عنوان بستانکار شرکت محسوب می‌شود که حق وصول اصل مبلغ اسمی و بهره آن را نيز دارد همچنين حق و حقوق او در سند قرارداد معين می‌شود.

دارنده این اوراق قرضه در واقع حق هیچ نوع مالکیتی از شرکت را نخواهد داشت و سود سهمی که به حساب سهامداران واريز مي‌گردد، به او تعلق نخواهد گرفت.

همچنين این اوراق سر رسید مشخصى دارا هستند که بعضي از اين اوراق در یک جايگاه معین زمانی وصول می‌گردند و بعضي دیگر هم به مرور زمان اين وضع برايشان رخ مي‌دهد.

این اوراق اغلب از ارزش اسمی تعيين گشته‌اي برخوردار هستند. اگر به طور ناگهاني و يكباره ناشر این دسته از اوراق برشکست شود، دارندگان اوراق حق تقدمى در نسبت به صاحبان سهام جهت گرفتن اصل و فرع سرمایه خود دارا مي‌باشند.

بعضی از شرکت ها هم هستند كه با آرمان ایجاد جذابیت و انگیزه افزون‌تر در سرمایه گذاران خودشان به منتشر اوراق قرضه به همراه وثیقه اقدام می‌كنند. دارندگان این نوع از اوراق داراي حق رای نيستند مگر در مواردی مثل انتشار اوراقی دیگر یا ادغام شرکت با شرکت‌هاى ديگر.

البته اگر این اوراق عرضه خصوصی پيدا كنند، تنها ناشر و خریدار حق فروش خواهند داشت. سرمایه ‌گذاری در اوراق قرضه ، اغلب داراي ریسک کمتری نسبت به سرمایه ‌گذاری در سهام  شرکتها  در بازار بورس و انواع اوراق بهادار دارا است؛ ولي با در نظر گرفتن این ‌که در بخش خصوصی قابل معامله است، این سرمایه ‌گذاری محتمل به ریسک است و معمولا نيز شرکت‌های بورسی در زمان تامین منابع مالی خود از طریق اوراق بدهی، اقدام به توزیع اوراق قرضه می‌کنند.

برای مثال صاحبان سرمایه، تمایلی به خرید و سرمایه‌ گذاری در اوراق قرضه شرکتهای ورشکسته ندارن؛ چون کسب بازدهی شرکت‌ها نيز به ‌سختی صورت می‌پذيرد.

همچنین از معایب دیگر سرمایه ‌گذاری در اوراق قرضه، عدم معافیت مالیاتی در این نوع سرمایه‌ گذاری به حسلب مي‌رود. ازجمله این نوع سرمایه ‌گذاری‌ها، مي‌توان از سرمایه‌‌گذاری در سپرده ‌های بانکی مثال آورد.

اوراق قرضه نیز مثل سهام جزء انواع گوناگون سرمایه‌گذاری مالي به حساب مي‌رود با این تفاوت که سهام بازر بورس و اوراق بهادار جزء وام محاسبه نمي‌گردد و فقط یک نوعى از مالکیت به حساب مي‌آيند و بازدهی آن نيز طبق میزان سودى كه شرکت مى‌دهد مورد تعیین قرار می‌گردد.

این بحث، منطق محکمی براساس ریسک زياد داشتن سهام در بازار بورس نسبت به اوراق قرضه که دارای نرخ ثابتی است، را بيان مي‌كند. علاوه‌بر اينها بعضي از اوراق قرضه نيز دارای نرخ شناور هستند.

• اوراق صکوک

اوراق اجاره، از مهمترین انواع صکوک معرفی‌ شده، صکوک اجاره است كه جزء انواع اوراق بدهى است که دارنده اين اوراق  به ‌صورت مشترك، مالکيت بخشی از دارایی را برعهده دارد که منافع حاصل از آن بر اساس قرارداد اجاره به مصرف ‌کننده یا بانی واگذار مي‌گردد.

در اوراق صکوک اجاره، اين حق بهره برداري از منابع دارایی و ذي نغع شدن به مجموعه‌ای از اموال و سرمايه، در مقابل مبلغ اجاره ‌بهاء از مالک به فرد دیگري منتقل می‌‌شود.

مدت قرارداد اجاره مشخصه و میتواند اجاره‌ بهاء را در شروع دوره، انتهای دوره، با سر رسیدهای ماهانه، فصلی و یا سالانه پرداخت نمايد. از جاييكه صکوک اجاره، بیانگر مالکیت مشاع فرد است، می‌شود آن را در بازار ثانویه و به قیمتی که توسط عامل‌‌های بازار معين گشته، معامله کرد.

اوراق صکوک چیست و به چند نوع است؟

صکوک یک گواهی مالی اسلامی است، مشابه اوراق قرضه در امور مالی غرب، که با قوانین دینی اسلامی که معمولاً به عنوان شریعت شناخته می شود، مطابقت دارد. اوراق قرضه اسلامی، صکوک، به گونه‌ای طراحی شده است که بدون نقض قوانین اسلامی، بازدهی را برای سرمایه‌گذاران ایجاد کند.

از آنجایی که ساختار سنتی اوراق قرضه با بهره غربی غیرمجاز است، صادرکننده صکوک اساساً به یک گروه سرمایه‌گذار گواهی می‌فروشد و سپس از عواید آن برای خرید دارایی استفاده می‌کند. ناشر نیز باید تعهد قراردادی مبنی بر بازخرید اوراق قرضه در تاریخ آتی به ارزش اسمی متعهد باشد.

در حالی که اوراق قرضه یک تعهد بدهی قانونی است، صکوک منعکس کننده یک سود مالکیت تقسیم نشده در یک دارایی است.

درآمد دارنده صکوک به عملکرد دارایی پایه مرتبط است که معمولاً در یک دوره زمانی ثابت اندازه‌گیری می‌شود.

لیست اوراق صکوک

• اوراق استصناع
• اوراق منفعت
• اوراق جعاله
• اوراق خرید دِین
• اوراق صکوک قرض‌الحسنه
• اوراق صکوک اجاره
• اوراق صکوک رهنی
• اوراق صکوک سَلَف
• اوراق مزارعه
• اوراق مساقات
• اوراق صکوک وقفی
• اوراق مرابحه
• اوراق صکوک مضاربه
• اوراق مشارکت

در ادامه به بررسی مهم و پرکاربردترین لیست اوراق صکوک پرداخته شده است.

• اوراق مرابحه

یکی از انواع قراردادهای بیع، بیع مرابحه است و در ليست اوراق بدهي نيز مي‌آيد که از زمان‌های گذشته بین مردم رایج بوده و مقصود از اين اوراق، بیعی هست که فروشنده قیمت تمام‌ شده کالا يا محصولاتش را  اعم از قیمت خرید، هزینه‌ های حمل ‌و نقل، نگهداری و سایر هزینه‌های مربوطه كالا و نحوه خرید بورس کالا را به اطلاع مشتری مورد نظر مي‌رساند و در مرحله بعد تقاضای مبلغ یا درصدی مضاف به‌ عنوان سود مي‌كند.

به طور مثال اعلام می‌دارد که این کالا با مبلغ 1000 تومان خریداري كرده و حاضر است به مبلغ 1100 تومان یا با 10 درصد سود به مشتری بفروشد. در بیع مرابحه، اگر بایع در بیان قیمت خرید و یا هزینه ‌های مربوطه مرتكب دروغ شود، مشتری اين اختیار را داراست که معامله را فسخ نمايد. بیع مرابحه اين توانايي را دارد به‌ صورت نقد یا نسیه منعقد گردد و درصورتی ‌که نسیه توافق گردد، به‌ طور معمول نرخ سود بيشتري نيز داراست.

• اوراق مضاربه

مضاربه در لغت به معناي تجارت با سرمایه فرد ثالث است؛ همچنین مضاربه در اصطلاح بدان معنيست كه شخصی که مالک گشته، مالی یا سرمایه‌ای را به دیگری یا فرد عامل منتقل دهد و در مقابل، سهم مشخصي از سودی که  قرار است حاصل گردد به او برسد.

شایان ذکر است که سود اوراق مضاربه به ‌طور کامل به سود حاصل از فعالیت تجاری متكي است. با اینکه سود فعالیت تجاری تا حدودی قابل پیش‌ بیني است، اما در عمل تابع عوامل و شرایط مختلفی مي‌گردد که احتمال دارد با عدد پیش‌ بینی شده، مغایرت داشته باشد.

در نتیجه سود این اوراق کاملا متفاوت مي‌شود و در پایان دوره مالی قطعی می‌گردد. علاوه بر اين ها برخي از دانشمندان شیعه علي رغم نظر اهل تسنن، عقد مضاربه را خاصه در تجارت مي‌‍‌دانند و به همین خاطر در جمهوري اسلامي ایران عقد مضاربه، فقط در تجارت انعقاد مي‌گردد.

• اسناد خزانه داری

اسناد خزانه، اوراق بدهی کوتاه مدتی هستند که در مدت یک سال سررسید می‌شوند. اسکناس‌های تسهیلات سودی پرداخت نمی‌کنند، اما در عوض، ارزش اسمی پول را پس از سررسید به سرمایه‌گذاران پس می‌دهند. مشابه اوراق تجاری، این بدهی‌ها را می‌توان به ارزهای مختلف بسته به محل انتشار آنها بیان کرد

اوراق مشارکت

اوراق مشارکت جزو ابزار بدهی محسوب می‌شود به این خاطر که در حکم بدهی شرکت منتشر کننده اوراق است. یعنی فرض کنید که شرکتی بخواهد اوراق مشارکت منتشر کند، اوراقی که میفروشد تحت سرفصل اوراق بدهی شرکت است. همچنین سودی که پرداخت می‌کند نیز در قالب هزینه مالی شرکت خواهد بود.

شرکت ها به چه علت اوراق مشارکت منتشر می کنند؟ علت انتشار این اوراق هدف تامین مالی، پروژه های عمرانی و پروژه های انتفاعی هستند که توسط نهاد ناشر منتشر میشوند. نهاد ناشر می تواند دولت ،شهرداری یا شرکت های بورسی یا شرکت‌های غیر بورسی باشد که هر کدام از این ها مجوزهای خاص خود را می گیرند. اوراق مشارکت و مضاربه از صکوک با نرخ بازدهی متغیر هستند.

لیست اوراق مشارکت را می توانید در سایت www.fipiran.com مشاهده نمایید.

اوراق مشارکت بورس:

اوراق مشارکت فرابورس:

تفاوت اوراق مشارکت با اوراق قرضه در چیست؟

اوراق مشارکت، در واقع نوعی اوراق قرضه محسوب مي‌شود؛ با این تفاوت که این اوراق براي تامین طرح‌‎های عمرانی، تولیدی و خدماتی به ‌کار گرفته مي‌شود و توسط دستورالعمل‌‌ها و ضوابط بانک مرکزی تحت کنترل است؛ اما اوراق قرضه برای صادر کننده محدودیت خاصی قائل نمي‌شود و شرکت منتشر كننده اين توانايي را دارد تا سرمایه کسب ‌شده از اوراق قرضه را در هر سرمایه گذاری به کار بگيرد.

گواهی سپرده

• گواهی سپرده مدت ‌دار ویژه سرمایه ‌گذاری عام

سپرده مدت ‌دار ویژه سرمایه ‌گذاری عام، به سپرده ‌ای اطلاق میشود که نزد بانک با سر رسید مشخص افتتاح شده و بانک در ازای آن، اقدام به صدور گواهی به همین نام مى‌كند. گواهی سپرده مدت ‌دار ویژه سرمایه‌ گذاری عام، با نام یا بی ‌نام بوده و شرایط عمده قرارداد سپرده‌ گذاری در اين اوراق ذکر می‌شود.

• گواهی سپرده مدت‌ دار ویژه سرمایه ‌گذاری خاص

سپرده مدت ‌دار ویژه سرمایه ‌گذاری خاص، به سپرده‌‌هایی  اطلاق مي‌شود که بانک برای تجهیز امکانات و تامین منابع مالی طرح‌‌های جدید تولیدی، ساختمانی، خدماتی و نیز توسعه و همچنين براي تکمیل طرح‌‌های سودآور موجود با سر رسید مشخص افتتاح كند و این اوراق را در ازای بازگشايي سپرده مدت ‌دار ویژه براي سرمایه ‌گذاری خاص صادر گرداند.

نحوه خرید اوراق بدهی به چه شكل است

خرید و مقایسه انواع اوراق بدهی بر مبنایی خاص صورت مي‌پذيرد.  پيش از اين گفته شده كه قبل تر به‌ شكل خلاصه‌اي بيان گشت، بعضي از انواع اين اوراق بدهی‌ها بدون باز پرداخت سود دوره‌ای  مي‌باشند و بعضي هم از پرداخت سود با دوره‌‌های پرداخت گوناگون برخوردارند و نرخ سود اسمی هستند.برای خرید بهترين اوراق بدهی باید معیارهای را مد نظر داشت كه عبارتند از:

  معیار نخست، نرخ سود سالانه محاسبه مي‌گردد که مبنای خرید و فروش اوراق سهام و همچنين قیمت و شاخص‌ های عملکردی مثل نسبت P/E، نسبت P/B، نسبت P/S، نسبت P/NAV و… است؛ اما مبنای خرید و فروش اوراق بدهی، سود معادل سالیانه در زمان خرید است معیار دوم نيز مربوط به، نحوه محاسبه نرخ سود مؤثر سالیانه است که نرخ سود مؤثر سالیانه اوراق بدهی، با اصل تنزیل پول بررسي مي‌شود.

 نحوه حساب رسي به این مقدار نرخ سود برای یکفردى كه به عنوان سرمایه‌ گذار معمولي به شمار مي‌رود به‌ ویژه در سود اوراق بدهی كه حاصل پرداخت میان ‌دوره‌‌ای است تا حدودي دشواري دارد.

اصل تنزیل

اصل تنزیل یا discounting بر مبنای منطق ارزش زمانی پول استوار گشته است. به عبارت ديگر، ارزش 1000 تومان امروز بیشتر از 1000 تومان است؛ زمانی‌ که براي سپرده‌‌گذاری به بانک مراجعه كنيد، بانک سود سالانه را اعلام کرده و شما با توجه به میزان پولى كه داريد و سود بانکی سال بعدتان سپرده داريد.

به طور مثال مبلغ  100 میلیون تومان پول با سود بانکی 15 درصدی در سال بعد مساوي است با 115 میلیون تومان. در بازار بدهی قیمت اسمی اوراق بدهی  در واقع همان مبلغی که در زمان سر رسید اوراق دریافت میکنيد، محاسبه مي‌گردد. قیمت فعلی اوراق بدهي را نیز عرضه و تقاضای بازار معين می‌دارد.

نکته: شایان ذکر است که اوراق بدهی با بیشترین نرخ سود سالانه الزاما به معنای بهترین سرمایه ‌گذاری نیست. به همین علت علاوه بر سود معادل سالیانه، باید معیارهایی همچون ریسک نکول، ریسک نقدشوندگی و… نیز مورد نقد و بررسی قرار بگیرد.

ریسک نکول چیست؟

ریسک نکول اوراق به معنای اين است كه  منتشرکننده اوراق نتواند در زمان وصول سر رسید، اصل پول و سود شما را بازگشت بدهد. به همین دلیل، برای ارزیابی ریسک نکول اوراق، باید به ناشر و ضامن اوراق نیز توجه شايسته‌اي بشود. چنانچه ناشر دولت در نظر گرفته باشد، ضامن اون نیز دولت مي‌شود.

در این حالت ریسک نکول صفر در نظر گرفته شده است، چرا كه دولت ورشکسته نمی‌شود. اوراق اسناد خزانه اسلامی و مشارکت دولتی نیز جزء این دسته از اوراق هستند؛ اما در صورتی ‌که ناشر اوراق بدهی شرکت‌ها در نظر گرفته شده باشند، اوراق اجاره یا مشارکت شرکت‌های بزرگ و اوراق دیگر فاقد ریسک به ‌حساب نخواهند آمد؛ چون ‌که شرکت‌ها در زمان ورشکستی توانا به پرداخت بدهی به صاحبان اين اوراق نیستند.

در همین راستا ضامن شرکت دارای اهمیت ويژه‌اي است و  باید توانایی پرداخت اصل پول و سود صاحبان اوراق را داشته باشد. پس در زمان خرید اوراق بدهی منتشرشده توسط شرکت‌ها به ضامن آن فرد يا شركت نیز توجه کنید.

ریسک نقدشوندگی چیست؟

ریسک نقدشوندگی به ‌معنای این عبارت است که سرمایه ‌گذار به‌ راحتی توانا به پیدا کردن خریدار برای فروختن اوراق خود را نداشته باشد. این مشکل در صورتی رخ مي‌دهد که حجم معاملات سهام یا اوراق کم باشد.

همچنین در صورت بالا بودن حجم معاملات، سرمایه‌ گذار به ‌آسانی میتونه در بازار بدهی، اوراق مورد نظرش را خریداری کند و به فروش رساند. نقدشوندگی از معیارهای مهم جهت خرید و فروش به حساب مي‌آيد. عدم ‌نقدشوندگی یک نوع هزینه برای سرمایه‌ گذار خواهد بود.

سود پرداختی اوراق صکوک

در بازارهای مالی سراسر دنیا با توجه به ساختار و نوع اوراق صکوک، نرخ بازده گوناگون و متمايز است. در بعضي از انواع اوراق تحت نام صکوک، پرداخت سطح پاييني از نرخ سود به شخصي كه سرمایه‌ گذار است اين ضمانت را مي‌دهد كه شرايط قابل حصول است. اين در حالي است كه بعضي دیگر از اين اوراق فاقد نوعي تضمین كاربردي برای پرداخت سود به سرمايه‌گذارانشان هستند.

خطرات سرمایه گذاری در اوراق بدهی

یکی از ریسک‌های اصلی سرمایه‌گذاری در اوراق بدهی، ریسک نرخ بهره است، به این معنی که بازدهی شما به تغییرات نرخ بهره بازار در طول زمان بستگی دارد.

اگر اوراق بدهی بلندمدت مانند اوراق قرضه دولتی یا اوراق قرضه شرکتی با سررسید بیش از یک سال را انتخاب کنید، خطر نکول اعتباری نیز وجود دارد.

مزایای سرمایه گذاری در اوراق بدهی

اوراق بدهی انعطاف‌پذیر هستند و می‌توان آن‌ها را در حاشیه با پول قرض‌گرفته خریداری کرد تا ضمن حفظ مقدار مشخصی از تنوع در پرتفوی، بازدهی افزایش یابد. این نوع سرمایه‌گذاری‌ها ممکن است بازدهی بالاتری نسبت به سایر ابزارهای بدهی مانند حساب‌های پس‌انداز داشته باشند.

نتیجه گیری

همان طور كه خوانديد، كسب و كارها اغلب براي اينكه نيازهاي خودشان را مرتفع كنند و همينطور براي تامين مالي و حضوري موثر در بازار به گرفتن وام نيازمندند.

اين وام اغلب به دليل سنگين بودن از توان بانك‌ها خارج است. در اين شرايط روش ديگري براي شركت‌ها وجود دارد كه با استفاده از اين روش مي‌شود از آن به تامين مالي بپردازند كه اين روش همان اوراق خريد اوراق است كه انواع اوراقى كه آنها مي‌توانند بگيرند نيز متفاوت است.

در بازارهای سرمايه گذاري مالی در همه جاي دنیا، معاملات در بستر برگه سهام شرکت‌ها، انواع اوراق، صندوق‌هاى سرمايه‌گذاري، انواع سکه‌ها و ساير ارزهای دیجیتال و… صورت مي‌گيرند.

هر فردى كه علاقه مند به سرمایه گذارى باشد ، با توجه به علم، مهارت كاربردي و علاقه خودش، زمينه فعالیت و سرمایه گذاری خود را بر مي‌گزيند. البته كه كسب دانش و مهارت مورد نياز براي سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی، از الزامات مهم این کار و از نيازات مبرم  به شمار مي‌رود. همچنين ورود بدون توجه به اين عوامل و فاقد هدف و بدون آموزش و دانش مي‌تواند فرد را دچار ضرر و زیان های جبران ناپذیری گرداند.

در این مقاله هم به مبحث مهم انواع اوراق بدهی و لیست اوراق بدهی پرداختیم که احتمالا برای خیلی از افراد تازه وار  این بازار هنوز ناشناخته و نا ملموس است. امیدواریم این مقاله  نظرتان را جلب کرده باشد و در ادامه راه سرمايه گذاري شما بهتان کمک کند.