شاخص چیست؟
کلمه شاخص به معنای نماگر یا نشانگر است. در واقع عددی است که با استفاده از آن می‌توان تغییرات ایجاد شده در یک یا چند متغیر را طی یک بازه زمانی خاص مشاهده کرد.
معمولاً یکی از معیارهای رکود و یا رونق اقتصادی در بازار سرمایه از طریق شاخص‌ها مشخص میشود؛ یعنی فعالان بازار سرمایه از این طریق می‌توانند وضعیت کلی بازار را بسنجند و حتی تغییرات احتمالی قیمت‌ها را در آینده پیش بینی کنند. این موضوع نیز بسیار حائز اهمیت است که سهامداران می‌توانند از طریق شاخص‌ها، تغییرات یک پدیده در دو زمان متفاوت را مقایسه کنند.
به صورت کلی شاخص ابزاری برای مقایسه تغییرات گروهی چند پدیده با یکدیگر است.
با استفاده از شاخص قیمت می‌توان صنایع مختلف را با یکدیگر مقایسه کرد.
انواع شاخص های بورسی
به‌صورت کلی تمامی شرکت‌های بورسی را می‌توان به دو بخش صنعتی و مالی تقسیم کرد. در بخش صنعتی شرکت‌های تولیدی و صنعتی مانند مخابرات، خودروسازی، سیمان، پتروشیمی و … قرار دارند.
در بخش مالی هم همانطور که در مقاله های قبلی توضیح دادیم، مانند بانک‌ها، شرکت‌های سرمایه‌گذاری، بیمه و… حضور دارند.
شاخص صنعت نشان‌دهنده میانگین تغییرات قیمت سهام شرکت‌های فعال در بخش صنعت و شاخص مالی نیز میانگین تغییرات قیمت سهام شرکت‌های فعال در بخش مالی است.
همچنین می‌توان برای هریک از بخش‌های صنعت و مالی، شاخص های جداگانه‌ای در نظر گرفت؛ به‌عنوان مثال شاخص صنعت سیمانی متوسط تغییرات قیمت شرکت‌های فعال در صنعت سیمان را نشان می‌دهد
شاخص کل بورس
شاخص کل قیمت در بورس اوراق بهادار است که به اختصار آن را شاخص کل می‌گویند، نشان دهنده تغییرات سطح عمومی قیمت‌ها در کل بازار است و میانگین افزایش یا کاهش قیمت سهام در بازار را بیان میکند.
به‌عنوان مثال وقتی گفته میشود شاخص کل ۳۰ درصد رشد کرده است، یعنی میانگین قیمت سهام شرکت‌های بورسی به میزان ۳۰ درصد نسبت به سال پایه، افزایش پیدا کرده است. . شاخص کل در بین فعالان بازار و سرمایه گذاران یکی از پرکاربردترین شاخص‌هاست
شاخص کل به صورت لحظه ای در سایت tsetmc.com قابل مشاهده است.
شاخص هم وزن
شاخص هم وزن از تاریخ ۵ اسفند ۹۳ توسط سایت مدیریت فناوری بورس در دسترس کاربران قرار گرفته است. این شاخص پس از درخواست فعالان بازار سرمایه مبنی بر واقعی نبودن شاخص کل محاسبه شد.
در این شاخص، کلیه شرکت‌های پذیرفته شده در بورس با وزنی برابر در محاسبه شاخص کل سهیم هستند. در واقع ۵ درصد نوسان مثبت شرکتی کوچک، به اندازه ۵ درصد نوسان مثبت بزرگترین شرکت بورس در این شاخص تاثیرگذار است.
موضوعی که قابل توجه است این است که معاملات سهام شرکت های بزرگ بیشترین تاثیر را در شاخص کل دارد و باعث میشود تا کلیت بازار بصورت تصنعی مثبت گزارش شود به طوری که در شاخص هم وزن این امکان وجود ندارد.
شاخص بازده نقدی – TEDIX
تغییرات شاخص بازده نقدی، میانگین بازدهی ناشی از پرداخت سود نقدی شرکت‌های بورسی به سهامداران را نشان می‌دهد. وقتی شاخص سود نقدی رو به کاهش است، شرکت‌ها به‌طور میانگین سود نقدی کمتری را در مجامع عادی سالیانه بین سهامدارانشان تقسیم می‌کنند.
شاخص آزاد شناور – TEFIX
درمجموع، سهام شرکت‌های بورسی توسط سهامداران حقیقی و حقوقی خریداری میشود. معمولاً سهامداران حقوقی مالکان پرنفوذی در شرکت‌های بورسی به شمار آمده و در صورت خریداری سهام شرکت‌های بورسی، درصد بالایی از سهام شرکت را تصاحب می‌کنند.
با توجه به این موضوع، به میزان سهامی که معمولاً در شرکت‌های بورسی در اختیار سهامداران حقیقی قرار دارد و مرتباً در بازار خریدوفروش میشود، سهام شناور آزاد گفته میشود. شاخص آزاد شناور، میانگین تغییرات قیمت سهام این گروه را نشان می دهد.
در معاملات بورس ،سهام شناور آن درصدی از سهام شرکت است که در بازار گردش دارد و معامله می شود. یعنی به قول معروف سهامی که بلوکه شده و خشک شده از دل این سهام بیرون می آید.
منظور از سهام شناور آزاد، مقدار سهمی است که انتظار می رود در آینده نزدیک قابل معامله باشد. یعنی در مالکیت دارندگانی است که آماده اند در صورت پیشنهاد قیمت مناسب از سوی خریداران آن را برای فروش ارائه کنند.
فرضا یک شرکتی یک میلیارد عدد سهم دارد از این یک میلیارد حدود ۳۰۰ میلیون سهمش در بازار مدام در حال گردش است و توسط افراد مدام معامله میشود اما حدود ۷۰۰ میلیون از این سهام توسط سهامدارانش بلوکه شده است. یعنی سهامداران خریدند و مدیریت این شرکت و سهامداران، این سهام را اصلاً معامله نمی کنند. مثلاً زیرمجموعه های تاپیکو و خود تاپیکو به همین صورت است.. سهامدار سهامی را که عموما می خرد سهامدار منفعل در بازار شناخته می شود.
اما سهام شناور آزاد چه کمکی به ما میکند؟
در صفه Tsetmc هر نماد، درصد میزان شناوری سهم مشخص شده است. اما اگر در سایت عددی نزده بود می توانید سهامداران این نماد را مشاهده کنید و درصد مالکیت ها را با هم جمع بزنید، صد در صد را منهای حاصل این جمع کنید میشود حدوداً سهام شناور آزاد.
سهام شناور آزاد وقتی کم باشد یعنی اینکه عرضه ها در بازار کم است، زمانی که سهام رشد پیدا می کند شناور آزاد کم باشد خب طبیعتا ارزشش خیلی سریعتر پیش می رود. چرا؟ چون شناوری در بازار ندارد و عرضه سهام در بازار خیلی کم است. به همین خاطر می گویند شناوری آزاد وقتی پایین باشد ریسک آن سهام زیاد است و عموما سفته بازها و نوسان گیران از بازار سراغ شرکت‌هایی که شناوری شان پایین هست می روند و چون عرضه سهام خیلی کم هست خیلی راحت قیمت سهمش می تواند رشد پیدا کند.
اما اگر شناوری خیلی بالا باشد این امر فقط زمانی می تواند به شما کمک کند که قیمت سهام در حال افت باشد. در این صورت اگر شناوری پایین باشد کسی خریدار آن سهم نیست. اما اگر شناوری بالا باشد می تواند این گردش معاملات را افزایش دهد و اینکه سهام شما مکرر در صف فروش قرار نگیرد.
گفتیم ارزش معاملات خیلی نکته مهمی هست اگر روند رو به رشد و صعودی داشته باشد می تواند حاکی از این باشد که نقدینگی جدیدی وارد بازار شده و این نقدینگی جدید قطعاً با تقاضای جدیدی روبرو خواهد شد و این تقاضای جدید می‌تواند قیمت سهم را افزایش دهد.
در مورد بعد نوسانات سهام است.. برای مثال اگر بخواهیم سراغ tsetmc برویم نماد “های وب” را باز کنیم.
های‌وب را اگر خرید و فروش حقیقی و حقوقی ها مشاهده کنید، حدود ۲۱ میلیون سهم حقیقی ها خریدند و ۲۴ میلیون سهم حقیقی ها فروختند، این ۲۱ میلیون سهمی که حقیقی ها خریداری کرده‌اند توسط ۱۳۰۰ نفر انجام شده است و این ۲۴ میلیون توسط ۳۷۰۰ نفر چیزی حدود ۳ برابر تعداد افراد خریدار حقیقی که طبیعتا قدرت خریدار در این مثال بالا هست.
اما در مورد سهام شناور آزاد خدمت شما عرض کردیم که سهامی هستند که در بازار گردش دارند و این سهام ها جزء سهام هایی نیستند که قفل شده باشند و دست سهامداران عمده باشند که این سهامداران منفعل باشد و اقدامی به عرضه و گردش آن سهام نکنند. سهام شناور آزاد طبیعتاً هرچه بالاتر باشد گردش سهام می تواند بیشتر باشد.
طبیعتا و نقدشوندگی آن سهام نیز می تواند افزایش پیدا کند اما وقتی سهام شناور آزاد عدد پایینی میشود طبیعتاً گردش سهام این شرکت هم پایین تر هست و می تواند نقدشوندگی آن شرکت را در بازار سهام کمتر کند. اما یک نکته ای که خیلی مهم است این است که تعداد سهام شرکت هم است، فرض کنید که دو شرکت هستند که سهام شناور آزاد شان هردو ۱۰ درصد است اما نکته ای که خیلی مهم هست شرکت اول ۱۰ درصد است با تعداد سهام ۲۰۰ میلیون سهم است و شرکت دوم هم ۱۰ درصد با تعداد ۵۰ میلیارد سهم است. طبیعتا این ۱۰ درصد در خصوص این دو شرکت با وجود تعداد سهام های مختلف می تواند خیلی متفاوت باشد و زمانی که سهمی دارای صف خرید است این صف خرید اگر سهام شناور آزادش پایین تر باشد خب عرضه آن سهام هم کمتر می شود چون سهمی در بازار برای معاملات عرضه و تقاضا نیست و این نکته خوبی هست. اما بالعکس وقتی در صف فروش قرار می گیرد، اگر این شناور آزاد عدد خیلی پایینی باشد عده ای از افراد به همین خاطر ممکن است اقدام به خرید آن سهام نکنند و این می‌تواند به قول معروف در صف فروش قفل کند یا اینکه چند روز متوالی صف فروش شود.
سهام شرکت های با شناور بالا را بخریم یا پایین؟
زمانی که سهمی، با افزایش تقاضا مواجه شده باشد، در شرکت هایی که سهام شناورشان بالا است، افزایش قیمت یا صف خرید نیاز به سرمایه بالاتری نسبت به سهام با شناور پایین دارد. زمانی که تعداد بیشتری از سهام یک شرکت آماده ی عرضه باشد، رشد قیمت با تاخیر همراه خواهد بود.
در زمان افت تقاضا یا صف فروش هم، در شرکت های با سهام شناور بالا، به دلیل تعداد زیاد سهامداران، حرکات هیجانی و صف فروش بیشتر و سریع تر از شرکت های با سهام شناور پایین دیده می شود.
شرکت های با سهام شناور بالا، نقدشوندگی بالاتری دارند و شما می توانید به راحتی سهام این شرکت ها را بخرید یا بفروشید.
اما توصیه ما سهامداری در سهام شرکت هایی است با سهام شناور متعادل.
بهترین میزان سهام شناور در شرکت های بورسی چند درصد است؟
سهام شناور شرکت، باید معادل میانگین بازار سرمایه ی کشور باشد و از این رو شرکت هایی با سهام شناور میانگین ۲۰ درصدی را در شرایط مشابه باید در اولویت قرار داد. مطابق آخرین گزارش های شرکت بورس و فرابورس، در خرداد ماه ۱۳۹۶، میانگین سهام شناور شرکت های بورسی ۲۱٫۱۹% و میانگین سهام شناور شرکت های فرابورسی ۲۱٫۵۳% می باشد
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگو شرکت کنید؟نظری بدهید!